Ποιος θα φανταζόταν πριν από 7 μήνες ότι η μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη θα σημείωνε πτώση 32,9% μέσα σε τρεις μήνες; Ποιος θα μπορούσε να διανοηθεί ότι η κατά 10,1% συρρίκνωση του γερμανικού ΑΕΠ θα αντιμετωπιζόταν… χαλαρά γιατί πολύ απλά υπάρχουν και χειρότερα;
Στα τέλη του περασμένου Απριλίου γράφαμε ότι τα οικονομικά στοιχεία που έβλεπαν τότε το φως της δημοσιότητας (επιδόματα ανεργίας στις ΗΠΑ, δείκτες PMI κλπ) έμοιαζαν εκτός πραγματικότητας καθώς βιώναμε την πιο βίαιη συρρίκνωση οικονομικής δραστηριότητας που έχει καταγραφεί ποτέ. Σήμερα τα στοιχεία για την ύφεση σε ΗΠΑ και Γερμανία για εκείνο το διάστημα έρχονται να επιβεβαιώσουν με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο ότι το μέγεθος της καταστροφής δεν έχει προηγούμενο σε καιρό ειρήνης.
Και μπορεί η συρρίκνωση του αμερικανικού ΑΕΠ να αποδείχθηκε μικρότερη των εκτιμήσεων που την τοποθετούσαν κοντά στο 35%, αλλά δεν παύει να είναι ιστορικών διαστάσεων. Ούτε κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης της δεκαετίας του 1930, ούτε κατά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008-09, σε καμία από τις οικονομικές κρίσεις των τελευταίων δύο αιώνων δεν προκλήθηκε τόσο μεγάλη καταστροφή σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα στις ΗΠΑ. Είναι χαρακτηριστικό ότι η δεύτερη χειρότερη επίδοση της αμερικανικής οικονομίας σε επίπεδο τριμήνου σημειώθηκε το μακρινό 1921.
Η Moody’ s παρομοίωσε την οικονομική καταστροφή του β’ τριμήνου με μία «βαθιά, μαύρη τρύπα» από την οποία θα χρειαστεί χρόνος για να βγούμε. Εξάλλου, στο μισό β’ τρίμηνο η αμερικανική οικονομία βρισκόταν σε πλήρες lockdown και στο υπόλοιπο μισό προσπαθούσε με πολύ αργό ρυθμό να ανοίξει. Συγκριτικά, το χειρότερο τρίμηνο της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers ήταν το δ’ τρίμηνο του 2008, όταν το αμερικανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 8,4%. Επομένως το πλήγμα που προκάλεσαν τα lockdown είναι 4 φορές πιο ισχυρό από μία κρίση την οποία μέχρι πρότινος θυμόμασταν με δέος. Μία άλλη μεγάλη πτώση του ΑΕΠ των ΗΠΑ σημειώθηκε στο β’ τρίμηνο του 1958, σε ποσοστό 10%.
Την ίδια ώρα, η Ευρώπη διανύει τη χειρότερη ύφεση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και τα στοιχεία που έδωσε χθες η ομοσπονδιακή στατιστική υπηρεσία της Γερμανίας, απλώς επιβεβαιώνουν ότι τα πράγματα είναι… λίγο χειρότερα απ’ ότι αναμενόταν, αφού οι συγκλίνουσες εκτιμήσεις των αναλυτών έκαναν λόγο για πτώση 9%. Μάλιστα, όπως δείχνουν τα στοιχεία, ο μοναδικός παράγοντας που στήριξε την οικονομική δραστηριότητα στο τρίμηνο Απριλίου-Ιουνίου ήταν οι κρατικές δαπάνες.
Η διψήφια συρρίκνωση στο ΑΕΠ β’ τριμήνου δείχνει το βάθος του τραύματος που αφήνει η πανδημία στη γερμανική οικονομία. Οι επενδυτές υποδέχθηκαν με τρόμο τα στοιχεία οδηγώντας σε πτώση 3,5% τον δείκτη DAX στη Φρανκφούρτη.
Και ενώ τα πιο πρόσφατα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η δραστηριότητα ανακάμπτει, η Capital Economics προσπαθεί να μας επαναφέρει στην πραγματικότητα, υποστηρίζοντας ότι μετά την αύξηση των κρουσμάτων παγκοσμίως και τη νέα επιδείνωση του κλίματος η γερμανική οικονομία θα χρειαστεί τουλάχιστον δύο χρόνια για να επιστρέψει στα προ κορονοϊού επίπεδα. Ταυτόχρονα, ο οίκος υπογραμμίζει ότι η πρόβλεψη για ύφεση 5% στη Γερμανία στο σύνολο του 2020 κινδυνεύει να αναθεωρηθεί επί τα χείρω.
Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό πως αν η Γερμανία, η οποία κατά γενική ομολογία έχει να επιδείξει καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της πανδημίας και στην οικονομική της διαχείριση, από πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες, χρειαστεί τουλάχιστον 2 χρόνια για να ξεπεράσει την κρίση, τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα για τις πιο αδύναμες οικονομίες, πόσω μάλλον αν επιβεβαιωθεί το χειρότερο σενάριο για το δεύτερο κύμα της πανδημίας.
Όπως επισημαίνει η Capital Economics, τα συνολικά στοιχεία για την οικονομική δραστηριότητα δείχνουν ότι η ανάκαμψη μόνο τύπου «V» δεν θα είναι, ενώ ακόμη και στη Γερμανία, στην συντριπτική τους πλειονότητα οι δαπάνες των νοικοκυριών αφορούν προϊόντα λιανικής, ενώ κλάδοι όπως του τουρισμού και της ψυχαγωγίας είναι σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.
