Αφού «έκαψε» όλα τα συναλλαγματικά αποθέματα της κεντρικής τράπεζας και εξάντλησε τις γραμμές στήριξης έκτακτης ανάγκης από οικονομικούς συμμάχους, όπως το Κατάρ και η Κίνα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται πως τελικά υποκύπτει στις πιέσεις των αγορών για να εμποδίσει την περαιτέρω πτώση της τουρκικής λίρας έναντι του δολαρίου και του ευρώ.
Με πολλαπλά ανοιχτά μέτωπα σε γεωπολιτικό επίπεδο, ο βασικός στόχος του Τούρκου προέδρου στη συγκεκριμένη συγκυρία - και από τη στιγμή που δεν κατάφερε με… μαγικά να αλλάξει την τάση για το τουρκικό νόμισμα – ήταν να σταματήσει την πτώση της λίρας πριν το επίπεδο των 8 λιρών/δολάριο.
Ήταν τόσο κακό το κλίμα που αναλυτές διεθνών επενδυτικών οίκων έβλεπαν την τουρκική λίρα να διολισθαίνει τους επόμενους μήνες τουλάχιστον κατά 7 ποσοστιαίες μονάδες πέραν του ιστορικού της χαμηλού έναντι του δολαρίου, φλερτάροντας με το επίπεδο των 8,5 ή ακόμα και 9 λιρών ανά δολάριο. Ο Ερντογάν γνώριζε ότι η κίνηση που θα μπορούσε θα του δώσει πολύτιμες «ανάσες» θα ήταν μία γενναία αύξηση των επιτοκίων.
Αύριο, λοιπόν, συνεδριάζει η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας (CBRT) και όλα δείχνουν ότι με τις ευλογίες του Τούρκου προέδρου θα προχωρήσει σε αύξηση κατά 1,75 ποσοστιαίες μονάδες, στο 12% έναντι 10,25% προηγουμένως. Αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των αναλυτών που έλαβαν μέρος σε δημοσκόπηση του πρακτορείου Reuters, τότε θα μιλάμε για μία πρώτη μεγάλη ήττα του Ερντογάν.
Και αυτό γιατί ο Τούρκος ηγέτης επιμένει εδώ και χρόνια στη δική του οικονομική θεωρία, υποστηρίζοντας ότι τα επιτόκια πρέπει να είναι χαμηλότερα από τον πληθωρισμό, με αποτέλεσμα να επινοηθεί ο όρος «Erdoganomics» για να περιγράψει τις ανορθόδοξες πρακτικές του.
Με βάση τα επίσημα στοιχεία, ο πληθωρισμός στην Τουρκία διαμορφώνεται στο 11,8%, αν και πολλοί είναι αυτοί που δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στα στοιχεία που δίνει στη δημοσιότητα το καθεστώς Ερντογάν. Μάλιστα, ο παγκοσμίου φήμης αμερικανός οικονομολόγος Στιβ Χάνκε εκτιμά ότι στην πραγματικότητα οι τιμές στην Τουρκία αυξάνονται σήμερα με ετήσιο ρυθμό της τάξης του 38%. Ο καθηγητής του πανεπιστημίου John Hopkins και ειδικός σε συναλλαγματικά ζητήματα, υποστηρίζει ότι οι ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν οδηγούν την τουρκική λίρα στη συντριβή και η μοναδική λύση για να σταθεροποιηθεί το νόμισμα είναι να εφαρμοστεί ένα καθεστώς σταθερής ισοτιμίας με βάση τον χρυσό.
Σύμφωνα, πάντως, με τα επίσημα στοιχεία για τον πληθωρισμό – και όχι την εκτίμηση του Χάνκε – θα είναι η πρώτη φορά που ο σουλτάνος θα επιτρέψει την αύξηση των επιτοκίων πάνω από τον πληθωρισμό. Τον περασμένο μήνα, η CBRT προκάλεσε έκπληξη με την απόφασή της να αυξήσει τα επιτόκια για πρώτη φορά σε διάστημα 2 ετών στο 10,25%, σε μια προσπάθεια να σταματήσει την κατρακύλα της τουρκικής λίρας.
Όπως και να ΄χει, το σίριαλ οικονομικής κρίσης στην Τουρκία θα έχει και νέα επεισόδια, καθώς ορισμένοι αναλυτές βλέπουν αύξηση των επιτοκίων έως το 17% σε μία ακόμη πιο επιθετική στροφή.
Θα είναι αρκετή αυτή η στροφή του Τούρκου προέδρου για να εξομαλυνθούν οι συνθήκες στην αγορά συναλλάγματος; Η απάντηση είναι όχι, αν κρίνουμε από τις εκτιμήσεις διεθνών επενδυτικών οίκων, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η μοίρα της τουρκικής λίρας έχει… αποφασιστεί και μπορεί να αλλάξει μόνο αν ο Ερντογάν αποδείξει ότι γυρίζει το τιμόνι 180 μοίρες, υιοθετώντας μια πιο ορθόδοξη στρατηγική που δεν θα διογκώνει το εμπορικό έλλειμμα της χώρας.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Commerzbank. «Οι αυξήσεις των επιτοκίων θα είχαν αποτέλεσμα αν ήταν μέρος μιας αξιόπιστης μακροπρόθεσμης στρατηγικής με στόχο να επιστρέψει ο πληθωρισμός στο στόχο του 5%», σημειώνει ο Τάτα Γκόουζ, επικεφαλής αναλυτής της γερμανικής τράπεζας για τις αναδυόμενες οικονομίες. «Ο πρόεδρος Ερντογάν επιμένει σε μη συμβατικές νομισματικές πολιτικές και συνεχίζει να ζητάει χαμηλά επιτόκια», προσθέτει σε πρόσφατο σχόλιο.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η επενδυτική κοινότητα πλέον κοιτάζει πέρα από τα επιτόκια και γι’ αυτό η τεχνική ανάλυση της Commerzbank δείχνει ότι η τουρκική λίρα θα… καταποντιστεί στο επίπεδο των 8,2 λιρών/δολάριο έως το τέλος του χρόνου και στις 8,5 λίρες/δολάριο, πριν προλάβει ο Ερντογάν να γυρίσει το καράβι.
