Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Ενισχύεται η φημολογία που θέλει τον Μάριο Ντράγκι να ετοιμάζει μία άκρως εντυπωσιακή έξοδο το ερχόμενο φθινόπωρο εκπλήσσοντας τις αγορές με τα μέτρα ενίσχυσης της ρευστότητας στο σύστημα που θα αφήσει ως παρακαταθήκη στην Κριστίν Λαγκάρντ. Στο τραπέζι παραμένει το... μπαζούκα του QE και μάλιστα ενισχυμένο, καθώς διογκώνονται οι ανησυχίες για τον εμπορικό πόλεμο και την άτακτη έξοδο της Μ. Βρετανίας από την ΕΕ.
Ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι το σχόλιο του Ιταλού πως «τα όποια νέα μέτρα για την ενίσχυση της οικονομίας χρειάζονται προετοιμασία σε μία κατάσταση που παραμένει σύνθετη» κρύβει τη διαμάχη στις τάξεις της ΕΚΤ σύμφωνα με το πόσο μακριά μπορεί να φτάσει με το πρόγραμμα αγοράς τίτλων. Και αυτό γιατί τα γερμανικά ομόλογα που μπορεί να αγοράσει η κεντρική τράπεζα εξαντλούνται ενώ πιθανή ένταξη των τραπεζικών ομολόγων θα έθετε ζήτημα ηθικού κινδύνου αφού η ΕΚΤ θα αγόραζε τους τίτλους τραπεζών που η ίδια εποπτεύει.
Οδηγούμαστε έτσι σε μία κατάσταση που όλα είναι ανοιχτά, από το να ανακοινωθεί ένα… απλό QE με μηνιαίες αγορές ομολόγων της τάξης των 30 δισ. ευρώ μέχρι να έχουμε την τεράστια έκπληξη με την ΕΚΤ να αγοράζει ακόμη και μετοχές εταιρειών. Ουσιαστικά χθες ο Ντράγκι είπε ένα τελευταίο «whatever it takes», χωρίς ωστόσο να προσθέτει κάτι καινούριο ως προς το τι ακριβώς θα κάνει αν οι συνθήκες επιδεινωθούν. Άφησε με άλλα λόγια τα… καλά για το τέλος, ήτοι για τη συνέντευξη τύπου της 12ης Σεπτεμβρίου ή της 24ης Οκτωβρίου.
Το «κρυφό» του μήνυμα ήταν ότι και το QE θα αναβιώσει και ο στόχος για τον πληθωρισμό θα αλλάξει, αρκεί να μην υπάρξει κάποια τρομακτική θετική έκπληξη στις επόμενες οικονομικές προβλέψεις. Όμως για μία ακόμη φορά οι αγορές απέδειξαν χθες ότι έχουν συνηθίσει τελευταία σε… μασημένη τροφή.
Ενώ η ανακοίνωση της ΕΚΤ άνοιξε την όρεξη όσων περίμεναν ότι η περαιτέρω μείωση του επιτοκίου καταθέσεων και η επανέναρξη του QE βρίσκονται προ των πυλών, ο Ιταλός έβαλε... πάγο, απογοητεύοντας στην ουσία τις αγορές καθώς στη συνέντευξη τύπου δεν μας έκανε σοφότερους. Μας ενημέρωσε ωστόσο ότι δεν θα πάει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο γιατί δεν είναι διαθέσιμος (μήπως είναι διαθέσιμος για την πολιτική σκηνή της Ιταλίας;).
Ενδεικτικό της προσμονής των επενδυτών για νέα χαλάρωση είναι το γεγονός ότι το ευρώ πήρε την ανιούσα και οι χρηματιστηριακοί δείκτες κινήθηκαν πτωτικά όταν οι αγορές συνειδητοποίησαν ότι η «έκπληξη» του Ντράγκι ήταν τελικά η... σιωπή του για το πως και το πότε του δεύτερου γύρου ποσοτικής χαλάρωσης.
Η απόφαση του Ιταλού να αλλάξει το guidance για τα επιτόκια λέγοντας ότι θα παραμείνουν στα τρέχοντα ή χαμηλότερα επίπεδα τουλάχιστον έως το πρώτο εξάμηνο του 2020 ήταν αναμενόμενη. Ο πήχης έπεσε όταν ο Ντράγκι συνέδεσε την περαιτέρω χαλάρωση με την αδυναμία του δομικού πληθωρισμού.
Μέχρι τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να λυθούν ορισμένα πολιτικά ζητήματα έτσι ώστε η ΕΚΤ να μπορεί να προχωρήσει στην επανέναρξη του QE ενώ σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι εξελίξεις στο μέτωπο του Brexit, αφού με τον Μπόρις Τζόνσον στο τιμόνι της Μ. Βρετανίας όλα είναι πιθανά. Αρμόδιες επιτροπές εξετάζουν τις τεχνικές λεπτομέρειες ενός δεύτερου QE και κυρίως το «βάθος» του, ήτοι τους τίτλους που μπορούν να αγοραστούν. Η αλήθεια είναι ότι ο Ντράγκι ξεμένει από άσους στο μανίκι και όλα δείχνουν ότι τον ερχόμενο Οκτώβριο θα αναγκαστεί να βγάλει και τον… τελευταίο λαγό από το καπέλο του, πριν αφήσει τη Φρανκφούρτη για νέες περιπέτειες, επιβεβαιώνοντας τον τίτλο του ταχυδακτυλουργού που κάποιοι του απέδωσαν όταν σταμάτησε την κατρακύλα των ομολόγων της περιφέρειας και για πολλούς έσωσε το ευρώ.
