Του Γιώργου Φιντικάκη
Δεν καταφέρνουν όλοι οι υπουργοί της κυβέρνησης να παρακολουθήσουν την γρήγορη μετάλλαξη του Πρωθυπουργού και την στροφή από το "όχι στο ξεπούλημα των υποδομών" στο "αριστερή πολιτική σήμερα είναι ανάπτυξη και δουλειές".
Τρανό παράδειγμα η λίστα με την τρίτη φουρνιά ΔΕΚΟ και συμμετοχών σε κρατικές εταιρείες, που προορίζεται να μεταφερθεί στο υπερ-Ταμείο, και η οποία διχάζει κάποιους υπουργούς, όπως φάνηκε κατά την χθεσινή συνάντηση Τσακαλώτου-θεσμών στο Χίλτον.
Άλλοι υπουργοί διαφωνούν με την προτεινόμενη λίστα επειδή δεν θέλουν να χάσουν από τα χέρια τους κρίσιμη κυβερνητική ύλη μέσω της οποίας ασκούν εξουσία, ενώ κάποιοι προτάσσουν εύλογες ενστάσεις καθώς μέσω οργανισμών ή φορέων και μάλιστα κερδοφόρων ασκείται πράγματι κοινωνική και αναπτυξιακή πολιτική.
Αυτός είναι και ο λόγος που κατά την χθεσινή πρώτη συνάντηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου με τους δανειστές δεν βγήκε λευκός καπνός ως προς την τρίτη κατά σειρά ομάδα 40 περίπου κρατικών επιχειρήσεων που πρόκειται να περάσουν στην αγκαλιά του υπερ-Ταμείου, αφού πρώτα όμως η κυβέρνηση εξαιρέσει αυτές που θέλει να κρατήσει στον απόλυτο έλεγχό της. Αφού το κάνει, θα στείλει ξανά τον κατάλογο στους θεσμούς, εκείνοι θα της απαντήσουν ποιες εταιρείες δέχονται να εξαιρεθούν και ποιες όχι, και η τελική λίστα θα εγκριθεί από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Οικονομικής Πολιτικής –ΚΥΣΟΙΠ.
Ο καβγάς γίνεται για το πάπλωμα επιχειρήσεων όπως ο Οργανισμός Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), η Κεντρική Αγορά Θεσσαλονίκης, τα Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα, η ΓΑΙΑΟΣΕ, η νικελοβιομηχανία ΛΑΡΚΟ, η Διώρυγα της Κορίνθου, ποσοστά του ΔΕΣΦΑ (34%), του αερολιμένα Ελευθέριος Βενιζέλος (25%), και πλειάδα άλλων μειοψηφικών συμμετοχών του Δημοσίου.
Λίστες πάνε και έρχονται
Στην περίπτωση για παράδειγμα του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρη Παπαδημητρίου, οι ενστάσεις του σχετίζονται με την μεταβίβαση στο υπερ-Ταμείο του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ) που ελέγχει τις λαχαναγορές, την κρεαταγορά και τις ιχθυόσκαλες, όπως και της Κεντρικής Αγοράς Θεσσαλονίκης, με επιχείρημα την κομβική τους σημασία στην ανάπτυξη του χονδρικού εμπορίου. Ο υπουργός Υποδομών Χρήστος Σπίρτζης έχει εκφράσει διαφωνία για την μεταβίβαση της ΓΑΙΑΟΣΕ (διαχειρίζεται την ακίνητη περιουσία του ΟΣΕ), του 25% του Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών (το υπόλοιπο 30% που ελέγχει το Δημόσιο παραμένει προς πώληση στο ΤΑΙΠΕΔ), και τις μετοχές της Εγνατίας Οδού (δίχως τον αυτοκινητόδρομο που παραμένει προς παραχώρηση από το ΤΑΙΠΕΔ). Το υπουργείο Εθνικής Άμυνας θα ήθελε να παραμείνει εκτός Ταμείου το στρατιωτικό σκέλος της εταιρείας Ελληνικά Αμυντικά Συστήματα (ΕΑΣ), ενώ το ίδιο επιθυμεί η υφυπουργός Εσωτερικών Μαρία Κόλλια Τσαρουχά για την ΔΕΘ-Helexpo.
Οχι, δεν θα μπλοκάρουν φυσικά την διαπραγμάτευση οι ΔΕΚΟ. Απλώς, τα μικρά ή μεγαλύτερα αυτά "βέτο" υπουργών και υφυπουργών, δείχνουν αν μη τι άλλο τους τριγμούς που αναμένεται να προκαλέσει στο παραδοσιακό πολιτικό σύστημα άσκησης εξουσίας, η απώλεια ΔΕΚΟ από την σφαίρα επιρροής του. Είναι προφανές ότι ουδείς θέλει, και όλοι το φοβούνται - κι ας μην το ομολογούν δημόσια- τι συνεπάγεται η απώλεια περαιτέρω κυβερνητικής ύλης από τα χέρια τους. Τι σημαίνει το να μην μπορούν όπως σήμερα να επηρεάσουν με τις αποφάσεις τους την δυνατότητα διορισμού διοικήσεων, προσλήψεων καθώς και την γενικότερη τύχη των εταιρειών αυτών, αφού μαζί με την κυβέρνηση θα συναποφασίζει πλέον κάποιος τεχνοκράτης, εποπτευόμενος από τους θεσμούς.
Ο βαθμός επιρροής
Τυχαίο δεν είναι ότι όπως έλεγε χθες κυβερνητική πηγή, δεν τα έχουμε ακόμη βρει με τους θεσμούς ως προς τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας της Εταιρείας Δημοσίων Συμμετοχών (ΕΔΗΣ), δηλαδή της νέας θυγατρικής του Ταμείου όπου και θα μεταβιβαστούν όλες αυτές οι ΔΕΚΟ. Το θέμα δεν είναι ήσσονος σημασίας, αφού ο εσωτερικός αυτός κανονισμός λειτουργίας θα καθορίζει και το βαθμό επιρροής της κυβέρνησης στην πολιτική μιας ΔΕΚΟ και τις σχέσεις της τελευταίας με την ηγεσία του υπερ-Ταμείου.
Δώδεκα συνολικά ΔΕΚΟ, που αριθμούν 40.000 εργαζόμενους έχει ήδη αποφασισθεί από πέρυσι να μεταφερθούν στο υπερ-Ταμείο. Αφενός είναι οι επιχειρήσεις ΟΑΣΑ, ΟΣΥ, ΣΤΑΣΥ, ΟΣΕ, ΟΑΚΑ και ΕΛΤΑ (1η λίστα, Μάιος 2016) και αφετέρου οι ΕΥΑΘ (51%), ΕΥΔΑΠ (51%), Κτιριακές Υποδομές, Αττικό Μετρό, ΔΕΗ (34%) και ΕΛΒΟ που αποφασίσθηκε να πάρουν το δρόμο για το Ταμείο τον περασμένο Οκτώβριο (2η λίστα).
Σημειωτέον πάντως ότι η Εταιρεία Δημοσίων Συμμετοχών δεν έχει ακόμη συσταθεί, ούτε και έχει αποφασιστεί ποιος θα κρατά τα ηνία της. Είναι κάτι που εκκρεμεί και υποτίθεται ότι θα γίνει σύντομα, αφού το θέμα αποτελεί προαπαιτούμενο της β'' αξιολόγησης. Τούτο σημαίνει ότι ο έλεγχος των ΔΕΚΟ που έχει αποφασιστεί να μεταβιβασθούν στην ΕΔΗΣ συνεχίζει να ασκείται από τους αρμόδιους υπουργούς.
