Μετά από τέσσερις ολόκληρες ημέρες διαπραγματεύσεων και έντασης, η Ευρώπη δείχνει έτοιμη να περάσει σε μια νέα εποχή και τα, αρκετά είναι η αλήθεια, αρνητικά στοιχεία που μπορεί κάποιος να εντοπίσει – όπως λ.χ. η σκληρή στάση του Ολλανδού πρωθυπουργού Μαρκ Ρούτε κυρίως λόγω των εσωτερικών ζητημάτων που αντιμετωπίζει – δεν πρέπει να επισκιάσουν το γεγονός ότι για πρώτη φορά οι Ευρωπαίοι συμφωνούν σε κοινό δανεισμό για την αντιμετώπιση μιας κρίσης. Παρά το γεγονός ότι οι επιχορηγήσεις μειώθηκαν (τουλάχιστον στη συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ) κάτω από το… ψυχολογικό όριο των 400 δισ. ευρώ, η σύνθεση του πακέτου αποτελεί ένα βήμα προόδου σε σύγκριση με την κρίση χρέους ή την ελληνική κρίση.
Είναι έτοιμη η Ευρώπη για το μεγάλο βήμα της δημοσιονομικής ενοποίησης; Ξεκάθαρα όχι. Έχει ξεπεράσει τα… κατάλοιπα της κρίσης χρέους; Και πάλι όχι. Όμως η ένωση αυτή έχει χτιστεί πάνω σε συμβιβασμούς και έτσι προχωράει. Θα ήταν τεράστια έκπληξη αν βλέπαμε την Αυστρία ή την Ολλανδία να συμφωνούν σε πακέτα στήριξης προς τον Νότο χωρίς καμία προϋπόθεση. Βέβαια, οι απαιτήσεις που ακούστηκαν κατά τη διάρκεια των μαραθώνιων διαβουλεύσεων ήταν εξωφρενικές και μένει να δούμε τις τελικές λεπτομέρειες για να κρίνουμε πιο ολοκληρωμένα το «πακέτο» των 1,824 τρισ. ευρώ (1,074 ο προϋπολογισμός +750 το Ταμείο Ανάκαμψης).
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα της συμφωνίας είναι αυτό των «ενστάσεων» που θα έχουν τη μορφή «βέτο». Όπως αναφέρει η πρόταση του Σαρλ Μισέλ, για να γίνει μία εκταμίευση, η Κομισιόν θα ζητά τη γνώμη του Ecofin για το κατά πόσο πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις και στόχοι. Αν κάποια ή κάποιες χώρες εκτιμούν ότι υπάρχουν μεγάλες αποκλίσεις από τους ζητούμενους στόχους, μπορούν να ζητήσουν την παραπομπή του θέματος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Σε αυτή την περίπτωση, για να εγκριθεί η εκταμίευση θα πρέπει να συνεδριάσουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες μέσα σε διάστημα 3 μηνών.
Με το τεράστιο χάσμα που χωρίζει τις χώρες του Βορρά από αυτές του Νότου δεν αποκλείεται να βιώσουμε μία πολυετή περίοδο με διαδοχικές «ενστάσεις» στις εκταμιεύσεις, σε μία διαδικασία που ο Βορράς θα επιθυμούσε να έχει όλα τα χαρακτηριστικά των σκληρών μνημονίων και ο Νότος κανένα από αυτά. Έτσι, λοιπόν, η μέση λύση στην ουσία δεν ικανοποιεί πλήρως κανέναν αλλά ταυτόχρονα ικανοποιεί μερικώς όλους και δίνει στους 27 ηγέτες κάποια «εφόδια» για να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι η έκβαση της μάχης έχει πολλά θετικά για τη χώρα τους.
Με αυτά τα λόγια, παράγοντας από το… μπλοκ του Νότου με πολυετή πείρα σε κοινοτικά ζητήματα, περιγράφει στο Liberal.gr την περίοδο που έχουμε μπροστά μας, κατά την οποία θα υλοποιηθεί το Ταμείο Ανάκαμψης. Καταλήγουμε με αυτόν τον τρόπο – και για μία ακόμη φορά – σε μία συμφωνία, η οποία μπορεί να ερμηνευθεί με… 27 διαφορετικούς τρόπους, ενώ παράλληλα έχει 27 εν δυνάμει νικητές που ταυτόχρονα όλοι τους είναι χαμένοι στα μάτια των υπολοίπων 26.
Αν σας μπερδεύει όλο αυτό, μπορείτε να καταλάβετε γιατί χρειάστηκαν τέσσερις ημέρες αγχωτικών διαπραγματεύσεων για να επιτευχθεί συμβιβασμός.
Αν πρέπει να υπάρξουν έστω άτυποι νικητές, αυτοί είναι οι «φειδωλοί» (Ολλανδοί, Αυστριακοί, Σουηδοί, Δανοί), αφού πήραν περισσότερα rebates και ταυτόχρονα μείωσαν τις επιχορηγήσεις. Τι σημαίνει το γεγονός ότι πέρασε περισσότερο η άποψη των «φειδωλών» και δεν επιτεύχθηκε συμφωνία για περισσότερες επιχορηγήσεις; Ότι το ευρωπαϊκό οικοδόμημα δεν μπορεί να πετύχει και να μακροημερεύσει αν δεν προχωρήσουν οι διαδικασίες για τη δημοσιονομική ενοποίηση. Διότι μόνο τότε η αλληλεγγύη θα συνοδεύεται και από ευθύνη, χωρίς τρόικα αλλά με κοινούς κανόνες. Βέβαια, οι «φειδωλοί» του Βορρά δείχνουν να πιστεύουν ότι όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να ακολουθήσουν τις δικές τους πρακτικές.
Το συμπέρασμα είναι ότι το Ταμείο Ανάκαμψης θα υλοποιηθεί και αναμφίβολα θα συνοδεύεται από κανόνες και προϋποθέσεις, κάτι που είναι απαραίτητο, αλλά σε καμία περίπτωση με τη μορφή μνημονίων. Αυτό που δεν χρειάζεται αυτή τη στιγμή η Ευρώπη είναι τέσσερις χώρες να δείχνουν το δάχτυλο σε άλλες τέσσερις και να διαμορφώνεται ένα κλίμα αβεβαιότητας για το μέλλον, την ώρα που η αβεβαιότητα είναι ήδη αυξημένη λόγω πανδημίας.
Διότι αν είναι κάθε εκταμίευση για την Ιταλία, την Ισπανία ή την Ελλάδα να μετατρέπεται σε σόου, με ενστάσεις από κάποιες χώρες και εν συνεχεία ολοήμερες διαπραγματεύσεις για να βρεθεί λύση σε Σύνοδο Κορυφής, θα έχουμε μία κατάσταση κατά την οποία θα προκαλείται νευρικότητα στις αγορές και κατ’ επέκταση η ΕΚΤ θα πρέπει να διατηρήσει… εν ζωή το QE για να απορροφάει τους κραδασμούς. Όπως γίνεται αντιληπτό, ο μεγάλος γρίφος είναι ακριβώς αυτός. Το πώς θα λειτουργήσει το Ταμείο υπό αυτές τις συνθήκες….
