Τα πατήματά τους προσπαθούν να βρουν οι μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα χειρότερα πέρασαν. Επειδή οι πληγές θα παραμείνουν ανοιχτές για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εγκλωβιστεί η παγκόσμια οικονομία σε περίοδο χαμηλής ανάπτυξης και αυξημένης ανεργίας.
Σε γενικές γραμμές οι εκτιμήσεις για την ύφεση του 2020 είναι πολύ χειρότερες από αυτές που έγιναν στην αρχή της πανδημίας, ωστόσο έχουν αναβαθμιστεί σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Ιουνίου. Εύλογα, λοιπόν, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι τα χειρότερα πέρασαν. Ιδιαίτερα αν αυτός είναι ο Ντόναλντ Τραμπ και σε δύο μήνες έχει εκλογές.
Παρ’ όλα αυτά, τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις, με κρισιμότερο αυτό της ανεργίας, είναι πολλά. Με δεδομένο δε, ότι η ύφεση-ρεκόρ του β’ τριμήνου θα αφήσει βαθιές πληγές που θα παραμείνουν ανοιχτές για μεγάλο χρονικό διάστημα, είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εγκλωβιστεί η παγκόσμια οικονομία σε μία περίοδο χαμηλής ανάπτυξης και αυξημένης ανεργίας.
Η Λαγκάρντ «φωτογράφισε» τα εμπόδια
Οι προχθεσινές προβλέψεις που παρουσίασε η Λαγκάρντ είναι ενδεικτικές του πως βλέπουν οι ειδικοί την επόμενη διετία. Ενώ η ΕΚΤ βλέπει λιγότερο βαθιά ύφεση για το 2020 στο 8% σε σύγκριση με την εκτίμηση του Ιουνίου, προβλέπει παράλληλα χαμηλότερη ανάπτυξη το 2021 και το 2022 που σημαίνει ότι θα καθυστερήσει και η επιστροφή στα προ πανδημίας επίπεδα. Η οικονομία της Ευρωζώνης αναμένεται να τρέξει με ρυθμό 5% το 2021 και 3,8% το 2022. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι στην πλειονότητά τους οι αναλυτές αναμένουν από την ΕΚΤ να διευρύνει τα μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας έως το τέλος του 2020, ενισχύοντας το QE Πανδημίας, πιθανότατα τον Δεκέμβριο.
Και αν η ΕΚΤ έχει συγκεκριμένα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει, η Fed ετοιμάζεται για νέο πακέτο στήριξης μέσα στους επόμενους μήνες με βασικό στόχο αυτή τη φορά να επουλωθούν τα τραύματα στον τομέα της απασχόλησης. Στη Fed δεν ανησυχούν μόνο για τους ανέργους αλλά και για το πώς θα διαχειριστούν το ντόμινο επιχειρηματικών χρεοκοπιών.
Από τον περασμένο Ιούνιο το Liberal.gr έχει αναφερθεί εκτενώς στον κίνδυνο αργής ανάκαμψης που θα διαρκέσει χρόνια, καταγράφοντας τις εξελίξεις στο μέτωπο των βασικών οικονομικών δεικτών σε Ευρώπη και παγκόσμια οικονομία. Ακόμη νωρίτερα και κατά τη διάρκεια των lockdown, ορισμένοι από τους πιο έμπειρους παράγοντες των αγορών, όπως ο δισεκατομμυριούχος Ρέι Ντάλιο και ο αναλυτής της Goldman, Ντέβιντ Κόστιν, είχαν επισημάνει αυτή την προοπτική, εκτιμώντας ότι έχουμε μπροστά μας μια μακρά περίοδο αργής ανάκαμψης έως ότου επιστρέψουμε στα προ πανδημίας επίπεδα.
Την ίδια ώρα, αναλυτές προειδοποιούν ότι στις αγορές, εκτός από τους… προφανείς κινδύνους, όπως είναι η απόσπαση της Wall Street και άλλων μεγάλων χρηματιστηρίων από τις συνθήκες που επικρατούν στην πραγματική οικονομία, υπάρχει μία ακόμη σοβαρή πηγή ανησυχίας. Το τρομακτικό ράλι των τελευταίων μηνών που οδήγησε τον S&P 500 και τον τεχνολογικό Nasdaq σε νέα ιστορικά υψηλά βασίστηκε έως ένα βαθμό στους μικροεπενδυτές. Στις ΗΠΑ, το κύμα των νέων επενδυτών που επιλέγουν να κάνουν trading μέσω του κινητού τους εξελίχθηκε σε τσουνάμι. Πολλοί βλέπουν τις συναλλαγές στο χρηματιστήριο σαν μία ακόμη εφαρμογή, ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης ή ένα παιχνίδι.
Οι «λύκοι» και τα «πρόβατα»
Χιλιάδες νέα «πρόβατα» ακολουθούν τους «λύκους» των αγορών σε δύσβατα μονοπάτια διογκώνοντας το ράλι των τεχνολογικών κολοσσών. «Αφού όλα πηγαίνουν προς τα πάνω γιατί να μην επενδύσω;» σκέφτονται οι millennials οι οποίοι συντηρούν την άνοδο. Τι θα γίνει όμως αν αύριο υπάρξει μια σημαντική διόρθωση;
Μήπως τα «πρόβατα» τραπούν σε φυγή και όπως έδωσαν ώθηση στο ράλι, κάνουν αυτή τη φορά πολύ πιο βαθιά την πτώση – η οποία υπό άλλες συνθήκες θα ήταν μια απλή διόρθωση; Πάντως, δεν είναι λίγοι εκείνοι που βλέπουν τον χρυσό να εκρήγνυται και πάλι σε νέα ιστορικά υψηλά, εξέλιξη που δεν συνάδει με τη βελτίωση του κλίματος στις αγορές και την ενίσχυση των risky assets και αυτό έχει τη σημασία του.
