Του Γιώργου Φιντικάκη
Στο τραπέζι φαίνεται ότι έχουν επαναφέρει επιτακτικά οι δανειστές την μερική ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, ως προαπαιτούμενο μαζί με την μείωση του αφορολόγητου και άλλα μέτρα, προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση.
Σε μια στιγμή που οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις κορυφώνονται με τους δανειστές, οι τελευταίοι φέρονται να έριξαν στο τραπέζι στην διάρκεια χθεσινοβραδινής σύσκεψης που είχαν με τον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Γιώργο Χουλιαράκη, και την επίσπευση πώλησης της ΔΕΗ.
Αν και δεν είναι σαφές κατά πόσο η νέα αυτή πίεση για την ΔΕΗ αφορά μόνο το ποσοστό 17% που ούτως ή άλλως βρίσκεται στο ΤΑΙΠΕΔ ή γενικότερα την συζήτηση στα ενεργειακά, οι πληροφορίες λένε ότι οι πιστωτές έθεσαν παράλληλα και θέμα παραχώρησης στο στρατηγικό επενδυτή του μάνατζμεντ.
Δεν είναι τυχαίο ότι το θέμα ΔΕΗ επανέρχεται δριμύτερο, σε μια στιγμή που κορυφώνονται από τους δανειστές τα μηνύματα ότι αυτά που πρέπει να κάνει η Αθήνα δεν τίθενται υπό διαπραγμάτευση. Ίσως να μην είναι τυχαίο ότι ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Σταθάκης "ξόρκισε" δημόσια χθες στην διάρκεια του ενεργειακού συνεδρίου "Athens Energy Forum" το σενάριο επαναφοράς της "Μικρής ΔΕΗ", λέγοντας ότι δεν πρέπει επ' ουδενί να συρρικνωθεί κι άλλο η παραγωγική βάση της επιχείρησης. Το μερίδιο αγοράς της ΔΕΗ στην παραγωγή κινείται σήμερα στο 50%, έναντι 89% στην λιανική, ποσοστό που πρέπει να υποχωρήσει στο 49% ως το 2020.
Αυτός είναι και ο λόγος που κυβέρνηση και δανειστές έχουν συμφωνήσει στο εργαλείο των υποχρεωτικών δημοπρασιών πώλησης ρεύματος από την ΔΕΗ προς τον ανταγωνισμό, γνωστές ως ΝΟΜΕ, ένα είδος ισοδύναμου μέτρου της "Μικρής ΔΕΗ". Το ίδιο το μνημόνιο ωστόσο κάνει λόγο για την λήψη ισοδύναμων δομικών μέτρων, εφόσον ο στόχος μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ δεν επιτευχθεί, και τα νέα από το μέτωπο αυτό δεν είναι καλά. Τα μηνιαία στοιχεία του λειτουργού της αγοράς (ΛΑΓΗΕ) έδειξαν ότι τον Δεκέμβριο η ΔΕΗ αύξησε το μερίδιό της σε 89,83% της αγοράς, έναντι 88,66% το Νοέμβριο, και ενώ σύμφωνα με το μνημόνιο θα έπρεπε αυτό να έχει διαμορφωθεί στο 87,24%.
Συνεχίζονται οι διαξιφισμοί για τις δημοπρασίες
Τα μαντάτα δεν είναι καλά ούτε από το μέτωπο των δημοπρασιών, η δεύτερη εκ των οποίων ολοκληρώθηκε την Τρίτη. Η μικρή ποσότητα των μόλις 145 MW που διατέθηκε σε αυτήν, σε συνδυασμό με τον οξύ ανταγωνισμό ανάμεσα στους προμηθευτές, είχαν σαν αποτέλεσμα οι τιμές να εκτοξευτούν από τα 37,37 ευρώ η μεγαβατώρα της εκκίνησης μέχρι και στα 41,14 ευρώ η μεγαβατώρα. Τούτο σημαίνει ότι οι τιμές "χτυπήθηκαν" σε υψηλά επίπεδα, εξαλείφοντας όπως λένε στελέχη ιδιωτικών εταιρειών τα περιθώρια ανταγωνισμού στα τελικά τιμολόγια.
Άλλη άποψη έχει η ΔΕΗ, που μέσω twitter επιτέθηκε για μια ακόμη φορά χθες κατά των δημοπρασιών, υποστηρίζοντας ότι η τιμή της δημοπρασίας (41 ευρώ) ήταν ακόμη και κάτω από το μισό του κόστους που καταβάλει η ίδια για να αγοράσει ρεύμα (80,90,130 ευρώ). Βέβαια η αλήθεια είναι διαφορετική. Η ΔΕΗ κερδίζει ως παραγωγός αφού πουλάει ακριβά, και απλώς χάνει ως προμηθευτής αφού αγοράζει επίσης ακριβά. Έπειτα, το φαινόμενο είναι παροδικό καθώς σχετίζεται με την κακοκαιρία, αφού τον Νοέμβριο για παράδειγμα, η χονδρική τιμή δεν ήταν παρά 43 ευρώ.
Σύμφωνα πάντως με μια ερμηνεία, το μέχρι τώρα αποτέλεσμα των δημοπρασιών δυσχεραίνει το διαπραγματευτικό έργο του υπ. Ενέργειας Γ. Σταθάκη απέναντι στην απαίτηση των δανειστών για αύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων. Οι τελευταίοι επιμένουν ότι χρειάζονται περισσότερες ποσότητες προκειμένου να μειωθεί το μερίδιο της ΔΕΗ, και το προχθεσινό "στρίμωγμα" των συμμετεχόντων σε συνδυασμό με την πορεία των τιμών, θα μπορούσε να δώσει επιχειρήματα σε αυτή την άποψη.
Σύμφωνα πάλι με μια άλλη ερμηνεία, η επαναφορά των σεναρίων για πώληση της ΔΕΗ συνδέονται με την εκτίμηση κάποιων εκ των δανειστών ότι οι δημοπρασίες δεν είναι ικανές να ανοίξουν την αγορά ηλεκτρισμού.
Σε κάθε περίπτωση, η πώληση του 17% της ΔΕΗ είναι μια ιδιαίτερα πολύπλοκη διαδικασία, και απαιτεί πρώτα την επίλυση θεμάτων ανταγωνισμού και ανοίγματος της αγοράς, ζητήματα που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, όπως είχε πρόσφατα επισημάνει στα ΝΕΑ η εντεταλμένη σύμβουλος του ΤΑΙΠΕΔ Λίλα Τσιτσογιαννοπούλου. Έπειτα, τίποτα δεν μπορεί να προχωρήσει πριν από την ολοκλήρωση της διαδικασίας απόσχισης του ΑΔΜΗΕ, αφού διαφορετικά δεν μπορεί να αποτιμηθεί η ΔΕΗ. Είναι απαραίτητο επομένως να ολοκληρωθεί η εισαγωγή στο χρηματιστήριο της Εταιρείας Συμμετοχών του ΑΔΜΗΕ, όπου και έχει μεταβιβαστεί το 51% της εταιρείας, διαδικασία που ακόμη εκκρεμεί.
Πάει καιρός πάντως που οι πιστωτές εμφανίζονται να συνδέουν την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης με την μερική ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ. Ήδη, από τον Νοέμβριο κυκλοφορούσε έντονα η πληροφορία ότι ένα από τα βασικά θέματα που είχαν θέσει προς την κυβέρνηση προκειμένου να κλείσει η αξιολόγηση αφορούσε τη δρομολόγηση της νέας γενιάς ιδιωτικοποιήσεων, αυτών δηλαδή που θα φέρουν τα έσοδα του 2017 και του 2018, μεταξύ των οποίων και των ενεργειακών.
