Μήνας κατάθεσης του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού για το 2023 ο Νοέμβριος και ήδη «κλείδωσαν» δύο μεγάλες αλλαγές στις παραδοχές και στις προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου. Εγκαταλείπεται η πρόβλεψη ότι ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός θα συγκρατηθεί για φέτος στο 9% και ο πήχης ανεβαίνει προς το 10%. Όσο για το 2023, η εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού θα αποτυπώνει εκτίμηση για πολύ μεγαλύτερη αύξηση από το 3% που είχε αποτυπωθεί στο προσχέδιο.
Πρόκειται για κομβική αλλαγή με αλυσιδωτές επιπτώσεις: μεγαλύτερες αυξήσεις στις συντάξεις, μεγαλύτερη αύξηση στις λειτουργικές δαπάνες του προϋπολογισμού, περισσότερα έσοδα από τις ασφαλιστικές εισφορές εκατοντάδων χιλιάδων αυτοαπασχολούμενων, υψηλότερη εκτίμηση του ονομαστικού ΑΕΠ και ταχύτερη μείωση της αναλογίας του χρέους της γενικής κυβέρνησης ως προς το ΑΕΠ.
Χρόνος για να συγκρατηθεί ο μέσος ετήσιος πληθωρισμός στο επίπεδο του 9% για το σύνολο του 2022 δεν υπάρχει ακόμη και αν γίνουν «θαύματα» μέσα στις τελευταίες εβδομάδες του χρόνου κάτι που δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Η τιμή της αμόλυβδης κινείται και πάλι ανοδικά, η πτωτική πορεία του φυσικού αερίου σταμάτησε, οι επιδοτήσεις στο πετρέλαιο θέρμανσης πήραν παράταση αλλά έχουν ημερομηνία λήξεως και το ψαλίδισμα της επιδότησης του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος για τον Νοέμβριο θα «συγκρατήσουν» τις τελικές τιμές στα επίπεδα του Οκτωβρίου.
Μεγάλο παραμένει το πρόβλημα στο μέτωπο των τροφίμων ενώ η σημερινή «πρεμιέρα» του καλαθιού του νοικοκυριού δεν θα αποτυπωθεί άμεσα στα στοιχεία του πληθωρισμού. Άλλωστε, τα τελευταία 24ωρα μπήκε και πάλι στην εξίσωση η διεθνής τιμή του σιταριού που οδηγεί τις τιμές βασικές ειδών διατροφής προς τα πάνω και όχι προς τα κάτω.
Το ζήτημα είναι ότι το οικονομικό επιτελείο θα εγκαταλείψει και την αισιόδοξη εκτίμηση για συγκράτηση του πληθωρισμού το 2023 στο 3%. Η νέα πρόβλεψη -που προς το παρόν δεν αποκαλύπτεται αν και στελέχη του οικονομικού επιτελείου μιλούν για σημαντική αύξηση- θα αποτυπωθεί και στο ονομαστικό ΑΕΠ και στο χρέος. Το μεν ΑΕΠ αναμένεται να κλείσει φέτος στα 212 δις. ευρώ και του χρόνου πάνω από τα 222 δις. ευρώ ενώ η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ θα υποχωρήσει φέτος κάτω από το 170% του ΑΕΠ ενώ για το 2023 είναι πιθανή η υποχώρηση προς το 160%.
Το μεγάλο ερώτημα βέβαια δεν είναι το τι θα γίνει με τα δημοσιονομικά και τα μακροοικονομικά μεγέθη αλλά το πώς θα ανταποκριθούν τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις σε τιμές οι οποίες το 2023 θα φτάσουν να είναι 5-6% υψηλότερες (τουλάχιστον) σε σχέση με τα ήδη πολύ υψηλά σημερινά επίπεδα τιμών.
