Του Χρήστου Ν. Κώνστα
Η απροθυμία της Μoody's αλλά και της FITCH να προχωρήσουν -τώρα- σε μία αναβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελληνικής οικονομίας εδράζεται -ως ένα μεγάλο βαθμό- και στον τρόπο διαχείρισης των κόκκινων δανείων των τραπεζών.
Η απαλλαγή των τραπεζικών ισολογισμών από το μεγάλο βάρος των «κόκκινων δανείων» με μία ολοκληρωμένη συστημική λύση, αποτελεί απαραίτητο προαπαιτούμενο για την χρηματοδότηση και επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας.
Η νέα κυβέρνηση και συγκεκριμένα ο Υφυπουργός Οικονομικών αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα Γιώργος Ζαββός, βρέθηκε μπροστά σε μία δύσκολη -σχεδόν αδιέξοδη- κατάσταση:
Θεωρητικά στο τραπέζι υπήρχαν δύο συστημικές λύσεις η μία από το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και η άλλη που κατέθεσε πριν 9 μήνες στην προηγούμενη κυβέρνηση, η Τράπεζα της Ελλάδος.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με τις γνωστές εμμονικές ιδεοληπτικές αγκυλώσεις εναντίον κάθε πρότασης με την υπογραφή Γιάννη Στουρνάρα, έβαλε την πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος στο συρτάρι και προώθησε μόνο την πρόταση του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Η πρόταση ΤΧΣ ωστόσο προσεγγίζει και επιλύει μερικώς το μεγάλο πρόβλημα των «κόκκινων δανείων» των τραπεζικών ισολογισμών.
Αντιθέτως, η πρόταση που συνέταξε η αρμόδια διεύθυνση της Τράπεζας της Ελλάδος υπό τον Σπύρο Παντελιά, θεωρήθηκε από τον SSM αλλά και τις αγορές (π.χ PIMCO) ως ολιστική, σύγχρονη και αποτελεσματική αφού αντιμετωπίζει ριζικά όχι μόνο το πρόβλημα των «κόκκινων δανείων και ανοιγμάτων» (NPLs και NPEs) των τραπεζών αλλά και -επιπλέον- το άλλο μεγάλο ζήτημα, του «αναβαλλόμενου φόρου» που αποτελεί μεγάλο μέρος της κεφαλαιακής ισχύος των τραπεζών σήμερα.
Από τις πρώτες επαφές του Γιώργου Ζαββού με τις Βρυξέλλες έγινε σαφές ότι ο Ευκλείδης Τσακαλώτος είχε προωθήσει στην αρμόδια Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Commission (DGComp), μόνο την πρόταση του ΤΧΣ η οποία τελικά αφορά μόνο μικρό μέρος του συνολικού πακέτου των NPEs των τραπεζών και απλώς βοηθά τις συναλλαγές.
Η πρόταση του ΤΧΣ είναι ένα μικρό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση χωρίς ωστόσο να επιλύει οριστικά και συνολικά το πρόβλημα.
Οι μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές αλλά και οι Οίκοι Αξιολόγησης ενημέρωσαν την κυβέρνηση ότι η λύση ΤτΕ αποτελεί μια προτιμότερη συστημική και ολιστική προσέγγιση.
Ωστόσο δεν υπήρχε χρόνος και τα περιθώρια χειρισμών από πλευράς κυβέρνησης ήταν εξαιρετικά περιορισμένα.
O Γιώργος Ζαββός έπρεπε να προχωρήσει γρήγορα σε μία λύση και επέλεξε αυτή που έχει ήδη προχωρήσει περισσότερο και -σύμφωνα με αξιόπιστες πληροφορίες- βρίσκεται στο τελικό στάδιο για την έγκριση από την DG Comp ώστε να τεθεί άμεσα σε εφαρμογή.
Ο Ενιαίος Ευρωπαϊκός Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) εξακολουθεί να θεωρεί την πρόταση της ΤτΕ ως πραγματική συστημική λύση απαλλαγής των τραπεζών από το βάρος των κόκκινων δανείων που οδηγεί στην -ήδη υλοποιούμενη από την υπόλοιπη Ευρώπη- λύση της δημιουργίας μιας πανευρωπαϊκής Asset Management Company που θα διαχειρίζεται συνολικά το πρόβλημα των κόκκινων δανείων των Ευρωπαϊκών Τραπεζών.
Αυτό άλλωστε θα πει ο ίδιος ο επικεφαλής του SSM Andrea Enria στον Υφυπουργό Οικονομικών Γιώργο Ζαββό στη συνάντησή τους στην Φρανκφούρτη αυτή την εβδομάδα.
Ωστόσο η κυβέρνηση επείγεται να δώσει δείγματα γραφής στην μεταρρυθμιστική της πολιτική πριν την επόμενη αξιολόγηση των «θεσμών» τον Σεπτέμβριο.
Γι' αυτό επέλεξε την λύση ΤΧΣ που προβλέπει τη μεταφορά μη εξυπηρετούμενων δανείων 15-20 δισ. ευρώ σε ένα Σχήμα Προστασίας Ενεργητικού (Asset Protection Scheme - APS) με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου. Ο χρονικός ορίζοντας αφορά την περίοδο 2019-2021, όπου ο συνολικός στόχος των τραπεζών για πωλήσεις και τιτλοποιήσεις ανέρχεται στα 25 δισ. Ευρώ.
Είναι ένα πρώτο βήμα εξορθολογισμού αλλά είναι πολύ μακριά από τον τελικό στόχο των 80 δις Ευρώ «κόκκινων δανείων και ανοιγμάτων» που λειτουργούν ως βαρίδι στο τραπεζικό μας σύστημα….
