Η επερχόμενη ύφεση είναι ένα από τα θέματα που απασχολούν περισσότερο τους πολίτες, εξαιτίας της ακρίβειας σε τρόφιμα και ενέργεια που ήδη πλήττει τα εισοδήματα. Η αμερικανική τράπεζα Citi μας δίνει τη «γεωγραφία» της ύφεσης για το 2023, εκτιμώντας ότι το νέο έτος θα χαρακτηριστεί από κυλιόμενες υφέσεις καθώς και ότι θα συνεχιστούν οι ανησυχίες για ζητήματα που κυριάρχησαν και φέτος – άλλα λιγότερο και άλλα περισσότερο - στην παγκόσμια οικονομία, όπως η πανδημία, ο πόλεμος στην Ουκρανία, ο υψηλός πληθωρισμός και οι επιπτώσεις των αυξήσεων στα επιτόκια.
Μία συγχορδία αυξήσεων επιτοκίων από 33 κεντρικές τράπεζες ανά τον κόσμο, το τελευταίο εξάμηνο, αποτελεί το πιο επιθετικό κύκλο σύσφιξης νομισματικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών. Έναν κύκλο που προκαλεί σοβαρή οικονομική επιβράδυνση. Όπως εκτιμούν οι αναλυτές της αμερικανικής τράπεζας, Νέιθαν Σιτς, Ρόμπερτ Σόκιν και Άαρον Λιου, τη μεγαλύτερη σε διάρκεια ύφεση θα βιώσει η οικονομία της Μ. Βρετανίας και θα ακολουθήσει η Ιταλία, η Γερμανία και συνολικά η οικονομία της Ευρωζώνης.
Η βρετανική οικονομία βρίσκεται ήδη σε ύφεση από το τρίμηνο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου 2022 και η συρρίκνωση του ΑΕΠ θα συνεχιστεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023, ενώ στην Ιταλία η ύφεση θα διαρκέσει από το δ’ τρίμηνο του 2022 (τρέχον τρίμηνο) έως και τον Σεπτέμβριο του 2023. Στο παγκόσμιο οικονομικό outlook της Citi, αναφέρεται ότι εξαιτίας της ενεργειακής κρίσης, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης άρχισε να συρρικνώνεται από τον Οκτώβριο αλλά η ύφεση θα τελειώσει τον ερχόμενο Ιούνιο, ό,τι ακριβώς δηλαδή ισχύει και για το ΑΕΠ της Γερμανίας.
Η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης θα εμφανίσει ύφεση 0,6% και η Ιταλία 0,5% στο σύνολο του 2023, ενώ Γαλλία και Ισπανία θα τη… γλιτώσουν με οριακή ανάπτυξη 0,5% και 0,2% αντίστοιχα. Το ΑΕΠ της Μ. Βρετανίας θα συρρικνωθεί κατά 1,5% το 2023 και κατά 0,2% το 2024. Η Citi δεν κάνει κάποια αναφορά στην ελληνική οικονομία, ωστόσο ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει ανάπτυξη της τάξης του 1,8%, που συνεπάγεται καθόλου ύφεση ή τόσο ήπια που θα αντισταθμιστεί πλήρως μέσα στο έτος. Σε κάθε περίπτωση, η ελληνική οικονομία αναμένεται να υπεραποδώσει κατά πολύ της Ευρωζώνης της οποίας το ΑΕΠ θα συρρικνωθεί 0,4% το 2023.
Πολύς λόγος γίνεται και για τη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, καθώς από αυτή θα εξαρτηθεί – μαζί με την Κίνα – η πορεία της παγκόσμιας οικονομίας. Η Citi θεωρεί ότι στο δεύτερο εξάμηνο του 2023, το συσσωρευμένο βάρος από τη νομισματική σύσφιξη της Fed θα ωθήσει την αμερικανική οικονομία σε ύφεση. Παρ’ όλα αυτά, η τράπεζα τονίζει ότι η οικονομία των ΗΠΑ εμφανίζει μέχρι στιγμής αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα, με αποτέλεσμα να αναμένεται ήπια ύφεση αλλά και άμεση ανάκαμψη από τις αρχές του 2024.
Σε ύφεση θα πέσουν και αρκετές οικονομίες των αναδυόμενων αγορών, όπως η Νότια Κορέα, η Βραζιλία, η Χιλή, το Μεξικό και φυσικά η Ρωσία. Με βάση τις εκτιμήσεις της Citi, οι χώρες που κάνουν τη διαφορά είναι η Κίνα και η Ιαπωνία, οι οποίες θα λειτουργήσουν ως αντίβαρο στις υφεσιακές πιέσεις.
Η Κίνα δεν θα δει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, καθώς η οικονομία της θα ανεβάζει ταχύτητα όσο οι αρχές θα χαλαρώνουν τους περιορισμούς στο πλαίσιο της πολιτικής «μηδενικών κρουσμάτων» κατά του covid. Η Ιαπωνία, από την πλευρά της, εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμό υψηλότερο του μακροπρόθεσμου μέσου όρου, ωφελούμενη από την επανέναρξη δραστηριοτήτων μετά την πανδημία.
Συνολικά και εξαιρουμένης της Κίνας, η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας θα είναι τόσο χαμηλή που αγγίζει τα όρια της παγκόσμιας ύφεσης με βάση κάποιους τεχνικούς ορισμούς. Παρ’ όλα αυτά, η Citi δεν βλέπει σοβαρά οικονομικά προβλήματα και παράλληλα στέλνει το αισιόδοξο μήνυμα ότι οι επιδόσεις των περισσότερων οικονομιών θα είναι πολύ καλύτερες το 2024.
Η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας τοποθετείται κάτω του 2% το 2023, ενώ αν εξαιρεθεί η Κίνα, η ανάπτυξη πέφτει κάτω και από το 1%, που στην ουσία αποτελεί ύφεση. Όσο για τον πληθωρισμό, το φαινόμενο που έχει επηρεάσει στο μέγιστο βαθμό την οικονομική επιβράδυνση του 2022, αναμένεται να υποχωρήσει σταδιακά αλλά να παραμείνει σε υψηλά με βάση τον ιστορικό μέσο όρο επίπεδα.
Τέλος, για το 2024 η Citi προβλέπει ότι ο κόσμος θα εισέλθει σε τροχιά βελτίωσης των οικονομικών συνθηκών, με την παγκόσμια ανάπτυξη να ανακάμπτει με ρυθμό ελαφρώς χαμηλότερο από 3% και τον πληθωρισμό να υποχωρεί αισθητά. Παράλληλα, οι υφέσεις του 2023 θα χαλαρώσουν την αγορά εργασίας και τις μισθολογικές πιέσεις, επιτρέποντας στις κεντρικές τράπεζες να χαλαρώσουν με τη σειρά τους τη νομισματική πολιτική.
