Του Βασίλη Γεώργα
Η οικονομία έχει πρώτη σηκώσει τα χέρια ψηλά. Τώρα ετοιμάζεται να τα σηκώσει και η κυβέρνηση. Παρά τον θόρυβο που προκαλεί, το θέατρο της «αξιολόγησης» δεν απασχολεί πια σχεδόν κανέναν στο εσωτερικό, και αυτή η αίσθηση της παραίτησης που διαπιστώνει κανείς γύρω του, είναι ό,τι χειρότερο μπορούσε να συμβεί. Ο κίνδυνος ενός ατυχήματος είναι πλέον ορατός γιατί κανείς δεν πιστεύει πλέον ότι υπό τις σημερινές συνθήκες μπορεί να βγει κάποια άκρη.
Η κυβέρνηση φέρεται να βρίσκεται για δεύτερη φορά κοντά στη «ρήξη» με τους πιστωτές καθώς διαπιστώνει ότι υφίσταται υπερβολική φθορά λόγω του πολιτικού κόστους που καλείται να υποστεί με τις περικοπές στις συντάξεις το 2019, χωρίς ταυτόχρονα να βλέπει περιθώρια βελτίωσης της οικονομίας και προοπτικές ανάκαμψης για την ίδια.
Έχουμε μπει πλέον στη φάση των τελεσιγράφων. Οι δανειστές προειδοποιούν πως αν η κυβέρνηση τραβήξει στα άκρα τη διαπραγμάτευση και φτάσει στον Ιούλιο για να πληρώσει τα δάνεια με δικά της ταμειακά διαθέσιμα, αυτό θα σημάνει κατάρρευση της συμφωνίας. Η κυβέρνηση από την πλευρά της κρατά ανοιχτό σενάριο της ρήξης και της προσφυγής σε δημοψήφισμα, κρατώντας ανοιχτές τις εξόδους κινδύνου.
Η απομόνωση που βιώνει η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα στις Βρυξέλλες τις τελευταίες ώρες και ο καταγγελτικός λόγος κορυφαίου υπουργού ο οποίος μιλούσε χθες για «νέα αθέτηση συμφωνιών» από τους δανειστές, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια. Οι εναλλακτικές είναι πολύ περιορισμένες. Είτε θα δεχθεί τη συμφωνία χωρίς να μπορεί να αλλάξει πολλά πράγματα, είτε θα αποφασίσει να την εγκαταλείψει. Η ζημιά, όμως, έχει ήδη γίνει.
Το χειρότερο είναι ότι κανείς δεν πιστεύει σοβαρά πλέον πως ακόμη και αν ολοκληρωθεί κάποια στιγμή η 2η αξιολόγηση, η Ελλάδα θα προλάβει μέσα στους λίγους μήνες που απομένουν να σταθεί στα πόδια της και να «γυρίσει» το παιχνίδι ώστε να ζητήσει λεφτά από τις αγορές σε ένα χρόνο από σήμερα.
Αν υπήρχε μια ελπίδα για το 2017 και το 2018, δεν ήταν οι επίσημες προβλέψεις που σήμερα εκτροχιάζονται. Ήταν το momentum. Να δοθεί δηλαδή από την αρχή ένα ξεκάθαρο σήμα ότι θέλαμε και μπορούσαμε να γυρίσουμε σελίδα ώστε να δοκιμάσουμε την έξοδό μας από τα μνημόνια το επόμενο καλοκαίρι.
Η «στιγμή» χάθηκε πριν ακόμη γεννηθεί. Τελειώσαμε το χειμώνα του 2016 με την οικονομία να λυγίζει από τα φορολογικά μέτρα και τη σκληρή διαπραγμάτευση, και οδεύουμε για το τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2017 με το πρόγραμμα να βρίσκεται στον αέρα και το λογαριασμό να μεγαλώνει.
Τα φαινόμενα της στάσης πληρωμών από το κράτος και τον ιδιωτικό τομέα είναι εμφανή. Εδώ και μήνες η λειτουργία του κρατικού μηχανισμού έχει μπει στην κατάψυξη και κανείς δεν παίρνει αποφάσεις. Το μόνο που «δουλεύει» είναι οι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων και αυτό αποκλειστικά λόγω της υπερβολικής φορολόγησης.
Αυτό είναι αποτέλεσμα του παιχνιδιού των καθυστερήσεων στο οποίο μπήκαν διαδοχικά τους τελευταίους μήνες η ελληνική κυβέρνηση και οι πιστωτές, αφήνοντας την οικονομία στην Ελλάδα να σέρνεται.
Έχει χαθεί πλέον η προσδοκία στις επιχειρήσεις, έχουν παγώσει τα πάντα στην αγορά, και κυρίως πληθαίνουν τα μέλη της ίδιας της κυβέρνησης και οι βουλευτές της που θεωρούν πλέον πολιτικά χαμένο το παιχνίδι από τη στιγμή που δεν επετεύχθη κανένας από τους μεγάλους στόχους.
Η κυβέρνηση είχε μια δεύτερη ευκαιρία από πέρυσι να προσπαθήσει να πείσει τους πολίτες, τους επενδυτές και τους δανειστές να εμπιστευτούν το σχέδιό της και να κάνει το μεγάλο άνοιγμα στην οικονομία χτίζοντας «αντίμετρα» με την ανάπτυξη. Αντ' αυτού δεν παρουσίασε κάποιο σχέδιο. Πόνταρε όλα τα λεφτά της στην αέναη διαπραγμάτευση και έριξε το βάρος αποκλειστικά στην ελάφρυνση του χρέους, θεωρώντας πως μόνο μέσα από αυτή μπορεί να ανοίξει διάδρομος για να βγει η χώρα από την ύφεση, και η ίδια να παρουσιάσει μια πολιτική νίκη. Η ελάφρυνση αυτή δεν έρχεται, αλλά ακόμη και αν δοθούν κάποιες δεσμεύσεις, κανείς δεν περιμένει ότι θα αποτελέσουν διάδρομο απογείωσης της οικονομίας.
Το αποτέλεσμα είναι πως σήμερα βρισκόμαστε με νέα δημοσιονομικά μέτρα επί θύραις τα οποία η κυβέρνηση δυσκολεύεται αντικειμενικά να τα περάσει από τη Βουλή, χωρίς καμία προετοιμασία για την επόμενη μέρα και κυρίως, χωρίς απαντήσεις για το πώς θα είναι αυτή.
Υπό τις υπάρχουσες συνθήκες, όποιος δεν βλέπει το τέταρτο μνημόνιο να έρχεται, είτε ως εκτροχιασμός του τρίτου προγράμματος, είτε ως ατύχημα, ίσως θα πρέπει να ξανακοιτάξει τον ορίζοντα.
Διαβάστε ακόμα:
- Τα ρίχνουν στους ξένους, οδηγούν σε ρήξη
- Γερμανικός Τύπος: Διαφωνίες μεταξύ των δανειστών και επώδυνα μέτρα καθυστερούν την αξιολόγηση
