Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Την ώρα που ο πρωθυπουργός πανηγυρίζει για την έγκριση του προϋπολογισμού από την Κομισιόν, λες και η Ελλάδα είναι... Ιταλία, οι επενδυτές στέλνουν το δικό τους μήνυμα στον Αλέξη Τσίπρα καθώς η ελληνική οικονομία εμφανίζει σημάδια σήψης εξαιτίας των κυβερνητικών χειρισμών.
Οι ξένοι επενδυτές γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα. Οι υπολογισμοί τους δεν γίνονται με γνώμονα τις πολιτικές ανακοινώσεις, τη ρητορική της πόλωσης και τις προεκλογικές παροχές, αλλά βάσει συγκεκριμένων δεικτών που αφορούν τις επιδόσεις κάθε οικονομίας σε μία ευρεία γκάμα τομέων, όπως το κράτος δικαίου, το φορολογικό σύστημα κ.ά.
Κατά συνέπεια, το γεγονός ότι οι «σοβαροί», ήτοι μακροπρόθεσμοι, επενδυτές έχουν εγκαταλείψει εδώ και χρόνια την Ελλάδα μόνο εντύπωση δεν προκαλεί, αφού οι ελληνικές επιδόσεις συνεχίζουν να είναι φτωχές σχεδόν σε όλους τους τομείς. Αυτό που προκαλεί εντύπωση στους Ευρωπαίους εταίρους είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν κάνει τίποτα για να τους ξαναφέρει πίσω και να προσελκύσει φρέσκα κεφάλαια. Οι ελληνικές τράπεζες τα έχουν ανάγκη, οι επιχειρήσεις τα έχουν ανάγκη και στο σύνολό της η οικονομία χρειάζεται ένα επενδυτικό σοκ πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για να καταφέρει να αντιμετωπίσει το μη ευνοϊκό διεθνές περιβάλλον.
Για μία ακόμη φορά, η Ελλάδα δίνει αφορμή για αρνητικά δημοσιεύματα στον ξένο τύπο και για αναφορές στον κίνδυνο νέας κρίσης. Το πρακτορείο Bloomberg αναφέρθηκε χθες στον κίνδυνο οικονομικής κρίσης εξαιτίας του πτωτικού σπιράλ των τραπεζών, ενώ το Reuters σημείωσε ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει την πρώτη δόση από την επιστροφή των κερδών της ΕΚΤ λόγω των καθυστερήσεων στις ιδιωτικοποιήσεις.
Δυστυχώς, ο πρωθυπουργός δεν δείχνει να... λαμβάνει το μήνυμα των αγορών. Ότι η οικονομία πρέπει να καθαρίσει άμεσα από κάθε πέπλο αμφιβολίας που καλύπτει τράπεζες και επιχειρήσεις. Χρειάζονται κινήσεις δραστικές και τολμηρές που θα διώξουν το φάντασμα μιας νέας κρίσης, τις ανησυχίες για τέταρτη ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τον φόβο ότι θα «ξηλωθούν» οι μεταρρυθμίσεις και η χώρα θα επιστρέψει στα παλιά.
Μα καλά, θα πει κάποιος, είναι δυνατόν μία χώρα με ανάπτυξη 1,5% και υπερπλεονάσματα να βρεθεί εκ νέου σε κρίση; Αυτό που προσπαθούν να προειδοποιήσουν αρκετοί αναλυτές, όπως της Citi, της Moody'' s και της Capital Economics, τους τελευταίους μήνες, γίνεται αντιληπτό από όλο και περισσότερους παρατηρητές των αγορών.
Όσο η Ελλάδα δεν εφαρμόζει τα απαραίτητα μέτρα για να προσελκύσει άμεσες ξένες επενδύσεις και «κάθεται» στο κεφαλαιακό απόθεμα των 24 δισ. ευρώ για να ικανοποιήσει μικροπολιτικά συμφέροντα και να χρηματοδοτήσει τα προεκλογικά δώρα, τόσο το δημόσιο θα κινδυνεύει με... πνιγμό, αφού το «μαξιλάρι» μπορεί να εξαντληθεί πριν ανακτήσουμε πρόσβαση στις αγορές με βιώσιμα επιτόκια. Και τότε η προοπτική ενός νέου μνημονίου ίσως είναι πολυτέλεια...
Χθες, το κόστος δανεισμού της Ελλάδας έφτασε στο 4,695% και παραμένει σταθερά 100 μονάδες βάσης πάνω από το ιταλικό. Με εγκεκριμένο προϋπολογισμό, με «πράσινο φως» από τις Βρυξέλλες για την μη περικοπή των συντάξεων και με μία γενικότερη στάση από πλευράς πιστωτών που προσφέρει στήριξη στον Αλέξη Τσίπρα. Αυτό σημαίνει ότι παρά τις φαινομενικά θετικές εξελίξεις, οι ξένοι βλέπουν ότι κάτι δεν πάει καλά στην Ελλάδα και την τοποθετούν σε χειρότερη μοίρα από την Ιταλία, στο γκρουπ των επενδυτικών προορισμών υψηλού κινδύνου.
Αναμφίβολα, τα εταιρικά σκάνδαλα (Follie-Follie κ.ά), το βουνό των «κόκκινων» δανείων και οι καθυστερήσεις στις ιδιωτικοποιήσεις παίζουν σημαντικό ρόλο στο γενικότερο κλίμα, ενώ υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες και για την ανάπτυξη, η οποία κινδυνεύει να βρει «ταβάνι» το 2019 (ίσως χαμηλότερα από το 2%), που σημαίνει ότι η επόμενη πενταετία θα είναι ακόμη πιο δύσκολη, πόσο μάλλον αν επιβεβαιωθούν οι φόβοι για σοβαρή επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας.
Βλέπετε, η χώρα μας τα χρόνια που το φθηνό χρήμα έπεφτε από τα... ελικόπτερα των κεντρικών τραπεζών, κρατούσε ομπρέλα αφού ήταν – και παραμένει – αποκλεισμένη από τις αγορές. Σήμερα που ξεμπερδέψαμε από τα μνημόνια, το ελληνικό δημόσιο είναι και πάλι εγκλωβισμένο. Χάσαμε την ποσοτική χαλάρωση και τώρα χάνουμε το τρένο της ανάπτυξης με αποτέλεσμα οι κερδοσκόποι να γυρίζουν σαν τα κοράκια πάνω από την αγορά και να προκαλούν συχνά πλέον «μαύρες Δευτέρες» και «μαύρες Τρίτες».