Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Οι οίκοι αξιολόγησης φαίνεται πως… δεν πληρώνονται από τους Έλληνες φορολογούμενους για να αξιολογήσουν τις στυλιστικές επιλογές του Αλ. Τσίπρα και έτσι δύο από τις «τρεις αδελφές», δεν προχώρησαν στην αναβάθμιση του ελληνικού αξιόχρεου, παρά τις τυμπανοκρουσίες για την συμφωνία του Eurogroup και την εμφάνιση του πρωθυπουργού με γραβάτα στη φιέστα του Ζαππείου.
Πληροφορίες του liberal.gr, αναφέρουν ότι στην κυβέρνηση είναι ιδιαίτερα δυσαρεστημένοι από το γεγονός ότι δεν υπήρξαν αναβαθμίσεις από όλους τους οίκους και μάλιστα έχουν γίνει οι απαιτούμενες κρούσεις μέσω του διεθνούς οίκου που λειτουργεί ως σύμβουλος του οικονομικού επιτελείου. Παρ'' όλα αυτά, ακόμη και αν «κερδίσουμε» άλλη μία αναβάθμιση, ο δρόμος για να ξεφύγουμε από την κατηγορία των «σκουπιδιών» (junk - non investment grade) είναι μακρύς.
Moody's, Fitch και S&P χαρακτήρισαν θετική τη συμφωνία, αλλά επισήμαναν και τις σημαντικές προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση στη μεταμνημονιακή εποχή. Μόνο η S&P αναβάθμισε την Ελλάδα, τονίζοντας ωστόσο ότι αν δεν αυξηθούν οι άμεσες ξένες επενδύσεις και δεν μειωθούν τα «κόκκινα» δάνεια δεν θα υπάρξει άλλη αναβάθμιση.
Έτσι η διαδικασία εξόδου από την κατηγορία «junk» θα είναι πολύ δύσκολη, αν το κυβερνητικό επιτελείο δεν αλλάξει ρότα στο θέμα των επενδύσεων. Βέβαια, οι διαρροές από την κυβέρνηση αναφέρουν ότι ο κ. Τσίπρας μίλησε στους οικονομικούς παράγοντες του City του Λονδίνου ακριβώς γι' αυτό: για την ανάγκη προσέλκυσης άμεσων ξένων επενδύσεων και για τις ενέργειες που θα αναλάβει η κυβέρνηση προς αυτή την κατεύθυνση.
Ποιος, όμως, πιστεύει ότι η συγκεκριμένη κυβέρνηση θέλει – όχι μόνο στα λόγια – τις ξένες επενδύσεις; Στην αγορά ομολόγων μάλλον δεν βρίσκονται πολλοί που το πιστεύουν, καθώς επικρατεί το ίδιο κλίμα με τους οίκους αξιολόγησης.
Η απόδοση του 10ετούς έχει μεν υποχωρήσει αισθητά, όμως παραμένει πάνω από το 4%. Αυτό συμβαίνει, σύμφωνα με αναλυτές, για δύο λόγους. Ο ένας έχει να κάνει με τα συστατικά της συμφωνίας, καθώς οι αγορές λειτουργούν ως προεξοφλητικός μηχανισμός και είχαν προβλέψει τα μέτρα που θα αποφασίζονταν σε μία «μέτρια» λύση. Αν η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Eurogroup έδινε μόνιμη λύση στο θέμα του ελληνικού χρέους, τότε η αποκλιμάκωση των αποδόσεων θα ήταν πολύ πιο άμεση και εντυπωσιακή.
Ο δεύτερος λόγος σχετίζεται με το διεθνές περιβάλλον. Τα ελληνικά ομόλογα είναι προφανώς εξαιρετικά ευαίσθητα σε κάθε αναταραχή, καθώς οι εστίες αβεβαιότητας παραμένουν πολλές. Χθες και σήμερα, οι επενδυτές δείχνουν ιδιαίτερη νευρικότητα λόγω Ιταλίας και πλέον αναμένεται με μεγάλη αγωνία η έκδοση ομολόγου της ερχόμενης Πέμπτης.
Ο Σαλβίνι και το ξενοφοβικό του κόμμα σάρωσαν στις δημοτικές εκλογές, γεγονός που ενισχύει την αβεβαιότητα για το μέλλον της Ιταλίας. Ο ηγέτης της Λέγκας του Βορρά γίνεται ολοένα και πιο ισχυρός στο πολιτικό σκηνικό της γειτονικής χώρας και οι αγορές δεν αποκλείουν ακόμη και τα χειρότερα, καθώς ο Σαλβίνι έδειξε την περασμένη εβδομάδα τις προθέσεις του δίνοντας κοινοβουλευτικές θέσεις σε ευρωσκεπτικιστές από τη Λέγκα.
Μάλιστα, ο Κλαούντιο Μπόργκι, ο νέος επικεφαλής της επιτροπής προϋπολογισμού της Κάτω Βουλής, δήλωσε ότι η έξοδος από το ευρώ δεν περιλαμβάνεται στο κυβερνητικό πρόγραμμα, όμως η ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας θα έλυνε τα προβλήματα πολλών χωρών. Εννοεί και τη χώρα μας άραγε;
Αν σε κάθε δήλωση Ιταλού πολιτικού οι αγορές αντιδρούν τόσο επιθετικά, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς τις αναταράξεις που θα προκληθούν στην περίπτωση που ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζ. Κόντε έρθει σε μετωπική σύγκρουση με τις Βρυξέλλες. Σήμερα, οι αποδόσεις των 10ετών ιταλικών ομολόγων πλησίασαν και πάλι το 3% (2,951%), ενώ τα 2ετή ιταλικά ομόλογα ξεπέρασαν για πρώτη φορά από τις 14 Ιουνίου το ψυχολογικό όριο του 1%.
Κάπως έτσι η αποκλιμάκωση των ελληνικών αποδόσεων μοιάζει όνειρο θερινής νυκτός, καθώς ούτε η συμφωνία εκλαμβάνεται από τις αγορές ως μία μόνιμη λύση, ούτε το διεθνές περιβάλλον είναι ευνοϊκό. Σε αυτό το πλαίσιο, ο οίκος Fitch μετέθεσε για τις 10 Αυγούστου τις όποιες αποφάσεις για την αξιολόγηση του ελληνικού δημοσίου, επισημαίνοντας ωστόσο ότι τα μέτρα που περιλαμβάνονται στη συμφωνία της περασμένης εβδομάδας είναι σύμφωνα με τις παραδοχές που είχε λάβει η Fitch τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν αναβάθμισε την Ελλάδα σε «B».
Από την πλευρά της, η Moody's είχε αναφέρει στις 21 Φεβρουαρίου, όταν αναβάθμισε την Ελλάδα – σε μία κίνηση – έκπληξη κατά 2 βαθμίδες, ότι η απόφασή της προεξοφλεί την «καθαρή» έξοδο από το τρίτο πρόγραμμα, τη δέσμευση των πιστωτών για περαιτέρω ελάφρυνση χρέους στο μέλλον και την ύπαρξη κεφαλαιακού αποθέματος. Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι για να ξεφύγει η χώρα μας από την κατηγορία «junk» θα πρέπει η Moody'' s να μας αναβαθμίσει κατά 6 βαθμίδες, η Fitch κατά 5 βαθμίδες και η S&P κατά 4.
