Με το νόμο για την εταιρική διακυβέρνηση να έχει ψηφιστεί στη Βουλή από τον περασμένο Ιούλιο και με στόχο να ακολουθήσει τα πρότυπα διεθνών αγορών και να διαμορφώσει συνθήκες όπου δε θα ευδοκιμούν περιπτώσεις όπως Folli Follie και Creta Farms, η διοίκηση του Χρηματιστηρίου Αθηνών, δρομολογεί τις διαδικασίες για τη δημιουργία δεικτών εταιρικής διακυβέρνησης και άλλων συναφών εργαλείων που εδώ και καιρό αποτελούν “διαβατήριο” στις διεθνείς αγορές για να δραστηριοποιηθούν μεγάλοι θεσμικοί επενδυτές.
Όπως έχει τονίσει ο CEO του ομίλου ΕΧΑΕ Σωκ. Λαζαρίδης «σε όλη την Ευρώπη η εταιρική διακυβέρνηση μπαίνει στο DNA των επιχειρήσεων, καθίσταται ένα από τα κεντρικά ζητήματα που αναζητούν οι υποψήφιοι επενδυτικές και μέτοχοι. Όσο πιο μεγάλη διαφάνεια έχει μια επιχείρηση προς τους μετόχους – συνεργάτες της, τόσο πιο ελκυστική καθίσταται. Η εταιρική διακυβέρνηση είναι πρώτιστο ζητούμενο σε όλη την Ευρώπη».
Έτσι λοιπόν, η διοίκηση του Χ.Α. θέλοντας να «τρέξει» τις διαδικασίες, απέστειλε προ τριών εβδομάδων εκτενές ερωτηματολόγιο σε όλες τις εισηγμένες που σχετίζεται με τον βαθμό υιοθέτησης βέλτιστων πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης στη λειτουργία τους, στο οποίο έπρεπε να συμπληρώσουν έως το τέλος Οκτωβρίου. Ένας σημαντικός αριθμός εταιρειών έχει απαντήσει, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του Liberal markets, δόθηκε μια μικρή παράταση μερικών ημερών ώστε να απαντήσουν και οι υπόλοιπες.
Πρόκειται για μια κοινή πρωτοβουλία του ελληνικού χρηματιστηρίου, της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου. Στόχος είναι να γίνει η καταγραφή μιας πρώτης πλήρους και συνολικής εικόνας για το βαθμό που έχουν εγκολπωθεί οι εταιρείες τέτοιες διαδικασίες, ενώ κατόπιν τα αποτελέσματα θα χρησιμοποιηθούν για τη διαμόρφωση ενός συστήματος κατάταξης και αξιολόγησης των εταιρειών, όπως χρηματιστηριακοί δείκτες και άλλα εργαλεία.
Κυρίαρχο το τρίπτυχο ESG (Environmental, Social, Governance) για τα ραντάρ των ξένων
Διεθνώς, το τρίπτυχο ESG (Environmental, Social, Governance) αποτελεί για όλο και περισσότερους επενδυτές ιδιαίτερα κρίσιμο σημείο για την αξιολόγηση των εταιρειών και ο τρόπος διαχείρισης αυτών των θεμάτων από τις επιχειρήσεις αποτελεί ισχυρό παράγοντα αξιοπιστίας. Η ευαισθητοποίηση των φορέων της κεφαλαιαγοράς για την επενδυτική φιλοσοφία ΕSG είναι μονόδρομος για όλη την ελληνική χρηματιστηριακή αγορά, αν θέλει να μπει περαιτέρω στα ραντάρ των διεθνών επενδυτών και να ξεφύγει από μια καθαρά… βαλκανικού τύπου χρηματιστηριακή αγορά που ανακυκλώνει μικρά κεφάλαια μιας ρηχής, αναδυόμενης και περιφερειακής αγοράς.
Έτσι, το Χ.Α. διακρίνοντας πως η προσαρμογή σε ένα πιο βιώσιμο μοντέλο και ο προσανατολισμός προς της δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας είναι άμεσα συνδεδεμένα με την εύρυθμη λειτουργία των αγορών εξέδωσε πέρυσι τον «Οδηγό Δημοσιοποίησης Πληροφοριών ΕSG».
Ο Οδηγός είναι ένα πρακτικό εργαλείο βασισμένο σε διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, που βοηθά τις εταιρείες να προσδιορίσουν τα ουσιαστικά θέματα ESG που πρέπει να παρακολουθούν και να διαχειρίζονται με βάση τις επιπτώσεις αυτών των θεμάτων στη μακροπρόθεσμη απόδοσή́ τους. Μέσα από τις κατευθυντήριες γραμμές που παρουσιάζει ο Οδηγός, οι εταιρείες μπορούν να αναπτύξουν και να ενισχύσουν την δραστηριότητα τους σε θέματα βιώσιμης ανάπτυξης.
Εταιρική διακυβέρνηση και βιώσιμη ανάπτυξη
Η ελληνική χρηματιστηριακή και επιχειρηματική αγορά, έχει καθυστερήσει πολύ στο να υιοθετήσει την εφαρμογή κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης, όπως έχει αργήσει στο να δημιουργήσει «μετρήσιμους» δείκτες για αυτές τις διαδικασίες.
Ανακοινώσεις και προσπάθειες έχουν γίνει στο πρόσφατο παρελθόν. Όπως η εξαγγελία της επαναλειτουργίας του Ελληνικού Συμβουλίου Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕΣΕΔ), αλλά και η δημιουργία Δείκτη Εταιρικής Διακυβέρνησης από το Χ.Α., μέσω του οποίου θα αξιολογούνται οι εισηγμένες εταιρείες. Είχε προγραμματιστεί να δημιουργηθεί εντός του 2020, όμως πάει για το 2021.
Η ελληνική επιχειρηματικότητα, το χρηματιστήριο αλλά και εν γένει η ελληνική οικονομία έχει πληρώσει πολύ ακριβά και συνεχίζει να πληρώνει την απουσία εταιρικής διακυβέρνησης που (πολύ συχνά) συνοδεύεται από την... οικογενειοκρατία στον τρόπο διοίκησης, τόσο σε δεκάδες εισηγμένες αλλά και σε χιλιάδες μη εισηγμένες εταιρείες.
Μεγάλη απόσταση έχουν να διανύσουν οι εταιρείες
Σύμφωνα με την ετήσια Έρευνα για την Ελλάδα του Κέντρου Αειφορίας (CSE) με την υποστήριξη του Ινστιτούτου Εταιρικής Ευθύνης (CRI) που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, οι ελληνικές εισηγμένες εταιρείες έχουν ακόμη δρόμο να διανύσουν για την ώριμη και σε βάθος ενασχόλησή τους με πρακτικές Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Πολύ λίγες επιχειρήσεις και οργανισμοί είναι ενταγμένοι στα κριτήρια ESG [Περιβαλλοντικά (Environmental), Κοινωνικά (Social) και Εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance)] που μπορούν να ενισχύσουν τη διαφάνεια και να προσελκύσουν υπεύθυνες επενδύσεις προς όφελος όχι μόνο της επιχείρησης, αλλά συνολικά της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας.
Η κυρίαρχη τάση, βάσει της έρευνας, είναι ότι αν και η συντριπτική πλειοψηφία των εισηγμένων εταιρειών εκδίδουν Εκθέσεις Εταιρικής Ευθύνης και Βιώσιμης Ανάπτυξης, κάτι που δείχνει τη στρατηγική ενασχόλησή τους με τα ζητήματα αυτά, δεν χρησιμοποιούν παγκόσμια και αξιόπιστα Πρότυπα αξιολόγησης, όπως είναι τα TCFD και SASB, και δεν συμμετέχουν σε ESG Ratings, τα οποία θα τις βοηθήσουν να δημοσιοποιούν σημαντικές και χρήσιμες πληροφορίες για λήψη αποφάσεων από τους επενδυτές.
Φέτος η Έρευνα επικεντρώθηκε στην ανάλυση εισηγμένων εταιρειών με παρουσία σε διεθνή ESG Ratings, που στο σύνολό τους απασχολούν περισσότερους από 136 χιλιάδες εργαζόμενους, ενώ ο κύκλος εργασιών τους ξεπερνά τα 48 δισ. ευρώ. Οι εταιρείες αυτές ανήκουν σε ένα μεγάλο εύρος κλάδων, όπως για παράδειγμα τρόφιμα και ποτά, τηλεπικοινωνίες, λιανεμπόριο, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, κατασκευές, ναυτιλία, ενέργεια και τεχνολογία.
Ανάμεσα στα κύρια συμπεράσματα της Έρευνας, είναι η επιβεβαίωση - και στην Ελλάδα – της σύνδεσης των καλύτερων οικονομικών επιδόσεων των επιχειρήσεων με υψηλές επιδόσεις στην Εταιρική Υπευθυνότητα και Βιώσιμη Ανάπτυξη, όπως έχει συμβεί και με άλλες σχετικές έρευνες στο εξωτερικό.
