Έπειτα από χρόνια επενδυτικής απουσίας από την χώρα, οι πολυεθνικές ανακαλύπτουν ξανά την Ελλάδα. Τον τόνο δίνουν η πρόθεση της TESLA να αναπτύξει πανελλαδικό δίκτυο ταχυφορτιστών, το σχέδιο της Volkswagen για πιλοτικό πρόγραμμα αυτόνομης οδήγησης στην Θάσο, η απόφαση της Amazon για δημιουργία διαδικτυακής τοποθεσίας υπολογιστικού νέφους, αλλά και οι επικείμενες επενδύσεις από Cisco και Pfizer για κέντρα καινοτομίας και της Ernst & Young στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η πορεία των πρώτων αυτών σχεδίων θα αποτελέσει για τις πολυεθνικές οδηγό για άλλα μεγαλύτερα στο μέλλον, ενώ μπορεί να ανοίξει το δρόμο και σε άλλους ομίλους ανάλογου βεληνεκούς, πολλοί εκ των οποίων φαίνεται ότι θα είναι ενεργειακής προέλευσης. Δέλεαρ αποτελεί το ελληνικό Green Deal στην ενέργεια, ένα από τα πιο φιλόδοξα και καινοτόμα στην Ευρώπη προγράμματα, με επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά, αιολικά, ηλεκτροκίνηση, έξυπνους μετρητές, οπτικές ίνες, υδρογόνο και νέα δίκτυα.
Η υπεραξία αυτής της ανεκμετάλλευτης αγοράς προσελκύει ήδη το ενδιαφέρον γαλλικών ομίλων (EDF, Eren, RTE, Enedis), γερμανικών (RWE, ΕΟΝ, Enercon), ιταλικών (ENEL X, Edison, κλπ) και όχι μόνο. Ένα από τα άμεσα οφέλη αυτής της νέας γενιάς επενδύσεων από πολυεθνικές είναι η ποιότητα της απασχόλησης. Επενδύσεις κολοσσών όπως οι παραπάνω δίνουν δουλειά σε μηχανικούς δικτύων και βάσεων δεδομένων, τεχνικούς ηλεκτρολογικών συστημάτων, εγκαταστάσεων και δικτύων, δηλαδή αφορούν στα επαγγέλματα του μέλλοντος με καλές αμοιβές και προοπτικές πλήρους απασχόλησης, όπως τις είχε αναδείξει παλαιότερη έρευνα του ΣΕΒ.
Ένα άλλο όφελος είναι ότι μετά από δεκαετίες η Ελλάδα ξαναμπαίνει στο μικροσκόπιο των πολυεθνικών, όχι για χρηματοοικονομικά (π.χ. ομόλογα), αλλά για παραγωγικές επενδύσεις της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης.
Η πρόθεση για παράδειγμα της αμερικανικής TESLA να αναπτύξει δίκτυο ταχυφορτιστών (ύψους 10 εκατ. ευρώ) στους ελληνικούς αυτοκινητοδρόμους - ως μέρος του ηλεκτρικού άξονα, που θα ξεκινά από Πορτογαλία και μέσω Ισπανίας, Γαλλίας, Ιταλίας και Ελλάδας, θα καταλήγει στην Τουρκία- «κουμπώνει» με το φιλόδοξο κυβερνητικό πλάνο για 350.000 ηλεκτροκίνητα οχήματα έως το 2030.
Στο μέτωπο της Volkswagen, εφόσον «περπατήσει» το πιλοτικό πρόγραμμα αυτόνομης οδήγησης σε κάποιο ελληνικό νησί, όπως η Θάσος, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τις πιθανότητες της Ελλάδας να διεκδικήσει την ανάπτυξη του νέου εργοστασίου της γερμανικής αυτοκινητοβιομηχανίας μετά την ακύρωση των σχεδίων της για την Τουρκία.
Στην περίπτωση της φαρμακοβιομηχανίας Pfizer η απόφαση να επιλέξει την Θεσσαλονίκη για έδρα ενός από τα κέντρα ψηφιακής καινοτομίας που διαθέτει διεθνώς, θα δώσει δουλειά σε πάνω από 200 επιστήμονες με αντικείμενο την τεχνητή νοημοσύνη. Αντίστοιχα στην περίπτωση της Cisco, το Διεθνές Κέντρο Καινοτομίας και Ανάπτυξης Ψηφιακών Δεξιοτήτων επίσης στην Θεσσαλονίκη, θα αναπτύσσει τεχνολογίες για τις έξυπνες πόλεις, το Ίντερνετ των Πραγμάτων (ΙοΤ) και εφαρμογές για τον αγροτικό τομέα. Σχετικά με την Amazon Web Services, το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη πρόσφατα από τον υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κ. Πιερρακάκη, αφορά την δημιουργία διαδικτυακής τοποθεσίας υπολογιστικού νέφους, υπό την επωνυμία «Amazon Cloud Front Edge», παρέχοντας σε επιχειρήσεις υπηρεσίες υψηλής τεχνολογίας και βελτιώνοντας περισσότερο από 50% την ασφαλή και γρήγορη πρόσβαση σε online υπηρεσίες και περιεχόμενο. Όσο για το Κέντρο Αριστείας στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ – Artificial Intelligence Center of Excellence), που θέλει να στήσει η Ernst & Young, θα υλοποιεί πρωτογενή έρευνα στο πεδίο της ευφυούς ανάλυσης εγγράφων (document intelligence).
Ενέργεια και καινοτομία
Έργα σαν κι αυτά επιχειρούν να ξαναβάλουν στον παγκόσμιο χάρτη την Ελλάδα, που εδώ και δεκαετίες εξάγει στο εξωτερικό επιστήμονες, αντί για προϊόντα και υπηρεσίες. Στόχος είναι να την ξεκολλήσουν από την 3η κατηγορία της ΕΕ στην καινοτομία, και την 35η θέση του παγκόσμιου δείκτη, πολύ πίσω από άλλες μικρές χώρες σαν την Εσθονία, την Φιλανδία, το Ισραήλ και τη Κορέα.
Μεγάλη ώθηση αναμένεται να δώσει στο σκέλος αυτό ο τομέας της ενέργειας. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα νέα επικείμενα ενεργειακά projects της τρέχουσας δεκαετίας έχουν ως κοινό παρονομαστή τις νέες τάσεις της τεχνολογίας.
Στην περίπτωση για παράδειγμα της αποκρατικοποίησης του ΔΕΔΔΗΕ, γερμανικές, γαλλικές και ιταλικές εταιρείες βλέπουν στην θυγατρική της ΔΕΗ ένα κρυμμένο θησαυρό, αφού πάνω στα 239.000 χλμ του δικτύου του μπορούν να κουμπώσουν οπτικές ίννες για τηλεποικινωνιακά δίκτυα 5G.
Στην περίπτωση της ηλεκτροκίνησης, όπου στόχος είναι το 2030 το 30% των νέων ταξινομήσεων να είναι ηλεκτρικά, το ξένο ενδιαφέρον θα πολλαπλασιαστεί μόλις η κυβέρνηση ανακοινώσει μέσα στους επόμενους μήνες το πακέτο κίνητρων που ετοιμάζει, ενώ πληθαίνουν οι επαφές στο εξωτερικό (ο Κ.Χατζηδάκης θα βρεθεί αυτή την εβδομάδα στην Ολλανδία).
Όσο για τις επενδύσεις υδρογόνου, έχουν ήδη εκφράσει δημόσια ενδιαφέρον για τέτοιες μονάδες η ΔΕΠΑ και τα ΕΛΠΕ, ενώ σύντομα θα ανακοινωθεί και το νέο θεσμικό πλαίσιο. Δέλεαρ για τέτοιου είδους έργα είναι ότι το συγκεκριμένο καύσιμο βοηθά στη σύζευξη διαφορετικών μεταξύ τους ενεργειακών τομέων, δηλαδή συνδυάζει την παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια από ΑΠΕ, με άλλες χρήσεις. Εν προκειμένω από την πράσινη ενέργεια θα παράγεται μέσω μονάδων, υδρογόνο, το οποίο και θα εγχέεται στο δίκτυο φυσικού αερίου για την κάλυψη των αναγκών θέρμανσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
