Στον κόσμο των διαχειριστών αυτή την «ιδιόρρυθμη» περίοδο της πλήρους αποσύνδεσης των αγορών από την πραγματική οικονομία, πέραν του χρυσού δεν υπάρχει μια εναλλακτική λύση έναντι των μετοχών, προκειμένου να επιτευχθούν δυνατές αποδόσεις στα χαρτοφυλάκια.
Εκ των πραγμάτων λοιπόν επιβάλλεται η συμμετοχή τους στις αγορές, αλλά η συμμετοχή αυτή γίνεται με τη δέουσα επιμέλεια.
Είναι δηλαδή επικεντρωμένοι σε αμυντικά επιχειρηματικά μοντέλα και σταθερούς ισολογισμούς, ενώ ταυτόχρονα έχουν αυξήσει την αναλογία των μετρητών τους.
Αυτός είναι ο λόγος που βλέπουμε ταυτόχρονα
- τον NASDAQ 100 σε νέα υψηλά ρεκόρ και τον S&P πάνω από τις 3200 μονάδες. (σ.μ: όσο κινείται πάνω από τις 3156 οι ταύροι έχουν την τιμητική τους).
- τον χρυσό πάνω από τα 1800 δολάρια/ουγγιά
- τα money markets να έχουν υπερβεί τα 4500 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ.
Όσον αφορά τα τελευταία, η αξία των περιουσιακών στοιχείων που συσσωρεύτηκε στους κόλπους τους με το ξέσπασμα της covid-19, δεν έχει υποχωρήσει, παρά το γεγονός ότι οι τιμές των μετοχών συνεχίζουν να ανεβαίνουν.
Κρατήστε αυτή την παρατήρηση στο μυαλό σας.
Βλέπετε, τα money markets διαχειρίζονται κεφάλαια της χρηματαγοράς με σκοπό τη διατήρηση μιας πολύ σταθερής βάσης περιουσιακών στοιχείων μέσω ρευστών επενδύσεων, που περιλαμβάνουν ταμειακά χρεόγραφα και ομόλογα με διάρκεια μικρότερη των 12 μηνών.
Δεν είναι μια αγορά μικρών αποταμιευτών, αλλά μια αγορά στην οποία δραστηριοποιούνται μεγάλοι ιδιώτες και κυρίως θεσμικοί επενδυτές, όπως ασφαλιστικές εταιρείες, τράπεζες, αμοιβαία κ.ο.κ
Οι μεγάλοι «παίκτες» λοιπόν, εξακολουθούν να αφήνουν παρκαρισμένα τα κεφάλαια που τοποθέτησαν στα money markets τον Απρίλιο.
Αυτή είναι μια πρώτη ένδειξη ότι το έξυπνο χρήμα θεωρεί ότι οι χρηματιστηριακές αγορές βρίσκονται επί του παρόντος σε μια αδικαιολόγητη κατάσταση ευφορίας.
Ως εκ τούτου, συμμετέχει στο πάρτι των αγορών, αλλά με προϋποθέσεις και με το ένα πόδι ήδη στην έξοδο.
Ο ρόλος των Millennials
Για ένα πολύ μεγάλο αριθμό αναλυτών, ένας από τους κυριότερους λόγους που τα χρηματιστήρια αδιαφορούν πλήρως για το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε ύφεση, είναι ότι εισέρχονται στις αγορές πολλοί μικροί, ανυπόμονοι και υπεραισιόδοξοι επενδυτές.
Ειδικά η γενιά των Millennials έχει εθιστεί στην άνοδο, καθώς έχει ζήσει μια από τις μακροβιότερες bull markets.
H διόρθωση του Μαρτίου λοιπόν, έδωσε σε αυτή τη διψασμένη γενιά επενδυτών ένα χρυσό εισιτήριο εισόδου στην αγορά.
Ταυτόχρονα, τα προγράμματα διάσωσης την θωράκισαν με τη σιγουριά ότι θα γλυτώσουμε περιπέτειες όπως ένα μεγάλο κύμα πτωχεύσεων κ.ο.κ.
Μαζί με την κυβερνητική υποστήριξη όμως, οι Millennials είχαν ταυτόχρονα και άπλετο χρόνο μπροστά στην οθόνη λόγω των lockdowns, με πολλές πλατφόρμες να παρέχουν σχεδόν «δωρεάν» συναλλαγές και μια σημαντική σκηνή blogging να παρέχει ενημέρωση, αναλύσεις και εκτιμήσεις πάνω στις αγορές.
Ένα πολύ μεγάλο μέρος λοιπόν της ορμής των χρηματιστηρίων οφείλεται ακριβώς στην δραστηριοποίηση των ιδιωτών, με πολλές αμερικανικές χρηματιστηριακές πλατφόρμες και εταιρείες να δηλώνουν ότι πάνω από το 50% των πελατών τους από το 2019 και μετά είναι κάτω των 40 ετών.
Αυτή η κατηγορία των επενδυτών έχει πραγματικά καβαλήσει το κύμα της τάσης των αγορών, με μεγάλο μέρος μάλιστα των περιουσιακών της στοιχείων.
Γι’αυτό και τον προηγούμενο μήνα υπήρχαν εντυπωσιακά ομολογουμένως άρθρα όσον αφορά την παρατήρηση ότι το retail στις ΗΠΑ ξεπέρασε σε αποδόσεις πολλά funds(!).
Ο λόγος είναι απλός: H άγνοια κινδύνου οδηγεί πολλούς μικρούς επενδυτές στην υπέρμετρη ανάληψη ρίσκων.
Ο εθισμός επίσης στην σκέψη ότι οι όποιοι κίνδυνοι θα εξουδετερώνονται πάντα από την επέμβαση των Κεντρικών τραπεζών, έχει υπερμεγενθύνει την επενδυτική αισιοδοξία, με αποτέλεσμα η bull market που ξεκίνησε πριν 11 περίπου χρόνια να θεωρείται αθάνατη.
Ακριβώς αυτή η υπεραισιοδοξία ευθύνεται και για την μονομερή ανάγνωση και αξιολόγηση των ειδήσεων.
Δείτε για παράδειγμα τι έγινε την προηγούμενη εβδομάδα.
Η δημοσίευση της Moderna στη New England Journal of Medicine όσον αφορά την πορεία των κλινικών δοκιμών Φάσης 2 του πειραματικού της εμβολίου τεχνολογίας m-RNA, εκτόξευσε την όχι μόνο την τιμή της μετοχής, αλλά και τις αγορές.
Τα ισχυρά αποτελέσματα ανοσίας και στα 45 άτομα που το πραγματοποίησαν – τετραπλάσια αντισώματα σε σχέση με ανθρώπους που έχουν νοσήσει και στη συνέχεια αναρρώσει από τον κορονοϊό – ομολογουμένως ήταν πολύ σημαντικά.
Επ' ουδενί λόγο όμως εξασφαλίζουν το ίδιο στατιστικό αποτέλεσμα στο τελικό στάδιο των κλινικών δοκιμών Φάσης 3 που θα ξεκινήσει στις 27 Ιουλίου, με τη συμμετοχή 30.000 ατόμων, ήτοι σε ένα ουσιαστικό δείγμα ανθρώπων.
Αν το αποτέλεσμα ήταν εξασφαλισμένο, δεν θα χρειαζόταν καν να να προχωρήσουμε στην Φάση 3.
Επίσης, οι επενδυτές πανηγύρισαν χωρίς να έχουμε καν δημοσιευμένα αναλυτικά τα αποτελέσματα της Φάσης 2 ώστε να απαντηθούν βασικά ερωτήματα, όπως εκείνο της διάρκειας της ανοσίας για παράδειγμα.
Όλα αυτά είναι σαφής υπόδειξη ότι το retail της αγοράς προεξοφλεί μόνο τα αισιόδοξα σενάρια.
Η «μεγάλη» εικόνα
Η υπέρμετρη αισιοδοξία των επενδυτών «φουσκώνει» περαιτέρω τις αποτιμήσεις, ακριβώς όπως τα προγράμματα διάσωσης και η πλημμυρίδα ρευστότητας από τις Κεντρικές Τράπεζες φουσκώνουν το χρέος.
Να υποθέσουμε ότι αυτό το χρέος δεν θα πληρωθεί ποτέ και από κανέναν μέσω κάποιου τρικ της χρηματοοικονομικής μηχανικής;
Αν ολοκληρώσουμε το παζλ καταλήγουμε στο ότι:
Μια σοβαρή ύφεση συνοδεύεται
- από ένα εξαιρετικά υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος
- φουσκωμένες αποτιμήσεις σε μια μεγάλη κατηγορία assets
- το retail στις ΗΠΑ σύσσωμο μέσα στις αγορές
- τη γενεσιουργό αιτία της ύφεσης να εξακολουθεί να υφίσταται, καθώς ο Sars-Cov-2 ζει ακόμα ανάμεσα μας.
Πόσο άνετα αισθάνεστε με την εικόνα που σχηματίζεται;
Το επίπεδο της άνεσης σας υποδεικνύει και το ρίσκο που σας αναλογεί στις επενδυτικές σας αποφάσεις.
Δεν υπάρχει «δωρεάν γεύμα»
Ήδη έχουν αρχίσει πολλοί οίκοι να «χτυπούν το καμπανάκι» για τον κλάδο που αντικατροπτίζει το κυκλοφοριακό σύστημα της οικονομίας, τον τραπεζικό.
H Σχολή Διοίκησης Επιχειρήσεων IESEG στη Λιλ της Γαλλίας για παράδειγμα, παρουσίασε πρόσφατα τη δική της εκδοχή για το πλήγμα που θα υποστεί ο κλάδος μεσοπρόθεσμα από την πανδημία.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το IESEG School of Management εκτιμά ότι οι ιταλικές τράπεζες έχουν το υψηλότερο ποσοστό δανείων προς τους κλάδους που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία.
Η συνέντευξη του διευθυντή οικονομικών μελετών του IESEG, Eric Dor, στο Bloomberg TV ήταν κάτι παραπάνω από διαφωτιστική: «...Σε αρκετές ιταλικές τράπεζες τα δάνεια προς τους πληττόμενους κλάδους είναι υπερτετραπλάσια των ιδίων κεφαλαίων τους (CET1), οπότε τα κεφάλαιά τους μπορεί να γίνουν καπνός εάν χρεοκοπήσει ένα 25% των δανείων τους....».
Σύμφωνα με την συγκεκριμένη έρευνα του IESEG –υπόψιν ότι παραθέτει δεδομένα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών- μια υποτίμηση 10% των δανείων προς τους ευάλωτους τομείς, θα έπληττε καίρια τους κεφαλαιακούς δείκτες των Credito Emiliano, Banco BPM, BPER και UBI.
Η γαλλική RCI, η ισπανική Bankinter, η Τράπεζα Πειραιώς, η Eurobank και η Alpha Bank στην Ελλάδα και η Hamburg Bank στην Γερμανία είναι οι πιο εκτεθειμένες, καθεμία στη χώρα της.
Η έρευνα αναγνωρίζει ότι πολλές τράπεζες προστατεύονται από τα αρκετά υψηλά επίπεδα κεφαλαιακής επάρκειας, αλλά επισημαίνει ταυτόχρονα ότι κάποιες έχουν πολύ μικρότερα περιθώρια λάθους. Σε αυτές περιλαμβάνονται οι Credito Emiliano, Banco BPM, BPER Banca, Bankinter και Τράπεζα Πειραιώς.
Το συμπέρασμα
Πού καταλήγει η έρευνα του IESEG;
Εκεί που κατέληξε και ο διευθυντής του ευρωπαϊκού τομέα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), Paul Thomsen σε πρόσφατη ανάλυση του στο Blog του ΔΝΤ:
«Προς το παρόν, οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν το κεφάλαιο και τη ρευστότητα που χρειάζονται για να επεκτείνουν τις πιστώσεις.
Όμως, καθώς αυτή η κρίση εξελίσσεται, θα υπάρξουν πολλές αθετήσεις υποχρεώσεων και αυτές θα μπορούσαν να διαβρώσουν τα τραπεζικά αποθέματα ασφαλείας και την ικανότητα δανεισμού.
Ενδεχομένως, ένας βρόχος ανατροφοδότησης αυτής της κρίσης μπορεί να είναι ο χρόνος: όσο μεγαλύτερη θα είναι η πανδημία, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η πιστωτική διαταραχή και τόσο πιο αργή θα είναι η μετά την πανδημία ανάκαμψη.
Είναι ζωτικής σημασίας οι επόπτες να προετοιμάσουν τις τράπεζες για το επόμενο τεστ, ενώ δεν αποκλείεται σε ορισμένες περιπτώσεις, η ανακεφαλαιοποίηση να αποδειχθεί απαραίτητη».
Όσα μας ψιθυρίζει ο S&P
Όταν η αγορά ανέκαμψε από τα χαμηλά που κατέγραψε το τρίτο δεκαήμερο του Μαρτίου, οι επενδυτές στράφηκαν αρχικά στις τεχνολογικές μετοχές που ευνοούνταν από την παραμονή στο σπίτι.
Καθώς οι οικονομίες άρχισαν να επανεκκινούνται, άρχισε να διαχέεται η άνοδος στις τράπεζες και στις βιομηχανικές εταιρείες, αλλά και σε εκείνες που βάλλονταν- και βάλλονται- από την πανδημία, όπως το χονδρικό και το λιανικό εμπόριο, οι κατασκευές, η μεταποίηση, η φιλοξενία και η εστίαση, καθώς και οι μεταφορές και η αποθήκευση.
Όμως από το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου και μετά, αν παρατηρήσει κανείς λίγο προσεκτικότερα τον δείκτη S&P -και όχι μόνο- θα παρατηρήσει ότι οι μετοχές των εταιρειών που ξαναζωντάνεψαν από την επανεκκίνηση της οικονομίας, έχουν οπισθοχωρήσει, ή στην καλύτερη περίπτωση έχουν σταθεροποιηθεί πέριξ ενός πολύ συγκεκριμένου εύρους τιμών.
Αντίθετα στην πρώτη γραμμή εξακολουθούν να βρίσκονται οι εταιρείες τεχνολογίας.
Αυτή η λεπτομέρεια πρέπει να αξιολογηθεί σωστά και να αποκτήσει την δική της «ανοσολογική» ανταπόκριση μέσα σε ένα επενδυτικό χαρτοφυλάκιο.
Η κραυγή των εταιρειών της πραγματικής οικονομίας
Η BP, η Shell και πρόσφατα η Eni αναθεώρησαν τις μακροπρόθεσμες παραδοχές τους για την τιμολόγηση πετρελαίου και φυσικού αερίου για τα έτη 2020-2024, επειδή ακριβώς εκτιμούν ότι η πανδημία του κορονοϊού θα έχει «διαρκή αντίκτυπο» στην παγκόσμια οικονομία, άρα και στην ενεργειακή βιομηχανία που αποτελεί την καρδιά της οικονομίας.
Η Eni για παράδειγμα προβλέπει ότι οι τιμές για το Brent θα φτάσουν τα 60δολάρια/βαρέλι το 2023, αναθεωρώντας καθοδικά την προηγούμενη εκτίμηση για 70δολάρια/βαρέλι.
Για τα έτη 2020-2022, οι τιμές Brent αναμένεται να είναι της τάξεως των $40, $48 και $55 ανά βαρέλι αντίστοιχα, σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις των $45, $55 και $70 το βαρέλι.
Το λιανικό εμπόριο επίσης διανύει τον δικό του Γολγοθά.
Η Ιnditex προσαρμόζει το επιχειρηματικό της πλάνο στα νέα δεδομένα της covid-19 εποχής, η Η&Μ εμφανίζει μετά από δέκα χρόνια ζημιές και η Βrook Brothers, μια εταιρεία επαγγελματικών κυρίως ενδυμάτων με δύο αιώνες ζωής, επεξεργάζεται σχέδιο αναδιάρθρωσης για την ανάκαμψή της και την αποπληρωμή των χρεών της, μιας και δεν μπόρεσε να απορροφήσει το πλήγμα στη ζήτηση για επαγγελματικά σύνολα, αφού πλέον πολλοί άνθρωποι εργάζονται από το σπίτι.
Τα ίδια συμπεράσματα βγάζει κανείς αν εξετάσει και τους υπόλοιπους κλάδους της πραγματικής οικονομίας.
Αρκεί να μην κοιτάει τις τιμές των χρηματιστηριακών δεικτών....
Τότε η λογική επεξεργασία των δεδομένων αρχίζει να θολώνει.
Αποποίηση Ευθύνης
Το υλικό αυτό παρέχεται για πληροφοριακούς και μόνο σκοπούς. Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως προσφορά, συμβουλή ή προτροπή για την αγορά ή πώληση των αναφερόμενων προϊόντων. Παρόλο που οι πληροφορίες που περιέχονται βασίζονται σε πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες, καμία διασφάλιση δε δίνεται ότι είναι πλήρεις ή ακριβείς και δεν θα πρέπει να εκλαμβάνονται ως τέτοιες.
Αναδημοσίευση της στήλης Ματιά Διαχειριστή από τον Φιλελεύθερο της 18ης-19ης Ιουλίου 2020.
