Του Θεόδωρου Σεμερτζίδη
Τα τελευταία γεγονότα στη γείτονα χώρα, αύξησαν το γεωπολιτικό ρίσκο της περιοχής δημιουργώντας νέα δεδομένα. Η τουρκική οικονομία τα τελευταία χρόνια πραγματοποιεί ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αφού πρώτα κατάφερε να απαλλαγεί από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, να σταθεροποιήσει την ισοτιμία του εθνικού της νομίσματος, και να προσελκύσει ξένα κεφάλαια, αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητα της.
Το κατά πόσο όμως οι τελευταίες εξελίξεις θα επηρεάσουν σε οικονομικό επίπεδο την τουρκική οικονομία, είναι κάτι το οποίο θα φανεί στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, ενώ το κλίμα πόλωσης που ασκεί η τουρκική κυβέρνηση σε παραδοσιακά μεγάλους εμπορικούς της εταίρους, όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ, πιθανών να έχει επιπτώσεις στις εμπορικές σχέσεις των χωρών αυτών με την Τουρκία, με άμεση επίπτωση και στην οικονομία της χώρας.
Το προηγούμενο έτος, οι άμεσες ξένες επενδύσεις στη γειτονική χώρα αυξήθηκαν κατά 31,7% σε σχέση με το 2014, στα $16,8 δισ., ξεπερνώντας το ποσό των $16,176 δισ. που είχε πραγματοποιηθεί το 2011, όπου και για τρία έτη οι άμεσες ξένες επενδύσεις ήταν κατά λίγο λιγότερες από τα $13 δισ. ετησίως.
Ο ρυθμός ανάπτυξης για το πρώτο τρίμηνο του έτους, βρίσκεται στο 4,8% σε ετήσια βάση, κοντά στα επίπεδα ανάπτυξης και των υπόλοιπων αναδυόμενων οικονομιών, καθώς αυτή βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, ενώ το τελευταίο τρίμηνο του προηγούμενου έτους βρίσκεται σε πτώση.
Οι τουρκικές εξαγωγές, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του συνδέσμου εξαγωγέων της χώρας (Turkish Exporters Assembly), για τον μήνα Ιούλιο, η Τουρκία αύξησε τις εξαγωγές της σε 62 χώρες, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφουν οι εξαγωγές προς την Ολλανδία κατά 8,9%. Παρόλα αυτά όμως, οι τουρκικές εξαγωγές κατέγραψαν πτώση 4,9% στα $80,4 δισ. κατά τους πρώτους επτά μήνες του έτους, σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, με την αξία αυτών κατά τους τελευταίους δώδεκα μήνες να διατηρείται στα $139,7 δισ. μειωμένη κατά 6,1% σε σχέση με τους προηγούμενους δώδεκα μήνες.
Κατά τον προηγούμενο μήνα, τις μεγαλύτερες εξαγωγές, πραγματοποίησε ο κλάδος της αυτοκινητοβιομηχανίας με $1,72 δισ. αύξηση κατά 5,2% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα, ενώ ακολούθησε κλάδος της κλωστοϋφαντουργίας $1,25 δισ. Τον κύριο εμπορικό εταίρο της Τουρκίας, αποτελεί η ευρωζώνη και κυρίως η Γερμανία, όπου τον προηγούμενο μήνα οι εξαγωγές προς την ευρωζώνη σημείωσαν πτώση 10,6%, ενώ από τις αρχές του έτους ενισχύονται κατά 4,9%.
Επίσης, κατά τον προηγούμενο μήνα, σημαντική ήταν η πτώση των τουρκικών εξαγωγών προς τη Μεγάλη Βρετανία, όπου σημείωσαν πτώση 28,3%, προς τις ΗΠΑ με -26,5%, και προς τη Γερμανία με πτώση 12,9%.
Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, δεν είναι γνωστό εάν η μείωση των εξαγωγών του προηγούμενου μήνα, οφείλεται λόγο της αντιπαράθεσης που έχει η τουρκική κυβέρνηση, κυρίως με τις ΗΠΑ και τη Γερμανία, καθώς αυτό θα γίνει ξεκάθαρο τους αμέσως επόμενους μήνες, με το εμπορικό ισοζύγιο να έχει ήδη αρχίσει να αυξάνεται, καθώς βρίσκεται στα $-6,559 δισ.
Ακόμη πιο ανησυχητικό αποτελεί το γεγονός, πως το εξωτερικό χρέος της Τουρκίας είναι διαρκώς αυξανόμενο, στα $411,502 δισ. κατά το πρώτο τρίμηνο του έτους, δημιουργώντας αρκετούς κινδύνους για την τουρκική οικονομία, καθώς μία παρατεταμένη μείωση των εξαγωγών έως το τέλος του έτους, θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα, τα οποία θα έχουν επίπτωση και σε πολιτικό επίπεδο.
Ένας ακόμη παράγοντας κινδύνου για την οικονομία της Τουρκίας, αποτελεί η διολίσθηση της τουρκική λίρας έναντι του δολαρίου, κατά 7,39% μέσα σε μόλις τρεις μήνες, και κυρίως μετά την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος.
Όπως μπορούμε να αντιληφθούμε, η τουρκική οικονομία παρά τους ρυθμούς ανάπτυξης που σημειώνει, παραμένει ευάλωτη κυρίως λόγο τόσο της μείωσης των εξαγωγών της, αλλά και της εύθραυστης παγκόσμιας ανάπτυξης, όπου μία πτώση της παγκόσμιας οικονομικής δραστηριότητας θα έχει άμεσο αντίκτυπο στις αναδυόμενες οικονομίες, καθώς πολλές από αυτές στη προσπάθεια τους να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητα τους, προχώρησαν σε υποτίμηση των εθνικών τους νομισμάτων, ρισκάροντας στο άμεσο μέλλον την οικονομική τους επιβίωση.
