Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Στο περιθώριο της μεγάλης σύγκρουσης που αναμένεται να λάβει χώρα μεταξύ Βορρά και Νότου για τον διάδοχο του «Σούπερ Μάριο», διεξάγεται ήδη μία «βουβή» μάχη για την επιλογή του ανθρώπου που θα αναλάβει τη... βρώμικη δουλειά της εξυγίανσης των ευρωπαϊκών τραπεζών.
Με τον Ντράγκι να αφήνει το... θρόνο του στα τέλη Οκτωβρίου 2019 και την Ντανιέλ Νουί να αποχωρεί από τον SSM στο τέλος του 2018, οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης με τη μεγαλύτερη επιρροή προσπαθούν να προωθήσουν την επιλογή που θεωρούν βέλτιστη για τα δικά τους συμφέροντα. Χθες, ξεκίνησε και επίσημα η κούρσα διαδοχής της Γαλλίδας «σιδηράς κυρίας» των τραπεζών, η οποία αποχωρεί στις 31 Δεκεμβρίου 2018.
Η έλλειψη κοινού εδάφους μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης για την ολοκλήρωση του Ενιαίου Μηχανισμού Εγγύησης Καταθέσεων δημιουργεί μία κατάσταση εξαιρετικά «εύθραυστη». Φαβορί για την κάλυψη της θέσης είναι η Sharon Donnery, υποδιοικήτρια της κεντρικής τράπεζας της Ιρλανδίας, ωστόσο ο Νότος προκρίνει την υποψηφιότητα του Ιταλού Αντρέα Ένρια, νυν προέδρου της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Αρχής.
Παράγοντες με γνώση των διεργασιών σε Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες, εκτιμούν ότι αυτά που θα δούμε την επόμενη πενταετία στον ευρωπαϊκό τραπεζικό κλάδο θα είναι πρωτοφανή. Σε μία εποχή που θα έχει λήξει η ποσοτική χαλάρωση, θα αρχίσουν – εκτός συγκλονιστικού απροόπτου - να αυξάνονται τα επιτόκια και αναμένεται να πουληθούν δεκάδες δισεκατομμύρια «κόκκινων» δανείων, προτεραιότητα θα είναι η ενίσχυση της κερδοφορίας των τραπεζών.
Για την ακρίβεια, η ενίσχυση της κερδοφορίας των τραπεζών που θα συνεχίσουν την αυτόνομη πορεία τους, αφού ένας από τους βασικότερους παράγοντες περιορισμού της κερδοφορίας θεωρείται η υπερπληθώρα πιστωτικών ιδρυμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, θα «τρέξει» ένα άτυπο project που κάνει «ηλεκτρική» την καρέκλα του επικεφαλής του SSM: Η συρρίκνωση του τραπεζικού κλάδου. Όποιος και αν επιλεγεί θα πρέπει να ακολουθήσει τα χνάρια της Ντ. Νουί, η οποία έχει ξεκαθαρίσει ότι ο SSM δεν θα δεχθεί την οποιαδήποτε συγχώνευση τραπεζών αλλά deals που θα δημιουργούν ισχυρά σχήματα.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι το αρχικό σχέδιο συρρίκνωσης του τραπεζικού κλάδου κατά 20%-30% μετατίθεται για το τέλος του 2022 (αρχικός στόχος το 2020). Απώτερος σκοπός είναι η μείωση του αριθμού των τραπεζών που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη και η δημιουργία ισχυρών σχημάτων που θα επιτρέψουν την ολοκλήρωση της τραπεζικής ενοποίησης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η γερμανική πλευρά έχει καταστήσει σαφές ότι θα δώσει το πράσινο φως για την εγγύηση των καταθέσεων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, μόνο αν συρρικνωθεί ο τραπεζικός κλάδος και περιοριστούν οι κίνδυνοι από τα υπέρογκα «κόκκινα» δάνεια. Για να γίνει αυτό θα πρέπει οι δυνατοί παίκτες να απορροφήσουν τράπεζες που δεν... έχουν λόγο ύπαρξης και στη συνέχεια να δημιουργηθούν εθνικές πλατφόρμες διαχείρισης δανείων.
Κατά συνέπεια, με την επιλογή του αντικαταστάτη της Ντανιέλ Νουί, η Ευρωζώνη όχι μόνο προετοιμάζεται για την επόμενη ημέρα, αλλά καλείται να βρει τον κατάλληλο άνθρωπο που θα αναλάβει να «κλείσει» τράπεζες και να διαχειριστεί μία αναδιάρθρωση τεραστίων διαστάσεων. Στόχος θα είναι να υπάρξουν οι μικρότερες δυνατές αναταράξεις για επενδυτές, μετόχους, φορολογούμενους και φυσικά για τους καταθέτες.
Σε αυτή τη διαδικασία, η Ευρώπη αλλάζει, αφήνοντας πίσω πρόσωπα, διαδικασίες και έκτακτα μέτρα που ελήφθησαν για να διασωθεί το κοινό νόμισμα. Είναι η αρχή του τέλους μίας περιόδου που στιγματίστηκε από πρωτοφανή μέτρα χαλαρής νομισματικής πολιτικής και από την έκρηξη των «κόκκινων» δανείων.
Από τις 4 Νοεμβρίου του 2014, όταν ξεκίνησε να λειτουργεί ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η Ντανιέλ Νουί επωμίστηκε το εξαιρετικά δύσκολο έργο της εξυγίανσης του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου. Βασική προτεραιότητα σαφώς και ήταν – και συνεχίζει να είναι – τα «κόκκινα» δάνεια, ωστόσο η Γαλλίδα έπρεπε να αντιμετωπίσει την περιορισμένη κερδοφορία. Κατά γενική ομολογία η Γαλλίδα ήταν όσο αυστηρή έπρεπε και πάντα στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της έφερε σε πέρας μία πολυσύνθετη αποστολή.
Πριν από λίγα χρόνια μπορεί να αποτελούσε μία εκκρεμότητα διαδικαστικού χαρακτήρα. Σήμερα, ωστόσο, η ανάληψη των καθηκόντων του επικεφαλής του SSM, είναι κρίσιμη, τόσο για τις ευρωπαϊκές όσο και για τις ελληνικές τράπεζες. Οι δικές μας τράπεζες επηρεάζονται έντονα καθώς SSM αποφασίζει για τους στόχους μείωσης των «κόκκινων» δανείων. Ο SSM θα είναι αυτός που θα σφίξει το ζωνάρι ή θα επιτρέψει μία πιο χαλαρή προσέγγιση, αποφασίζοντας στην ουσία για το αν και το πότε θα υπάρξει νέα ανακεφαλαιοποίηση.
