Του Γιώργου Φιντικάκη
Δύο καλά νέα σε σύγκριση με το 2018 φέρνει για τους καταναλωτές η φετινή σεζόν στο πετρέλαιο θέρμανσης.
Το πρώτο καλό νέο έρχεται από το εξωτερικό και επηρεάζει θετικά την τιμή του συγκεκριμένου καυσίμου, που κάνει αύριο πρεμιέρα κατά 8%-9% χαμηλότερα από τις 15 Οκτωβρίου πέρυσι, κοντά δηλαδή στα 1,05 ευρώ το λίτρο, ενώ το δεύτερο συνδέεται με την ταχύτερη καταβολή του επιδόματος στους δικαιούχους.
Η σχετική υπουργική απόφαση εκδίδεται εντός εβδομάδας, και σύμφωνα με τις δεσμεύσεις Σταϊκούρα, στόχος είναι το επίδομα να καταβληθεί εντός του 2019, ει δυνατόν και στο σύνολό του.
Τα παραπάνω φυσικά θα είχαν μικρή αξία, αν μετά το αρχικό σοκ της προ μηνός επίθεσης στο μεγαλύτερο διυλιστήριο του κόσμου, αυτό στη Σαουδική Αραβία, η κρίση δεν αποκλιμακώνονταν ραγδαία, και μαζί της και οι διεθνείς τιμές. Από τα 71 δολάρια στα οποία εκτινάχθηκε το μπρεντ αμέσως μετά το χτύπημα τον Σεπτέμβριο στις σαουδαραβικές εγκαταστάσεις, έχει πλέον υποχωρήσει στα 60 δολάρια, τιμή που σε σύγκριση με τα 81 δολάρια πέρυσι τέτοια εποχή, μεταφράζεται σε χαμηλότερες τιμές καυσίμων για τους καταναλωτές.
Αύριο το πετρέλαιο θέρμανσης αναμένεται να κάνει ποδαρικό προς 1,04-1,05 ευρώ/ λίτρο, δηλαδή χαμηλότερα κατά 8%-9% απ'' ότι την ίδια ημέρα πέρυσι, οπότε και είχε ξεκινήσει στα 1,148 ευρώ. Τιμές που θα ήταν φυσικά σημαντικά χαμηλότερες αν η Ελλάδα δεν συνέχιζε να κατέχει μια από τις πρωτιές στη φορολογία καυσίμων, πανευρωπαϊκά, με τους φόρους στη θέρμανση να αντιστοιχούν στο 60% όσων πληρώνει ο καταναλωτής.
Στο μέτωπο του επιδόματος, το συνολικό κονδύλι θα είναι φέτος αυξημένο κατά 10 εκατ ευρώ, έναντι της περυσινής χρονιάς, όπου διατέθηκαν συνολικά από τον κρατικό προϋπολογισμό 57 εκατ ευρώ. Η απόφαση του υπ. Οικονομικών για το ποσό, τα κριτήρια και τους δικαιούχους ανά γεωγραφική ζώνη, αναμένεται εντός των ημερών, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι το ποσό του επιδόματος θα παραμείνει όσο και πέρυσι, δηλαδή στα 0,16 ευρώ / λίτρο. Εκείνο που φέτος αλλάζει είναι η ταχύτερη καταβολή του, και η αύξηση του διαθέσιμου κονδυλίου που σημαίνει ότι οι δικαιούχοι θα είναι περισσότεροι. Σύμφωνα πάντως με τα κριτήρια που ίσχυαν πέρυσι -κάποια εκ των οποίων θα παραμείνουν ίδια- δεν δικαιούνται επίδομα όσοι κατέχουν αυτοκίνητα άνω των 1.928 κυβικών εκατοστών, σκάφη άνω των πέντε μέτρων, όσοι δηλώνουν «φιλοξενούμενοι» και όσοι διαθέτουν Ι.Χ. αυτοκίνητα περισσότερα των δύο.
Στο τραπέζι πάντως έχουν πέσει διάφορες προτάσεις, όπως για παράδειγμα να διευρυνθεί το επίδομα θέρμανσης σε όλες τις οικογένειες με εισόδημα έως 50.000 ευρώ το χρόνο, χωρίς άλλες προϋποθέσεις, ωστόσο η καλύτερη προφανώς λύση θα ήταν να μειωθεί ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στο προϊόν.
Προφανώς οι δημοσιονομικές προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο ακόμη δεν υπάρχουν, ωστόσο έχει τη σημασία του το γεγονός ότι ο ΕΦΚ στο συγκεκριμένο καύσιμο έχει εκτιναχθεί κατά... 1.230% στα χρόνια της κρίσης. Από τα 21 ευρώ / χιλιόλιτρο, που βρισκόταν την περίοδο 2003-2010, αυξήθηκε στα 330 ευρώ / χιλιόλιτρο το 2012, και σήμερα βρίσκεται στα 280 ευρώ / χιλιόλιτρο.
Συνολικά στην διάρκεια της κρίσης, οι πωλήσεις πετρελαίου θέρμανσης μειώθηκαν κατά 70%, και έκτοτε αποτελεί ένα αρκετά ακριβό προϊόν, το οποίο αποφεύγουν χιλιάδες καταναλωτές, προτιμώντας άλλες μορφές θέρμανσης, όπως φυσικό αέριο, ηλεκτρισμό, αντλίες θερμότητας ή ακόμη και επικίνδυνα για την ασφάλειά τους μέσα.
Η ειρωνεία είναι ότι η εκτίναξη των φόρων και συγκεκριμένα η εξίσωση του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης με τον ΕΦΚ στο πετρέλαιο κίνησης, είχε γίνει, όχι για λόγους εσόδων, παρά για να παταχθεί το λαθρεμπόριο. Έως ενός βαθμού, σήμερα το παραπάνω επιχείρημα εκλείπει, καθώς παρά τις πάμπολλες ακόμη "τρύπες" που υπάρχουν στο σύστημα, εντούτοις κάποια βήματα για τον περιορισμό του λαθρεμπορίου έχουν γίνει.
Για παράδειγμα, τα συστήματα εισροών- εκροών, που επιτρέπουν να συγκρίνει η πολιτεία τις ποσότητες που δηλώνουν ότι πούλησαν μια εταιρεία και ένα πρατήριο στους πελάτες τους, με εκείνες που πραγματικά βγήκαν από τις αντλίες και εγκαταστάσεις τους, έχουν τοποθετηθεί εδώ και χρόνια. Εκκρεμεί φυσικά ακόμη η υπουργική απόφαση σχετικά με τον τρόπο, τον χρόνο, το είδος την συχνότητα αποστολής και την γραμμογράφηση των δεδομένων, που θα αποστέλλονται στην ΓΓΠΣ για την διασταύρωση των στοιχείων που αποστέλλουν τα πρατήρια. Εκκρεμότητα ωστόσο, που δεν μπορεί να αποτελεί επιχείρημα, προκειμένου κάποιοι να το επικαλούνται ακόμη και σήμερα, ως αιτία για την διατήρηση τόσο υψηλά του ΕΦΚ στο πετρέλαιο θέρμανσης.
