Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μετά από σχεδόν ένα χρόνο καθυστερήσεων και αφού οι εκλογές συνέβαλαν έτσι ώστε οι τράπεζες να ξεπεράσουν την ακραία αβεβαιότητα του περασμένου Οκτωβρίου –που διήρκεσε έως το πρώτο δίμηνο του 2019– αρχίζει να φαίνεται φως στο βάθος του τούνελ όσον αφορά την εφαρμογή μιας συστημικής λύσης για την αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων.
Πληροφορίες θέλουν την τελική έγκριση του σχήματος APS να δίνεται μέσα στις επόμενες εβδομάδες από τις κοινοτικές αρχές, ενώ χθεσινό δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg ανέφερε ότι οι κρατικές εγγυήσεις θα διαμορφωθούν σε 9 δισ. ευρώ.
Η τεράστια βελτίωση του κλίματος στην ελληνική οικονομία και η προοπτική ταχύτερης μείωσης των NPEs στους ισολογισμούς των τραπεζών έχει οδηγήσει τον τραπεζικό δείκτη στο Χρηματιστήριο της Αθήνας σε άνοδο άνω του 115% από τον περασμένο Ιανουάριο. Σήμερα, οι τράπεζες προχωρούν με μεγαλύτερη… αυτοπεποίθηση σε τιτλοποιήσεις «κόκκινων» δανείων και αναμένουν την εφαρμογή του «Σχήματος Προστασίας Ενεργητικού» (Asset Protection Scheme – APS) για να ξεφορτωθούν δάνεια που δεν αποκλείεται συνολικά να φτάσουν ακόμη και τα 30 δισ. ευρώ, στην πλήρη εφαρμογή του σχεδίου.
Το σχήμα που βασίζεται στο μοντέλο που υιοθέτησε η Ιταλία, αποτελεί μία λύση γνωστή για την Κομισιόν στο πως λειτουργεί και αυτός είναι ο βασικός λόγος που προκρίθηκε στη συγκεκριμένη συγκυρία έναντι του σχεδίου της ΤτΕ το οποίο προβλέπει τη χρήση του αναβαλλόμενου φόρου. Άλλωστε οι τράπεζες θέλουν να δείξουν αποτελέσματα το συντομότερο δυνατό διότι τα stress tests του 2020 θα διενεργηθούν από την ΕΚΤ με στοιχεία 31/12/2019. Αυτό δεν σημαίνει ότι το πιο ευρύ σχέδιο της ΤτΕ πάει στις καλένδες αλλά ότι θα αξιοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα σε δεύτερο χρόνο.
Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η αποτελεσματικότητα και η επιτυχία του APS θα κριθούν από το τελικό κόστος για τις τράπεζες, καθώς αυτός είναι ο παράγοντας που θα καθορίσει το ύψος των δανείων που θα μεταφερθούν, και από τη μη χρήση των κρατικών εγγυήσεων, που θα σημαίνει ότι δεν επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι.
Για να υλοποιηθεί το σχέδιο είναι αναγκαία η κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου που θα αφορά τόσο στις τιτλοποιήσεις δανείων όσο και στη δημιουργία δευτερογενούς αγοράς μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs). Σημειώνεται πως με τη χρήση του APS οι τράπεζες θα έχουν μία ευκαιρία να «καθαρίσουν» ταχύτερα με τα «κόκκινα» δάνεια, από τη στιγμή που θα λειτουργήσει επιπρόσθετα των δικών τους πρωτοβουλιών με στόχο να φτάσουν σε ποσοστό χαμηλότερο του 10% στους ισολογισμούς τους το 2021.
Οι τραπεζικές διοικήσεις από την αρχή έχουν εκφραστεί θετικά όχι μόνο για το APS αλλά για οποιαδήποτε πρωτοβουλία συμβάλλει στο να ξεφορτωθούν «κόκκινα» δάνεια, αρκεί το κόστος, ήτοι η προμήθεια που θα πληρώνουν στο δημόσιο για τις κρατικές εγγυήσεις, να είναι «βιώσιμο». Αν επιβεβαιωθεί το σενάριο που θέλει την προμήθεια αυτή να συνδέεται με το ελληνικό CDS 3ετίας, τότε το ετήσιο κόστος για κάθε τράπεζα εκτιμάται πως θα είναι χαμηλότερο από 50 εκατ. ευρώ.
Το Liberal.gr είχε επισημάνει από τις αρχές Ιουλίου την ανάγκη δραστικών μέτρων καθώς αυξάνονται οι πιέσεις από την ευρωπαϊκή πλευρά καθώς τόσο η Ιταλία όσο και η Κύπρος έχουν σημειώσει σημαντική πρόοδο. Μάλιστα, ο Ιταλός επικεφαλής του SSM, Αντρέα Ενρία, έχει δείξει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην επίλυση του ελληνικού προβλήματος, με στόχο να επιτευχθεί η σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη μέσα το ταχύτερο δυνατό.
Το μεγάλο στοίχημα είναι να επιτευχθεί μείωση των «κόκκινων» δανείων άνω των 60 δισ. ευρώ για να συγκλίνει το ποσοστό των NPEs στους τραπεζικούς ισολογισμούς προς το 3,8% της Ευρώπης. Εκτός από το APS οι τράπεζες ποντάρουν πολλά και στην ανάπτυξη, καθώς αν δούμε επιτάχυνση της μεγέθυνσης του ΑΕΠ θα επιταχυνθεί παράλληλα και η μείωση προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
Τα «κόκκινα» δάνεια θα μεταφερθούν σε έναν ειδικό λογαριασμό και θα εκδίδονται senior, mezzanine και junior ομόλογα.
Οι εγγυήσεις του ελληνικού δημοσίου θα αφορούν στα senior ομόλογα τα οποία θα παραμείνουν στους τραπεζικούς ισολογισμούς και θα είναι τα τελευταία που θα «γράψουν» απώλειες στην περίπτωση που η ανάκτηση των δανείων είναι χαμηλότερη των προσδοκιών. Η εγγύηση του δημοσίου αποτελεί επιπλέον εχέγγυο τόσο για το επενδυτικό ενδιαφέρον όσο και για την υψηλότερη αξιολόγηση των senior ομολόγων και πιθανές αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας τους επόμενους μήνες θα παίξουν καταλυτικό ρόλο.
