Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μία τριμελής επιτροπή που θα αποτελείται από έναν Αρεοπαγίτη και δύο Αντεισαγγελείς θα αιτείται την ποινική δίωξη όσων εμπλέκονται στη διαχείριση ή διαγραφή δανείων, σύμφωνα με όσα προβλέπει το σχέδιο νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή. Στη διαδικασία εμπλέκεται και η Τράπεζα της Ελλάδος, καθώς εκπρόσωπός της θα συντάσσει ειδική έκθεση την οποία θα υποβάλλει στην Επιτροπή. Έτσι επιδιώκεται να δοθεί λύση σε ένα σημαντικό ζήτημα για την επιτάχυνση της διαχείρισης των «κόκκινων» δανείων και την επίτευξη των στόχων που έχουν συμφωνήσει οι τράπεζες με τον SSM.
Όπως αναφέρεται στο σχέδιο νόμου με τα προαπαιτούμενα της συμφωνίας κυβέρνησης-δανειστών, το οποίο αναμένεται να ψηφισθεί την ερχόμενη Πέμπτη, στόχος των προτεινόμενων ρυθμίσεων είναι να αποφευχθούν οι αυθαίρετες ή πρόωρες διώξεις εναντίον προσώπων τα οποία αναμίχθηκαν, με πράξεις ή παραλείψεις τους, σε διαδικασίες αναδιάρθρωσης ή διαγραφής χρεών, εφόσον πληρούνται οι αυστηρές ουσιαστικές και διαδικαστικές προϋποθέσεις που τίθενται στις επιμέρους διατάξεις του άρθρου.
Οι ρυθμίσεις επηρεάζουν άμεσα το σύνολο του χρηματοπιστωτικού τομέα και συνδέονται με την επιτυχία του θεσμού της αναδιάρθρωσης και διαγραφής χρεών, δανείων ή άλλων οφειλών, η οποία είναι κεφαλαιώδους σημασίας για την ανάπτυξη και της εξυγίανση της οικονομίας της χώρας.
Εξειδικεύονται τα κριτήρια περιορισμού της ποινικής και αστικής ευθύνης των διαχειριστών για πράξεις ή παραλείψεις τις οποίες τέλεσαν για την εξυπηρέτηση της αναδιάρθρωσης ή διαγραφής χρεών κατά τα οριζόμενα στους αναφερόμενους νόμους, ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος αυθαίρετων διώξεων των εν λόγω προσώπων.
Για πράξεις ή παραλείψεις όσων εμπλέκονται στην αναδιάρθρωση ή διαγραφή χρεών, ποινική δίωξη ασκείται μόνο ύστερα από αίτηση τριμελούς επιτροπής που αποτελείται από έναν Αρεοπαγίτη και δύο Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου, οι οποίοι ορίζονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο. Εκπρόσωπος της ΤτΕ, που ορίζεται με απόφαση της εκτελεστικής επιτροπής της ΤτΕ, συντάσσει ειδική και εμπεριστατωμένη γνώμη, την οποία υποχρεούται να υποβάλλει στην ανωτέρω Επιτροπή εντός προθεσμίας 30 ημερών σχετικά με την παράβαση ή μη των σχετικών όρων που προβλέπονται από το νόμο.
Στην αίτηση της Επιτροπής προς τον αρμόδιο εισαγγελέα πρέπει να τεκμηριώνεται ειδικά και εμπεριστατωμένα ότι οι πράξεις ή παραλείψεις τελέστηκαν κατά παράβαση των αναφερόμενων στο νόμο προϋποθέσεων. Για τους διαχειριστές δημόσιας περιουσίας, την αίτηση για ποινική δίωξη θα υποβάλλει ο Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης.
Σε ότι αφορά τις ευθύνες των τραπεζικών στελεχών και των δημόσιων λειτουργών προβλέπεται ότι όσοι διαχειρίζονται δάνεια και άλλα χρέη και οφειλές προστατεύονται από ποινική και αστική ευθύνη, σύμφωνα με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
Τραπεζικά στελέχη:
α) οι πράξεις ή παραλείψεις τελούνται με σκοπό είτε την είσπραξη μέρους τουλάχιστον της απαίτησης είτε, αν πρόκειται για επιχειρηματικά δάνεια, τη συνέχιση της δραστηριότητας της επιχείρησης με βάση συμφωνία εξυγίανσης ή σχέδιο αναδιοργάνωσης και διάσωσης, με το οποίο αποβλέπουν στην εξασφάλιση είσπραξης τουλάχιστον μέρους της απαίτησης,
β) κατά την εξυπηρέτηση της αναδιάρθρωσης ή διαγραφής των δανείων, οφειλών ή χρεών δεν παραβιάζονται οι σχετικές κανονιστικές πράξεις της Τράπεζας της Ελλάδος για τη διαχείριση οφειλών σε καθυστέρηση και τη διαχείριση μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων, όπως αυτές εκάστοτε ισχύουν, και τηρούνται οι κανόνες που προβλέπονται στην εγκεκριμένη πολιτική αναδιαρθρώσεων των ως άνω ιδρυμάτων,
γ) υφίστανται αποφάσεις των θεσμοθετημένων εγκριτικών επιτροπών ή οργάνων του πιστωτικού ή χρηματοδοτικού ιδρύματος ή της Επιτροπής Ειδικών Εκκαθαρίσεων προκειμένου για ειδικούς εκκαθαριστές,
δ) δεν οδηγούν σε χειροτέρευση της πραγματικής οικονομικής θέσης του νομικού προσώπου του δανειστή, από αυτή στην οποία θα επερχόταν, αν ο οφειλέτης, η οφειλή του οποίου αναδιαρθρώνεται ή διαγράφεται, ετίθετο άμεσα σε εκκαθάριση ή ρευστοποίηση του ενεργητικού του σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του.
Τα ανωτέρω ισχύουν και για την αναδιάρθρωση ή διαγραφή δανείων, οφειλών ή χρεών από διμερείς συμφωνίες μεταξύ πιστωτικού ιδρύματος και οφειλέτη, που αποβλέπουν στην εφαρμογή της εσωτερικής εγκεκριμένης πολιτικής διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων, είτε επιχειρήσεων είτε ιδιωτών στο πλαίσιο εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας.
Δημόσιοι λειτουργοί:
α) οι πράξεις ή παραλείψεις τελούνται με σκοπό είτε τη ρύθμιση των οφειλών για την είσπραξη τουλάχιστον μέρους της απαίτησης είτε, αν πρόκειται για οφειλές επιχειρήσεων, τη συνέχιση της δραστηριότητας της επιχείρησης με βάση συμφωνία εξυγίανσης ή σχέδιο αναδιοργάνωσης, με το οποίο αποβλέπουν στην εξασφάλιση είσπραξης τουλάχιστον μέρους της απαίτησης,
β) δεν οδηγούν σε χειροτέρευση της πραγματικής οικονομικής θέσης του νομικού προσώπου του δανειστή, από αυτή στην οποία θα επερχόταν, αν ο οφειλέτης, η οφειλή του οποίου αναδιαρθρώνεται ή διαγράφεται, ετίθετο άμεσα σε εκκαθάριση ή ρευστοποίηση του ενεργητικού του σε περίπτωση αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος του.
Διευρύνεται ο σκοπός των εταιρειών διαχείρισης
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, διευρύνεται ο σκοπός των εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων από δάνεια και πιστώσεις, προκειμένου να περιλαμβάνει, πέραν της δραστηριότητας που καταγράφεται ήδη στο νόμο, και τη δυνατότητα διαχείρισης ακινήτων, υπό την αυστηρή προϋπόθεση αφενός ότι τα ακίνητα αυτά είχαν επιβαρυνθεί με προσημειώσεις ή υποθήκες για εξασφάλιση απαιτήσεων από δάνεια ή πιστώσεις που έχουν χορηγηθεί και πλέον τα ακίνητα αυτά ανήκουν κατά κυριότητα στον εντολέα των εταιρειών και αφετέρου τα δάνεια και οι πιστώσεις προς εξασφάλιση των οποίων προσημειώθηκαν ή υποθηκεύτηκαν τα ακίνητα αυτά, τα διαχειρίζονται οι εταιρείες του νόμου αυτού κατόπιν σχετικής σύμβασης με τον κύριο των απαιτήσεων. Η διαχείριση περιλαμβάνει πράξεις διοίκησης ακινήτου, ήτοι την εκμίσθωση αυτού, τη συντήρησή του και την επίβλεψή του, οι οποίες θα πραγματοποιούνται, όπου αυτό είναι επιτρεπτό, για λογαριασμό του κυρίου του ακινήτου.
Σε ότι αφορά τη χορήγηση αδειών διαχείρισης, σημειώνεται ότι καταργείται η τριμελής επιτροπή, προκειμένου να διευκολυνθεί, από πλευράς εξοικονόμησης χρόνου, το έργο της ΤτΕ ως εποπτεύουσας αρχής, στην αδειοδότηση των εταιρειών.
Παράλληλα, οι εταιρείες διαχείρισης οφείλουν να τηρούν και να εφαρμόζουν τον κώδικα δεοντολογίας τραπεζών κατά τον τρόπο που ήδη προβλέπεται και για τα πιστωτικά ιδρύματα. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες διαχείρισης οφείλουν να εκκινούν τη διαδικασία του κώδικα δεοντολογίας σε περίπτωση καθυστέρησης για το ίδιο δάνειο, υποχρεούνται να επαναλάβουν την αποστολή της γραπτής ειδοποίησης σε έγχαρτη μορφή αν έχει παρέλθει ένα έτος από την αποστολή της.
Κλείνει με… προμήθεια ο φάκελος του αναβαλλόμενου φόρου
Οι τράπεζες θα καταβάλλουν στο Ελληνικό Δημόσιο ετήσια προμήθεια για το υπερβάλλον ποσό της εγγυημένης από το Ελληνικό Δημόσιο αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης, όπως αυτό προκύπτει από τη θετική διαφορά μεταξύ του ισχύοντος φορολογικού συντελεστή και του φορολογικού συντελεστή πριν την ισχύ του ν. 4334/2015.
Το ποσό της προμήθειας υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας με συντελεστή 1,5% το γινόμενο της διαφοράς μεταξύ του ισχύοντος συντελεστή φορολόγησης και του συντελεστή φορολόγησης 26% που εφαρμόζονταν πριν την ισχύ του ν. 4334/2015 διά του ίδιου συντελεστή 26% επί το συνολικό ποσό εγγυημένης από το Ελληνικό Δημόσιο αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης ανά υπόχρεο πρόσωπο.
Με την προτεινόμενη διάταξη ολοκληρώνονται οι ρυθμίσεις που αφορούν την αναγνώριση της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης των τραπεζών, ως εποπτικό κεφάλαιο, με τρόπο συμβατό με τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και τους κανόνες κρατικών ενισχύσεων προκειμένου να κλείσει οριστικά ο φάκελος έρευνας που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα κράτη-μέλη που εφαρμόζουν σχετικές διατάξεις (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα). Η διάταξη είναι αναγκαία καθώς δεν μπορεί να επιβληθεί είσπραξη προμήθειας από τα πιστωτικά ιδρύματα χωρίς διάταξη νόμου.
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, η διάταξη θα οδηγήσει στην οριστική διευθέτηση εκκρεμοτήτων με τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού (DGComp) σχετικά με την κείμενη νομοθεσία της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης και θα επιτρέψει στις τράπεζες να επικεντρωθούν στον ουσιαστικό αναπτυξιακό ρόλο για την ενίσχυση της οικονομίας.
