Ο ΠΟΥ πριν δύο εβδομάδες κήρυξε πανδημία για τον νέο κορονοϊό, καθώς ο αριθμός των κρουσμάτων του Covid-19 εκτός Κίνας έχει 15πλασιαστεί και ο αριθμός των νεκρών πλέον είναι μεγαλύτερος εκτός της αρχικής εστίας.
Η Ιταλία είναι πλέον καθολικά σε καραντίνα, καθώς ο νέος κορονοϊός εξαπλώνεται με εκρηκτικούς ρυθμούς.Ο περιφερειάρχης προειδοποίησε ότι αν δεν ανακοπεί ο ρυθμός έως 15 Απριλίου, τα κρούσματα μόνο στην περιφέρεια Βένετο μπορεί να φτάσουν τα 2 εκατομμύρια.
Ο καγκελάριος της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς προεξόφλησε ότι είναι θέμα χρόνου η υιοθέτηση επιθετικών μέτρων όπως αυτά της Ιταλίας για την αποτροπή της ραγδαίας εξάπλωσης του κοροναϊού και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Η νούμερο ένα επιδίωξη όλων είναι να αποτραπεί η εξάπλωση της επιδημίας σε βαθμό που θα μπορούσε να παραλύσει τα δημόσια συστήματα υγείας, κάτι άλλωστε που αποτελεί και τον μεγαλύτερο φόβο των δυτικών οικονομιών.
Στις ΗΠΑ μόλις τώρα αρχίζει να επελαύνει η επιδημία, με τη μητέρα των αγορών, S&P να προσπαθεί να προεξοφλήσει τις οικονομικές συνέπειες χάνοντας την σηματωρό στήριξη των 2640 μονάδων και ανοίγοντας το διάγραμμα για τις επόμενες στηρίξεις με πρώτη εκείνη της ζώνης των 2170 -2230 μονάδων.
Αντίθετα, στην Ουχάν, την πόλη όπου εμφανίσθηκε ο ιός, γίνεται σταδιακή άρση των μέτρων της καραντίνας που επιβλήθηκαν στις 23 Ιανουαρίου.
Το αεροδρόμιο της πόλης ανακοίνωσε ότι ορισμένα από τα στελέχη του επέστρεψαν στην εργασία τους, χωρίς όμως να δίνονται πληροφορίες για τον χρόνο επανάληψης των πτήσεων, ενώ οι υπάλληλοι όλων των αεροδρομίων της επαρχίας Χουμπέι- πρωτεύουσα της οποίας είναι η Ουχάν- από την προηγούμενη Πέμπτη επέστρεψαν στις εργασίες τους.
Στην Σανγκάη, το σύμπλεγμα της Disneyland επαναλειτούργησε, ενώ ο όμιλος IKEA ανακοίνωσε το προηγούμενο σαββατοκύριακο ότι επαναλειτούργησαν περισσότερα από τα μισά από τα τριάντα καταστήματά του στην Κίνα.
Επιστρέφει λοιπόν ο κανονικός ρυθμός ζωής στην Κίνα;
Αυτό θα το ξέρουμε σε λίγες εβδομάδες, όταν θα τεσταριστεί κατά πόσον δεν θα έχουμε εκ νέου έξαρση της επιδημίας όταν όλοι επιστρέψουν στις δραστηριότητες τους.
Kεντρικές Τράπεζες
Τα χαμηλά επιτόκια εξακολουθούν να αποτελούν μεγάλη πίεση για τα συνταξιοδοτικά ταμεία, αλλά από την άλλη οι επιπτώσεις του νέου κορονοϊού στην οικονομική δραστηριότητα δεν αφήνουν και πάρα πολλά περιθώρια στις Κεντρικές Τράπεζες. Παρόλο που πολλοί οικονομολόγοι, αλλά και υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής υποστηρίζουν ότι δεν έχει νόημα να αντιμετωπιστεί ο κοροναϊός με περικοπές επιτοκίων, η Fed ξεκίνησε πρώτη τον χορό, με πολλές Κεντρικές Τράπεζες να ακολουθούν, τουλάχιστον αυτές που είχαν τα περιθώρια, ήτοι δεν ήταν ήδη τα επιτόκια τους στο ναδίρ.
Ευτυχώς όμως οι Κεντρικές Τράπεζες δεν είναι μόνο στις περικοπές επιτοκίων προσανατολισμένες –με πρώτη την ΕΚΤ- ή σε κινήσεις τύπου helicopter money....καθώς αξιολογούν πολύ περισσότερο από εμάς το γεγονός, ότι η μόχλευση των εταιριών έχει δραματικά αυξηθεί.
Οποιοδήποτε πιστωτικό γεγονός εύηχου ονόματος ή αξιόλογου μεγέθους, θα είναι ένας επιπλέον λόγος για ανεξέλεγκτο πανικό στην αγορά τόσο των ομολόγων, όσο και των μετοχών.
Πρώτη η J P Morgan ανέφερε ότι τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκαν προβλήματα ρευστότητας στις αμερικανικές τράπεζες και η παράμετρος αυτή κινητοποίησε για άλλη μια φορά την FED, η οποία τις τελευταίες εβδομάδες με εξαιρετικά αντανακλαστικά προχώρησε σε τεράστιες ενέσεις ρευστότητας στα overnight repos.
Αλλά και σε διεθνές επίπεδο, οι τράπεζες τη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία θα χρειαστούν αυξημένα αποθέματα ρευστότητας και η ανάγκη αυτή αναγνωρίστηκε με εξαιρετική ταχύτητα όχι μόνο από τη FED αλλά και από την ΕΚΤ.
Ακριβώς από το αν θα μείνουν ανοικτές οι γραμμές πίστωσης, θα εξαρτηθούν τις επόμενες μέρες πολλά. Οι Κεντρικές Τράπεζες πάντως είναι αποφασισμένες να κάνουν ό,τι χρειαστεί και αυτό τη δεδομένη στιγμή έχει αυξημένη βαρύτητα.
Στον αναδυόμενο βέβαια κόσμο υπάρχει ένας ακόμα πονοκέφαλος.
Η κατάρρευση των τιμών του πετρελαίου έχει πλήξει πολλά νομίσματα αναδυόμενων οικονομιών με μεγάλη έκθεση στο πετρέλαιο, όπως το Μεξικό και η Ρωσία, αλλά και των οικονομιών με δημοσιονομικά ελλείμματα αλλά και ελλείμματα τρεχουσών συναλλαγών, με αποτέλεσμα οι Κεντρικές Τράπεζες να αντιμετωπίζουν ένα επιπλέον «δίλημμα πολιτικής» .
Τι εννοούμε;
Από τη μία πλευρά αντιμετωπίζουν ένα τεράστιο sell off στα νομίσματα τους, και από την άλλη πλευρά μια επιβράδυνση στην ανάπτυξη. Τι να κάνουν λοιπόν; Να μειώσουν τα επιτόκια για να τονώσουν την ανάπτυξη ή να αυξήσουν τα επιτόκια για να στηρίξουν τα νομίσματα τους;
Κυβερνήσεις
Ένα είναι σίγουρο, μια συντονισμένη δράση σε επίπεδο κυβερνήσεων με πραγματικές μεταρρυθμίσεις ενίσχυσης της παραγωγικότητας, θα μπορούσε να περιορίσει τις πρόσφατες χρηματοπιστωτικές απώλειες, περισσότερο ίσως και από τη δράση των Κεντρικών Τραπεζών.
Το Χονγκ Κονγκ έδωσε πρώτο το στίγμα. Μεταξύ των μέτρων αρωγής για τις επιχειρήσεις, είναι τα δάνεια χαμηλού επιτοκίου με εγγύηση 100% από την κυβέρνηση, με ανώτατο όριο τα 2 εκατομμύρια δολάρια Χονγκ Κονγκ, και μείωση του φόρου επί των κερδών κατά 100% για τα πρώτα 20.000 δολάρια Χονγκ Κονγκ.
Άλλα μέτρα είναι η αναστολή των τελών εγγραφής επιχειρήσεων, η επέκταση των επιδοτήσεων για ηλεκτρική ενέργεια, νερό και κόστος λυμάτων.
700 εκατομμύρια δολάρια Χονγκ Κονγκ θα κατευθυνθούν για την προώθηση του τουρισμού στην πόλη μόλις περάσει η επιδημία του κορονοιού.
Για τους πολίτες, περιλήφθηκαν μέτρα όπως η μείωση του φόρου επί των μισθών κατά 100% για τα πρώτα 20.000 δολάρια Χονγκ Κονγκ, η αναστολή των φόρων κατοικιών με κάποια ανώτατα όρια βέβαια ανά τρίμηνο, κ.α
Στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη αυτή τη στιγμή συζητώνται ανάλογα μέτρα τα οποία ενδεχομένως θα είναι και μεγαλύτερου βεληνεκούς, αν οι συνθήκες το απαιτήσουν.
Το σχέδιο των Ευρωπαίων ηγετών για παράδειγμα έναντι να αντιμετωπισθούν οι συνέπειες της επιδημίας, προβλέπει μέχρι στιγμής ευέλικτη εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων και στήριξη επιχειρήσεων, ενώ δημιουργείται επενδυτικό ταμείο αρχικού ύψους 25 δισ. ευρώ. Μετά τον κύκλο του Covid-2019, πολύ πιθανό να ανοίξει η συζήτηση για ένα μεγάλο πρόγραμμα υποδομών, μια συζήτηση που ήδη έχει ανοίξει στη Γερμανία.
Φάκελος Ελλάδα
Ας δούμε από που ξεκινάμε.
Με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ το 4ο τρίμηνο 2019, παρουσίασε μείωση της ανάπτυξης κατά 0,7%, σε σχέση με το 3ο τρίμηνο 2019, ενώ σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο 2018 αύξηση 1%.
Τα δεδομένα αυτά διαμορφώνουν τον ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας στο 1,9% του ΑΕΠ, χαμηλότερα από τις αναθεωρημένες προβλέψεις διαφόρων φορέων για υπέρβαση ακόμα και του 2%.
Το ΑΕΠ της Ελλάδας το 2019 ανήλθε στα 194,4 δισ. ευρώ έναντι 190,8 δισ. ευρώ το 2018.
Σε ετήσια βάση, προκύπτει επίσης οριακή αύξηση -0,7%-στον ακαθάριστο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου, ενώ οι εξαγωγές έτρεξαν με ρυθμό 4,8% και οι εισαγωγές με 2,5%.
Η καταναλωτική δαπάνη το τελευταίο τρίμηνο του 2019 αυξήθηκε μόλις 0,4% σε σχέση με το προηγούμενο, ενώ το πιο ανησυχητικό είναι ότι ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου μειώθηκε κατά 9,7%, οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών υποχώρησαν κατά 3,5% και οι εισαγωγές περιορίστηκαν κατά 5%.
Αν σκεφτούμε ότι στο γενικότερο κλίμα προστίθεται και ο αντίκτυπος της επιδημίας του Covid-2019, που σε οικονομίες σαν την ελληνική λόγω αυξημένης συνεισφοράς του τουριστικού τομέα θα κοστίσει πολλαπλάσια πλήγματα, κατανοούμε ότι το 2020 μπορεί να εξελιχθεί σε μια δύσκολη χρονιά.
Ήδη η Alpha Bank βάση των τριών σεναρίων προσομοίωσης που τρέχει, προσδοκά μία πτώση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ για το 2020 της τάξης του 0,4%-0,9%, σε σχέση με τις αρχικές εκτιμήσεις, πριν το ξέσπασμα της επιδημίας του Covid-19.
Όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δεν είμαστε οι μόνοι που περνάμε την τρικυμία.
Αυτό σημαίνει ότι τα μέτρα ανακούφισης που υιοθετούνται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο και είναι εξαιρετικά γενναία, ισχύουν και για την Ελλάδα.
Επίσης θα πρέπει να προσμετρήσουμε ότι η ετοιμότητα της κυβέρνησης και η μέχρι τώρα διαχείριση της τρέχουσας κρίσης είναι αν μη τι άλλο αρκετά ικανοποιητική, με ισχυρά αντανακλαστικά τόσο στο μέτωπο αντιμετώπισης του ιού -όπως για παράδειγμα το έγκαιρο κλείσιμο των σχολείων, φροντιστηρίων παιδότοπων κ.α, μια απόφαση που πάρθηκε την ίδια μέρα που βρέθηκαν ορφανά κρούσματα- όσο και στο μέτωπο της στήριξης της οικονομίας, όπως τα μέτρα ειδικού σκοπού για τους εργαζομένους των επιχειρήσεων που αναστέλλουν προσωρινά τη λειτουργία τους με απόφαση του κράτους, άδεια ειδικού σκοπού γονέων κ.α.
Ο δείκτης του Covid-2019
Οι εκτιμήσεις για τις οικονομικές επιπτώσεις του ιού δεν αναφέρονται στο σημερινό άρθρο, γιατί η στήλη φοβάται ότι τις επόμενες εβδομάδες θα αναθεωρηθούν επί τα χείρω.
Η κατανάλωση θα είναι πλέον ο μόνος αξιόπιστος δείκτης που θα μπορεί να μας δώσει σαφή στοιχεία για την πορεία των οικονομιών.
Και ενώ το ευρύ καταναλωτικό κλίμα είναι ανθεκτικό, σύμφωνα με τα στοιχεία της Goldman, αυτό πιθανότατα θα αλλάξει δραστικά τις προσεχείς εβδομάδες.
Η πρώτη προφανής αλλαγή είναι φυσικά στις δαπάνες για τις ασιατικές αεροπορικές εταιρείες. Τα επόμενα στοιχεία αποκάλυψαν ότι οι δαπάνες για τις ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες, τις κρουαζιέρες και τα ξενοδοχεία έχουν καταρρεύσει σε σύγκριση με το 2019. Η κατανάλωση που παραμένει μέχρι στιγμής ανθεκτική είναι για είδη υγιεινής και προσωπικής φροντίδας, καθώς και οι δαπάνες σε super market.
Η Goldman Sachs δημιούργησε λοιοπόν ένα δείκτη τον Coronavirus Consumer Activity Tracker, που θα καταγράφει δεδομένα όπως πωλήσεις εισιτηρίων κινηματογράφου, ποσοστά πληρότητας ξενοδοχείων και παρακολούθηση αθλητικών εκδηλώσεων, των οποίων οι δαπάνες αντιπροσωπεύουν το 70% του ΑΕΠ των ΗΠΑ.
Ο δείκτης στην ουσία θα εξετάζει τυχόν αποπληθωριστικές επιπτώσεις από τον κορονοϊό, με στόχο να αποκαλύψει μείωση της ζήτησης, εάν οι εταιρείες έναντι να «γεμίσουν» το κενό της κατανάλωσης μειώσουν τις τιμές.
Επίσης θα καταγράφει και την δραστηριότητα στα λιμάνια των ΗΠΑ, δίνοντας έτσι πολύ συνολικότερη εικόνα και για οικονομίες εκτός ΗΠΑ.
Για παράδειγμα, η κυκλοφορία των φορτίων στο Λιμάνι του Λος Άντζελες έχει καταγράψει μείωση 25% το Φεβρουάριο, καθώς η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 50% της κυκλοφορίας εμπορευματοκιβωτίων.
Και όλα αυτά τη στιγμή που η κίνηση των λιμανιών είχε ήδη μειωθεί στα λιμάνια της δυτικής ακτής λόγω του εμπορικού πολέμου.
Ως αποτέλεσμα, η BofA διαπιστώνει ότι οι ελλείψεις αποθεμάτων σε διάφορα εμπορεύματα θα αυξηθούν κατακόρυφα τις επόμενες εβδομάδες, δεδομένου του χρόνου πλεύσης 12 έως 27 ημερών μεταξύ της Ασίας και ΗΠΑ.
Από την πλευρά του ΑΕΠ, η συρρίκνωση λόγω της κατάρρευσης των αλυσίδων εφοδιασμού θα είναι εμφανής ειδικά στις μικρομεσαίες εταιρίες.
Σε δύο μήνες από τώρα, πολλές εταιρίες θα έχουν πρόβλημα.
Η στήριξη τους είναι και το μεγαλύτερο στοίχημα για τη FED, όπως φυσικά και για τον Πρόεδρο Τραμπ.
Το ίδιο ακριβώς όμως στοίχημα ισχύει για όλες τις χώρες ανεξαιρέτως.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή, ή προτροπή για αγορά ή πώληση των αναφερομένων προϊόντων.
Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται, βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δεν δίνεται ότι είναι ακριβείς ή πλήρεις και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
