Ο Tayip Erdogan εντείνει τις πιέσεις του προς τις τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις δανείων προς τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, προκειμένου να συνεχίσει ο ιδιαιτέρως υψηλός ρυθμός ανάπτυξης της τουρκικής οικονομίας, η οποία αναμένεται να «τρέξει» φέτος με ρυθμό 5%, μετά το 3,2% του 2016.
«Θα πιέσουμε τις τράπεζες, ειδικά τις κρατικές. Θα ανοίξουμε τον δρόμο στους επενδυτές για να έχουν εύκολη πρόσβαση στις πιστώσεις», είχε δηλώσει χαρακτηριστικά πριν μερικές μέρες ο πρόεδρος της χώρας, όπως αναφέρει το σχετικό ρεπορτάζ του Reuters.
Μάλιστα, ο ίδιος δείχνει να αδιαφορεί για τους κινδύνους που ενέχει η πιστωτική επέκταση, όπως προειδοποιούν αρκετά τραπεζικά στελέχη, αλλά και συνεργάτες του. Τα στοιχεία δείχνουν δε να τον δικαιώνουν, τουλάχιστον για την ώρα: Παρά το γεγονός ότι ο τραπεζικός δανεισμός αυξήθηκε κατά 12% το πρώτο επτάμηνο του έτους -ποσοστό διπλάσιο σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2016- τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αντιστοιχούν μόλις στο 3,1% του συνόλου, έχοντας μειωθεί από το περυσινό 3,2% και με τους οικονομολόγους να αναμένουν ότι θα υποχωρήσουν περαιτέρω, στο 2-2,5%.
Σε κάθε περίπτωση, η αιτία για τη συγκεκριμένη στάση του Erdogan είναι προφανής. Η πολιτική του κυριαρχία βασίζεται σε δύο πυλώνες: Ο ένας είναι η πυγμή με την οποία αντιμετωπίζει τους αντιπάλους του -όπως έδειξαν οι μαζικές διώξεις μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2016, στο πλαίσιο των οποίων έχουν απολυθεί ή τεθεί σε διαθεσιμότητα 150.000 δημόσιοι υπάλληλοι, ενώ οι συλλήψεις φτάνουν τις 50.000.
Όσο για τον άλλο, έχει να κάνει με το «οικονομικό θαύμα» που έχει επιτύχει η Τουρκία στα χρόνια της διακυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Πράγματι, το 2002, το μέσο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στη χώρα ανερχόταν σε 3.660 δολάρια, φέρνοντάς την πίσω ακόμη και από τη Λιβύη ή την Γκαμπόν. Σήμερα, όμως, έχει σχεδόν τριπλασιαστεί και φτάνει στα 11.000 δολάρια, ενώ η Τουρκία συγκαταλέγεται πλέον στις 20 πλουσιότερες χώρες του πλανήτη με βάση το ΑΕΠ της.
Την ίδια στιγμή, το δημοσιονομικό έλλειμμα ανέρχεται σε μόλις 1% του ΑΕΠ και, παρά την πρόβλεψη για διπλασιασμό του φέτος, μοιάζει να είναι υπό έλεγχο.
Έτσι, τα σημαντικά προβλήματα φαίνεται να εντοπίζονται αφενός στο υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών (τον Ιούλιο διαμορφώθηκε στα 5,1 δισ. δολάρια και ήταν σχεδόν διπλάσιο έναντι του αντίστοιχο του Ιουλίου 2016), αλλά και στην υποχώρηση των άμεσων ξένων επενδύσεων, που πέρυσι έφτασαν τα 12,3 δισ. δολάρια, έχοντας μειωθεί κατά 5 και πλέον δις σε σύγκριση με το 2015 -κάτι που αποδίδεται στην πολιτική αβεβαιότητα μετά το πραξικόπημα, αλλά και στην αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη.
Πάντως, ο Erdogan δεν φαίνεται να πτοείται από τίποτα και έχει βάλει πλώρη για την επανεκλογή του στην προεδρία το 2019. Και σε αυτό θα αναγκάσει τις τράπεζες να τον βοηθήσουν, δανείζοντας ακόμη περισσότερα κεφάλαια και μεγαλώνοντας την «φούσκα».
