(Φωτ.: Μετά τη λήξη της δημόσιας διαβούλευσης, το 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ θα υποβληθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Ο ΑΔΜΗΕ θα επεξεργαστεί τις απόψεις και τις προτάσεις που θα υποβληθούν στο πλαίσιο της διαβούλευσης, για να διαμορφώσει το τελικό κείμενο του προγράμματος.)
Της Αθηνάς Καλαϊτζόγλου
Όσο αναγκαίο και χρήσιμο έργο είναι η διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτρισμού, άλλο τόσο σύνθετο και κοστοβόρο αποδεικνύεται. Τώρα, ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), ύστερα από χρόνια μελετών και αναλύσεων, καταλήγει σε μια λύση, την οποία χαρακτηρίζει «Έργο Διασύνδεσης Εξοικονόμησης» και η οποία περιλαμβάνει ένα μικρό, υποβρύχιο, καλώδιο που θα συνδέει την Κρήτη με την Πελοπόννησο και θα μπορεί να λειτουργήσει ως προπομπός για τη μεγάλη σύνδεση, που θα καταλήγει στην Αττική.
Η πρόταση του ΑΔΜΗΕ περιλαμβάνεται στο 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ), για την περίοδο 2017-2026, που δόθηκε για δημόσια διαβούλευση ενός μηνός, έως τις 9 Μαρτίου. Η διασύνδεση της Κρήτης αποκτά ιδιαίτερη σημασία πλέον, όχι μόνον για την πολλαπλή εξοικονόμηση που συνεπάγεται και την αξιοποίηση των ΑΠΕ της Μεγαλονήσου, αλλά, κυρίως, γιατί υπάρχει ο κίνδυνος να μας ζητηθεί από την Κομισιόν να επιστρέψουμε Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ), ως κρατικές ενισχύσεις, αν δεν την πείσουμε ότι η επιλογή τους είναι πιο συμφέρουσα από το να προχωρήσουμε στη σύνδεση της νησιωτικής χώρας με το ηπειρωτικό σύστημα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο ΑΔΜΗΕ χαρακτηρίζει επιτακτική την ανάγκη της άμεσης υλοποίησης του έργου, γιατί θα εξοικονομηθούν ΥΚΩ που υπολογίζονται σε 400 εκατ. ευρώ ετησίως, κι αυτό σε συνδυασμό με τη δυσμενή οικονομική κατάσταση της χώρας.
Το «εναλλασσόμενο» σενάριο της Πελοποννήσου...
Στο 10ετές πρόγραμμα του ΑΔΜΗΕ εξετάζονται διάφορα σενάρια για τη διασύνδεση της Κρήτης, το μήκος του καλωδίου, την ισχύ ρεύματος που θα μεταφέρει, την τεχνολογία που θα επιλεγεί, την προσαιγιάλωση του και το κόστος του. Η λύση που επιλέγεται εν τέλει, προκειμένου να ανοίξει, επιτέλους, ο δρόμος για την κατασκευή του project, είναι μια διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος 150 KV, με σημείο προσαιγιάλωσης την Πελοπόννησο, η οποία μπορεί να ολοκληρωθεί μέσα σε τέσσερα χρόνια και με κόστος 180 - 190 εκατ. ευρώ, που είναι δυνατόν να ανακτηθεί σε πέντε χρόνια, με αποτέλεσμα, σημαντική εξοικονόμηση ΥΚΩ και την προετοιμασία της μεγαλύτερης διασύνδεσης ως την Αττική.
...και το «συνεχές» σενάριο της Αττικής
Το βέλτιστο μέγεθος διασύνδεσης της Κρήτης, δηλαδή, το μεγάλο καλώδιο σε μια δεύτερη φάση, είναι για τον ΑΔΜΗΕ της τάξης των 700 MW, για τη συνολική εξοικονόμηση ΥΚΩ σε βάθος 20ετίας, αλλά και για να εξυπηρετήσει τις εξαγωγικές προοπτικές του νησιού. Για τέτοιο μέγεθος ισχύος καταλληλότερη θεωρείται η σύνδεση με χρήση τεχνολογίας συνεχούς ρεύματος, που αφενός μεν θεωρείται πιο ώριμη και αφετέρου δεν θα απαιτήσει μεγάλες εγκαταστάσεις αντιστάθμισης.
Ο ΧΑΡΤΗΣ ΤΩΝ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΩΝ
Προβάδισμα για τη διασύνδεση με την Αττική...
Η λύση της διασύνδεσης με την Αττική πλεονεκτεί, όπως λέει ο ΑΔΜΗΕ, έναντι της Πελοποννήσου, με το σκεπτικό της χωροθέτησης των σημείων σύνδεσης, δηλαδή, λιγότερα έργα ενίσχυσης, απουσία εναέριων τμημάτων γραμμών μεταφοράς, μικρότερες δυσκολίες στην αδειοδότηση, και επιπλέον, εξασφαλίζει ίδια ικανότητα διακίνησης ισχύος και προς τις δύο κατευθύνσεις. Ωστόσο, η σύνδεση της Κρήτης με την Αττική έχει ένα μεγάλο «αγκάθι». Το κόστος, που δεν μπορεί να εκτιμηθεί, γιατί είναι πολύ περιορισμένη η εμπειρία διεθνώς από υλοποίηση παρόμοιων έργων, με ανάλογες δυσκολίες υποβρύχιας διαδρομής.
...μέσω του κόλπου Ελευσίνας, στο ΚΥΤ Κουμουνδούρου
Παρόλα αυτά, οι υπηρεσίες του ΑΔΜΗΕ διερεύνησαν τα πιθανά σημεία σύνδεσης με την Αττική και αυτή που προκρίνεται ως η πλέον κατάλληλη και περιβαλλοντικά αποδεκτή είναι το Κέντρο Υπερύψηλης Τάσης (ΚΥΤ) Κουμουνδούρου. Γιατί παρουσιάζει το πλεονέκτημα της ευχερούς και μικρού μήκους πρόσβασης προς τη θάλασσα, με σημείο προσαιγιάλωσης την ευρύτερη περιοχή του κόλπου της Ελευσίνας, οπότε θα απαιτηθεί υπόγεια όδευση μερικών χιλιομέτρων ως το ΚΥΤ Κουμουνδούρου. Μάλιστα, έγινε μελέτη και για την εγκατάσταση του Σταθμού Μετατροπής και εντοπίστηκε χώρος γειτονικός στο συγκεκριμένο ΚΥΤ.
Σε ο,τι αφορά, εξάλλου, την έξοδο του καλωδίου στην Κρήτη, με βάση και τα συμπεράσματα της προκαταρκτικής μελέτης βυθού, που παρήγγειλε ο ΑΔΜΗΕ, φαίνονται ως τεχνικά εφικτές δύο λύσεις. Η μία στη βόρεια πλευρά του νησιού και η δεύτερη στη βορειοδυτική πλευρά του:
- Ως προς το πρώτο ενδεχόμενο, η σύνδεση σε χώρο κοντά στα Λινοπεράματα θεωρείται ότι παρουσιάζει τα πιο σημαντικά λειτουργικά πλεονεκτήματα, τόσο για την εξυπηρέτηση των φορτίων της Κρήτης, όσο και για τη διακίνηση της μεταφερόμενης ισχύος, χωρίς να χρειασθούν νέα έργα μεταφοράς στο νησί.
- Ως προς το δεύτερο ενδεχόμενο, η θέση Κορακιά πληροί, επίσης, όλες αυτές τις απαιτήσεις, ενώ έχει προηγηθεί και σχετική συνεννόηση του ΑΔΜΗΕ με τους τοπικούς φορείς.
Χρηματοδότηση
Πέρα, όμως, από τις τεχνικές μελέτες και τις καινούριες αναλύσεις, το μέγα ζητούμενο είναι η χρηματοδότηση του έργου, είτε επιλεγεί το μικρό καλώδιο, είτε, σε δεύτερη φάση, το μεγάλο. Για να μην μείνει για άλλη μία φορά η διασύνδεση της Κρήτης στα χαρτιά.
Να σημειωθεί ότι μετά τη λήξη της δημόσιας διαβούλευσης, το 10ετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ θα υποβληθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Ο ΑΔΜΗΕ θα επεξεργαστεί τις απόψεις και τις προτάσεις που θα υποβληθούν στο πλαίσιο της διαβούλευσης, για να διαμορφώσει το τελικό κείμενο του προγράμματος.
