Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ η φοροδιαφυγή εκτοξεύτηκε. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης, της σχεδόν κατάργησης των προστίμων που έκαναν ελκυστική τη φοροδιαφυγή, των υψηλών ασφαλιστικών εισφορών αλλά και της αβεβαιότητας που δημιουργούσε την τελευταία τριετία το κυβερνών κόμμα στην αγορά. Ενδεχομένως, άλλοι, να προσέθεταν και άλλους παράγοντες καθώς η κυβέρνηση δεν ασχολήθηκε ποτέ με την αγορά. Μάλιστα όσα προσπαθούσε να φτιάξει η φορολογική διοίκηση σκόνταφταν πάνω στην κοντόφθαλμη λογική των κυβερνώντων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα τέλη του 2014 μέχρι και τα τέλη του 2016 η φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ εκτινάχθηκε. Συγκεκριμένα στα τέλη του 2014 η Ε.Ε. υπολόγιζε τη φοροδιαφυγή στον ΦΠΑ στα 4,6 δισ. ευρώ και πλέον έχει εκτιναχθεί στα 5,9 δισ. ευρώ δηλαδή 1,3 δισ. ευρώ περισσότερα. Και αυτό παρά το γεγονός ότι τη διετία 2015-2016 αυξήθηκε η χρήση του «πλαστικού χρήματος» που επέβαλαν τα capital controls.
Το ίδιο ακριβώς συνέβη και στις υπόλοιπες φορολογίες. Τόσο στην άμεση φορολογία και συγκεκριμένα στο φόρο εισοδήματος αλλά και στην έμμεση όπως για παράδειγμα στον ΦΠΑ και τους ειδικούς φόρους κατανάλωσης. Και αυτό είναι αποτέλεσμα της υπερφορολόγησης, αλλά ενδεχομένως της συνεχόμενης προσπάθειας του ΣΥΡΙΖΑ να προσελκύσει περισσότερους ψηφοφόρους με οποιοδήποτε κόστος.
Οι βαρύγδουπες δηλώσεις για πάταξη της φοροδιαφυγής και είσπραξη περίπου 3 δισ. ευρώ που είχε αναφέρει ο τότε υπουργός της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ κ. Π. Νικολούδης, αποδείχθηκαν άδειες. Αντίθετα η παρούσα κυβέρνηση θέσπισε νόμο για την οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων με χαμηλούς συντελεστές, παρά το γεγονός ότι τα προηγούμενα χρόνια έκανε λόγο για φωτογραφικές διατάξεις όταν αντίστοιχη διάταξη είχε καταθέσει στη Βουλή ο κ. Αλογοσκούφης και μεταγενέστερα ο κ. Παπακωνσταντίνου.
Και τελικά αποδείχθηκε άνθρακες ο θησαυρός από τις λίστες Λαγκάρντ και Μπόργιανς, όπως και τα προσδοκώμενα έσοδα από την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου καυσίμων και καπνικών προϊόντων. Λίστες στις οποίες είχε επενδύσει προεκλογικά ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ωστόσο, τόσο από τη λίστα Λαγκάρντ και τη λίστα Μπόργιανς όσο και από τα εμβάσματα του εξωτερικού εισπράχθηκαν 95 εκατ. ευρώ και όπως φαίνεται δεν πρόκειται να αυξηθεί σημαντικά, καθώς το μεγαλύτερο τμήμα των λιστών έχει παραγραφεί με βάση τις πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας αλλά και τις εντολές που έχουν δοθεί από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων στον ελεγκτικό μηχανισμό.
Τα στοιχεία που ακολουθούν από την πορεία των ελέγχων είναι απογοητευτικά.
• Λίστα Λαγκάρντ. Το ποσό που είχε εισέλθει στον κρατικό κορβανά ανέρχεται στα 45,29 εκατ. ευρώ.
• Λίστα Μπόργιανς. Εχουν εισπραχθεί μόλις 445.000 ευρώ
• Εμβάσματα. Εχουν εισπραχθεί 45 εκατ. ευρώ.
• Καύσιμα. Ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στους ελέγχους που διενεργούνται για την αποτροπή του λαθρεμπορίου καυσίμων και καπνικών.
Πάντως και όπως επισημαίνεται στην έκθεση της Ε,Ε, στα κράτη-μέλη της Ενωσης, το έλλειμμα ΦΠΑ μειώθηκε κατά 10,5 δισ. ευρώ φθάνοντας τα 147,1 δισ. ευρώ το 2016, σημειώνοντας μείωση στο 12,3% των συνολικών εσόδων από τον ΦΠΑ σε σύγκριση με 13,2% το προηγούμενο έτος. Οι ατομικές επιδόσεις των κρατών-μελών εξακολουθούν να διαφέρουν σημαντικά. Αντίθετα η Ελλάδα πέρασε στη δεύτερη θέση από την Τρίτη που κατείχε το περασμένο έτος
Από τα στοιχεία των ελληνικών προϋπολογισμών των τελευταίων ετών, προκύπτει ότι παρά τις συνεχείς αυξήσεις των συντελεστών ΦΠΑ, τα έσοδα από την εν λόγω πηγή βαίνουν μειούμενα από το 2011 μέχρι και σήμερα. Το 2011 τα έσοδα από τον ΦΠΑ είχαν διαμορφωθεί στα 15 δισ. ευρώ. Από το έτος αυτό και μετά, παρατηρείται μείωση των εσόδων για να περιοριστούν το 2015 στα 14,3 δισ., παρά την αύξηση τόσο το 2015 όσο και το 2016 των συντελεστών ΦΠΑ.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μεγάλη τουριστική κίνηση δεν φαίνεται, προς το παρόν, να συμβάλλει ουσιαστικά στην αύξηση των εσόδων του ΦΠΑ, καθώς και η αναπροσαρμογή κατά μία ποσοστιαία μονάδα του συντελεστή ΦΠΑ (από το 23% στο 24%).