Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί με τις επιλογές του, ωστόσο όλοι αναγνωρίζουν την εκπληκτική ικανότητα του Μάριο Ντράγκι να περνάει ακριβώς αυτά που θέλει και πιστεύει ότι χρειάζεται η Ευρωζώνη χωρίς να υπολογίζει τις ασφυκτικές γερμανικές πιέσεις, τη «βουλιμία» των αγορών, τις υπερβολές των μέσων ενημέρωσης, ακόμη και τις αντιδράσεις του Ντόναλντ Τραμπ.
Χθες, ο Ντράγκι άλλαξε τους κανόνες του παιχνιδιού αποδεικνύοντας ότι αυτός είναι ο ισχυρότερος αξιωματούχος στην Ευρωζώνη. Δεν ικανοποίησε κανέναν στο μέγιστο αλλά και δεν απογοήτευσε κανέναν. Μπορεί να μην έκανε τη μεγάλη έκπληξη όμως κατάφερε για μία ακόμη φορά να αφήσει το στίγμα του. Επιβεβαιώνοντας πλήρως το ρεπορτάζ του liberal.gr, ο Ντράγκι συνέδεσε την ποσοτική χαλάρωση και τα μηδενικά επιτόκια με τις συνθήκες στην ευρωπαϊκή οικονομία και δεσμεύτηκε να παραμείνουν στο τραπέζι για όσο χρειαστεί. Από το «whatever it takes» του 2012, δηλαδή, πήγαμε στο «as long as it takes» του 2019.
Το QE, λοιπόν, θα διαρκέσει για όσο κριθεί απαραίτητο έτσι ώστε να ενισχυθεί ο αντίκτυπος της χαλαρής νομισματικής πολιτικής και θα τερματιστεί λίγο πριν ξεκινήσει ο κύκλος αύξησης των επιτοκίων.
Ο Ντράγκι άλλαξε και τη ρητορική για τα επιτόκια. «Εκτιμούμε ότι τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα παραμείνουν στα υφιστάμενα ή χαμηλότερα επίπεδα μέχρι να δούμε τις προοπτικές για τον πληθωρισμό να συγκλίνουν δυναμικά προς ένα επίπεδο επαρκώς κοντά αλλά χαμηλότερα από το 2%», ανέφερε.
Και μπορεί ο Ντράγκι να «έδεσε» τα χέρια της Λαγκάρντ, ανακοινώνοντας την επανέναρξη του QE και κλειδώνοντας ουσιαστικά τα επιτόκια στο 0% για τα επόμενα δύο χρόνια, ωστόσο οι πληροφορίες θέλουν τους δύο αξιωματούχους να βρίσκονται σε πλήρη συνεννόηση. Αυτό φάνηκε και από το γεγονός ότι ο Ιταλός άφησε στη Γαλλίδα την απόφαση για την αλλαγή του ορίου του 33%, για τα ομόλογα μιας χώρας που μπορεί να έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ.
Αν το όριο παραμείνει στο 33% τότε το QE των 20 δισ. ευρώ το μήνα που ανακοίνωσε ο Ντράγκι θα διαρκέσει το πολύ για 12 μήνες. Αν όμως οι συνθήκες επιτρέψουν στη Λαγκάρντ να το αυξήσει τότε θα πάει έως το 2021. Κάποιοι κάνουν λόγο για «καυτή πατάτα» στα χέρια της Λαγκάρντ, όμως η αλήθεια είναι ότι της αφήνει ένα επιπλέον όπλο για κάθε ενδεχόμενο.
Μόνο οι τράπεζες πρέπει να είναι πλήρως ικανοποιημένες αφού εξαίρεσε την πλεονάζουσα ρευστότητα από το αρνητικό επιτόκιο του -0,5% και χαλάρωσε τους κανόνες των μακροπρόθεσμων δανείων TLTRO.
Ο «Super Mario» ανακοίνωσε ένα δεύτερο γύρο ποσοτικής χαλάρωσης ύψους 20 δισ. ευρώ το μήνα, με τις αγορές να ξεκινούν την 1η Νοεμβρίου, όταν κατά σύμπτωση αναλαμβάνει τα νέα της καθήκοντα η Λαγκάρντ. Παρά το γεγονός ότι οι αναλυτές ανέμεναν κάτι μεγαλύτερο (40-60 δισ.) το νέο QE δεν έχει ημερομηνία λήξης και αυτός ήταν ο λόγος που οι αποδόσεις των ομολόγων της Ευρωζώνης «βυθίστηκαν» ακόμη περισσότερο, με το ελληνικό 10ετές να υποχωρεί για πρώτη φορά στα χρονικά στο 1,49% με πτώση άνω των 10 ποσοστιαίων μονάδων
Ο απερχόμενος πρόεδρος της ΕΚΤ αναφέρθηκε χωρίς… αναστολές στις διαφωνίες στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ αναφορικά με τα εργαλεία που πρέπει να εφαρμοστούν αλλά και για το πότε αυτά θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν, ενώ δεν παρέλειψε να απευθύνει έκκληση στη γερμανική κυβέρνηση να ανοίξει τα ταμία για να τονώσει τη ζήτηση. Οι πλεονασματικές χώρες θα πρέπει να αναλάβουν δράση έγκαιρα και αποτελεσματικά, είπε ο Ντράγκι, αφήνοντας για μία ακόμη φορά το στίγμα του.
Όσο για τον Τραμπ, ο Αμερικανός πρόεδρος πρόλαβε να… τουιτάρει ότι η ΕΚΤ κάνει αυτό που πρέπει και η Fed κάθεται και την κοιτάζει, με την Ευρωζώνη να χρεώνει για να δανειστεί όταν οι ΗΠΑ πληρώνουν υψηλό επιτόκιο, συνεχίζοντας την κόντρα με τον Τζερόμ Πάουελ. Ουδέν σχόλιο ήταν η αντίδραση του Ντράγκι, σημειώνοντας με νόημα ότι είχε προλάβει να δει το tweet…
Ο Ιταλός αφήνει, λοιπόν, στη Λαγκάρντ το «μπαζούκα» του QE αλλά και κάτι ακόμη πιο σημαντικό: τη δέσμευση ότι πρώτα θα βελτιωθούν οι συνθήκες και μετά θα ξεκινήσει η συζήτηση για σύσφιξη της πολιτικής. Τα επιτόκια επομένως θεωρούνται «κλειδωμένα» στο 0% μέχρι να ανακάμψει ο πληθωρισμός. Όμως σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ίδιας της ΕΚΤ, ο πληθωρισμός από 1,2% το 2019 θα υποχωρήσει στο 1% το 2020 για να ανέλθει στο 1,5% το 2021. Εν κατακλείδι, αν δεν βελτιωθεί το κλίμα θα έχουμε QE και αρνητικά επιτόκια για πάντα…
