Ούτε τα capital controls δεν «σώζουν» την τουρκική οικονομία
Capital Economics

Ούτε τα capital controls δεν «σώζουν» την τουρκική οικονομία

Με δεδομένη την άρνηση του Ερντογάν να θέσει υπό έλεγχο τον πληθωρισμό μέσω της αύξησης των επιτοκίων και της εφαρμογής ορθόδοξων πολιτικών για την αποκατάσταση της οικονομικής σταθερότητας, η λύση των capital controls είναι η μοναδική που μπορεί να σταματήσει την κατρακύλα και την αποσταθεροποίηση της λίρας. Όμως και πάλι, αν δεν αλλάξει κατεύθυνση η Τουρκία είναι πολύ πιθανό να συνεχιστεί η διολίσθηση του τουρκικού νομίσματος, αναφέριε σε σημερινή της έκθεση η Capital Economics.

Οι σημαντικές εξωτερικές αδυναμίες της Τουρκίας συνεπάγονται ότι πιθανές επιθετικές μειώσεις επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα της χώρας (CBRT) θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε απότομη και αποσταθεροποιητική διολίσθηση της τουρκικής λίρας, τονίζει ο οίκος. Σε αυτό το σενάριο μία επιλογή για τις τουρκικές αρχές θα είναι να επιβάλλουν capital controls, ωστόσο η Capital Economics αμφιβάλλει ότι ένα τέτοιο μέτρο θα είναι αποτελεσματικό.

Παράλληλα, αν ο Ερντογάν δεν αποφασίσει να λάβει μέτρα για να αποκαταστήσει τη μακροοικονομική σταθερότητα θα χρειαστεί κάποιο περαιτέρω προσαρμογή της ισοτιμίας τα επόμενα χρόνια, σημειώνει.

Σύμφωνα με την Capital Economics, στην παρούσα φάση η Τουρκία δεν μπορεί να υπερασπιστεί τη λίρα γιατί τα συναλλαγματικά της αποθέματα έχουν εξαντληθεί. Συνεπώς, αν συνεχιστούν οι εκροές κεφαλαίων θα πρέπει να ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις.

Μία λύση είναι η σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής για να έρθουν ξένα κεφάλαια, κάτι που ωστόσο θεωρείται απίθανο αφού προσκρούει στις διαθέσεις του Ερντογάν.

Μία άλλη λύση θα ήταν η οικονομική βοήθεια από κάποια ξένη δύναμη, όπως π.χ. το Κατάρ, ωστόσο την προηγούμενη φορά αποδείχθηκε ανεπαρκής, την ώρα που θα πρέπει να αποκλειστεί κάθε ενδεχόμενο προσφυγής στο ΔΝΤ όσο ο Ερντογάν βρίσκεται στο τιμόνι.

Επομένως το πιθανότερο είναι να πάμε σε μέτρα όπως περιορισμός των εισαγωγών ή/και capital controls. Μάλιστα, η Capital Economics δεν πείθεται από τις πρόσφατες δηλώσεις του οικονομικού συμβούλου του Ερντογάν, σύμφωνα με τις οποίες δεν υπάρχει στην ατζέντα το μέτρο των capital controls. Γιατί πολύ απλά τα capital controls είναι ο μοναδικός τρόπος να σταματήσει η κατρακύλα της λίρας με δεδομένη την άρνηση του Ερντογάν να εφαρμόσει ορθόδοξες οικονομικές πολιτικές.

Το βασικό πρόβλημα της Τουρκίας, σύμφωνα με την Capital Economics, είναι ότι οι ξένοι επενδυτές πουλάνε τουρκικά assets, όχι ότιοι εγχώριοι επενδυτές αυξάνουν τις τοποθετήσεις τους σε ξένα assets. Οι εκροές κεφαλαίων από Τούρκους πολίτες διαμορφώθηκαν στο 0,4% του ΑΕΠ το 2020 και είναι πολύ μικρότερες από τις εισροές κεφαλαίων ύψους 1,5% του ΑΕΠ.

Και αν η Τουρκία επέβαλλε περιορισμούς στους ξένους επενδυτές, αυτό θα σταματούσε τις εισροές κεφαλαίων και έτσι θα δυσκόλευε η χρηματοδότηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο πληρωμών και η αναχρηματοδότηση εξωτερικού χρέους. Επίσης, τα capital controls μπορεί να έχουν αποτέλεσμα, μόνο αν συνοδευτούν από προσπάθειες ενίσχυσης της μακροοικονομικής σταθερότητας, όπως συνέβη την περασμένη δεκαετία σε Ισλανδία, Κύπρο και Ελλάδα. Στην περίπτωση της Τουρκίας θα έχουν αποτέλεσμα μόνο αν υπάρξει θέληση να μειωθεί ο πληθωρισμός.

Δυστυχώς με τον Ερντογάν στο τιμόνι είναι δύσκολο να συμβεί κάτι τέτοιο. Σε αυτό το σενάριο η κατάσταση θα είναι πολύ δύσκολη για την Τουρκία. Διότι ενώ τα capital controls θα προσφέρουν στήριξη στη λίρα, ο υψηλός πληθωρισμός θα οδηγήσει σε διολίσθηση την πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία. Έτσι, η εξωτερική ανταγωνιστικότητα της Τουρκίας θα διαβρωθεί, με αποτέλεσμα να συμπιεστούν οι εξαγωγές, γεγονός που θα κάνει πιο ελκυστικές τις εισαγωγές και θα επιδεινώσει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Οι πιέσεις προς την τουρκική λίρα θα συνεχιστούν κι έτσι δεν θα αποφευχθε