Ο Σόιμπλε θεωρούσε ότι η Ελλάδα δεν αξίζει να βρίσκεται στην Ευρωζώνη. Ο Λίντνερ δεν έχει αυτή την άποψη. Το ίδιο ισχύει για το FDP, αλλά και ευρύτερα για την Γερμανία και τη πολιτική της σκηνή. Βλέπουν ότι η ελληνική κυβέρνηση κάνει μεταρρυθμίσεις ότι η χώρα αλλάζει, συνολικότερα η στάση της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα έχει μεταβληθεί σε σχέση με το παρελθόν, σημειώνει στο Liberal, ο Γερμανός οικονομολόγος Ντάνιελ Γκρος, διευθυντής του think tank Centre for European Policy Studies (CEPS). Επίσης ο Σόιμπλε ήταν πανίσχυρος στο κυβερνών κόμμα. Στον αντίποδα, ο Λίντνερ δεν θα αποφασίζει αυτός για τα κρίσιμα θέματα, παρά η τρικομματική κυβέρνηση και ο Σολτς, εξηγεί ο γερμανός οικονομολόγος, ο οποίος πάντως στο δια ταύτα, κατά πόσο δηλαδή θα δεχθεί το Βερολίνο χαλάρωση του Συμφώνου Σταθερότητας απαντά αρνητικά. Αποδίδει κι αυτός εύσημα στις προσπάθειες που έχει κάνει η Ελλάδα, προσθέτοντας πάντως ότι χρειάζεται ακόμη πολύ δουλειά να γίνει. Η δημοσιονομική προσπάθεια χρειάζεται μεγαλύτερη ένταση και συγκρίνει την χώρα με τις επιδόσεις της Πορτογαλίας.
Συνέντευξη στον Γιώργο Φιντικάκη
Ποια εκτιμάτε ότι θα είναι η πολιτική του νέου Γερμανού υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ ως προς το φλέγον ζήτημα αναθεώρησης του Συμφώνου Σταθερότητας ;
Καταρχήν ο Λίντνερ δεσμεύεται από τη συμφωνία του συνασπισμού και τα μεγάλα ζητήματα πολιτικής, όπως η αλλαγή κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας θα αποφασιστούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, από τον καγκελάριο Ολαφ Σολτς. Στον αντίποδα, ο Σόιμπλε, που και αυτός συμμετείχε σε κυβέρνηση συνασπισμού, ήταν πολύ ισχυρός μέσα στο κυβερνών κόμμα. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Σόιμπλε χάραζε γραμμή σε κορυφαία ζητήματα στρατηγικής εξ ονόματος της κυβέρνησης πολύ περισσότερο απ' ότι θα μπορεί να κάνει ο Λίντνερ.
Εννοείτε ότι θα είναι η γραμμή Σόλτς που θα «μετράει» στα βασικά θέματα, όπως αυτό;
Η ευρύτερη στρατηγική θα καθορίζεται από την προγραμματικής συμφωνία που υπεγράφη χθες από τα κόμματα του συνασπισμού, δηλαδή το SPD, τους Πράσινους και το FDP. Ο Λίντνερ είναι πλέον μέρος του συνασπισμού.
Παρ' όλα αυτά, χώρες του Νότου, όπως η Ελλάδα ζητούν να χαλαρώσουν οι κανόνες. Τι στάση θα τηρήσει ο συνασπισμός απέναντι στις θέσεις των χωρών του Νότου; Θα τις απορρίψει;
Ναι. Η άποψη της νέας γερμανικής κυβέρνησης και του ίδιου του Ολαφ Σολτς είναι ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες εφαρμόζονται μέχρι τώρα με τη βέλτιστη ελαστικότητα. Διότι, η αναστολή του Συμφώνου Σταθερότητας και των ορίων για έλλειμμα και χρέος, όπως ισχύει σήμερα, γεγονός που επέτρεψε την αύξηση των δημοσίων δαπανών στα κράτη-μέλη κατά την διάρκεια της πανδημίας, ήταν ήδη μέρος των κανόνων. Δεν είναι ότι άλλαξαν οι κανόνες. Οι ίδιοι οι κανόνες, προέβλεπαν από την αρχή ότι επιτρέπεται σε έκτακτες περιπτώσεις να αναστέλλεται η τήρηση των ορίων για το έλλειμμα και το χρέος.
Αυτό που με ρωτάτε, είναι αν χρειαζόμαστε για το μέλλον περαιτέρω και μόνιμη χαλάρωση των κανόνων. Εκτιμώ ότι αμφότεροι οι Σολτς και Λίντνερ θα συμφωνήσουν ότι δεν χρειαζόμαστε χαλάρωση των κανόνων, αλλά ότι θα ήταν χρήσιμο, να εξαιρεθούν οι πράσινες επενδύσεις. Αυτό μόνο.
Πώς σχολιάζετε την άποψη ότι τυχόν διατήρηση ως έχουν των δημοσιονομικών κανόνων ενέχει τον κίνδυνο να μην επιτρέψει ποτέ μια δυναμική ανάπτυξη σε κάποιες χώρες ή να πυροδοτήσει ακόμη και κίνδυνο ύφεσης σε άλλες, όπως για παράδειγμα στην Ιταλία;
Βρίσκω αυτή την άποψη εντελώς αβάσιμη. Δεν βλέπω πως η διατήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας θα εμποδίσει την ανάπτυξη στην Ιταλία ή άλλες χώρες του Νότου. Θα ήθελα εδώ να σας θυμίσω το παράδειγμα της Πορτογαλίας. Πριν από λίγα χρόνια, με κυβέρνηση σοσιαλιστών, η Πορτογαλία, είχε έρθει σε ευθεία σύγκρουση με τις Βρυξέλλες, αρνούμενη να υπακούσει στους κανόνες. Στην πορεία όμως οι Πορτογάλοι, δέχθηκαν να μειώσουν το έλλειμμα και αυτό συνέβη χωρίς να βυθιστούν σε ύφεση. Σήμερα, το δημόσιο χρέος της Πορτογαλίας είναι πολύ χαμηλότερο από εκείνο της Ιταλίας, παρ' ότι στην αρχή της προσπάθειας οι δύο χώρες βρίσκονταν στα ίδια επίπεδα.
Χθες πάντως ο Λίντνερ προχώρησε σε εύσημα για τις μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, έδωσε τα εύσημα στην χώρα, λέγοντας ότι ένα από τα σημεία προσανατολισμού για τη Γερμανία είναι η εντυπωσιακή και πετυχημένη πολιτική της ελληνικής κυβέρνησης. Πως το σχολιάζετε ;
Κοιτάξτε. Υπάρχει μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με το παρελθόν. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ήταν πολύ θυμωμένος με όσα συνέβαιναν στα δημόσια οικονομικά της Ελλάδας και τη πολιτική διαφόρων ελληνικών κυβερνήσεων, μεταξύ των οποίων και του ΣΥΡΙΖΑ, ώστε θεωρούσε ότι αυτή η χώρα δεν αξίζει να βρίσκεται στην Ευρωζώνη. Ο Λίντνερ δεν έχει αυτή την άποψη. Το ίδιο ισχύει για το FDP, αλλά και ευρύτερα για την Γερμανία και τη πολιτική της σκηνή. Βλέπουν ότι τα δημόσια οικονομικά έχουν βελτιωθεί, ότι η ελληνική κυβέρνηση κάνει μεταρρυθμίσεις ότι η Ελλάδα αλλάζει, και ότι τελικά η παραμονή της Ελλάδας στην Ευρωζώνη ήταν η πιο σωστή επιλογή. Με άλλα λόγια η στάση της Γερμανίας απέναντι στην Ελλάδα αλλάζει σε σχέση με το παρελθόν.
Ποιοι παράγοντες έχουν συμβάλει σε αυτό; Ήταν η διαχείριση της πανδημίας, κάποιες μεταρρυθμιστικές πολιτικές, το σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης, η αύξηση των επενδύσεων;
Βλέπουμε πράγματι μια μεγάλη αλλαγή στην Ελλάδα, αλλά δεν θέλω να φανώ υπερβολικός. Δηλαδή, στην κλίμακα από το μηδέν ως το δέκα, θα έλεγα ότι η Ελλάδα βρίσκεται σήμερα λίγο πάνω από τον μέσο όρο. Έχει ακόμη πολύ δουλειά να κάνει. Η δημοσιονομική προσπάθεια χρειάζεται μεγαλύτερη ένταση. Συγκρίνω πάντα την Ελλάδα με τη Πορτογαλία όπου το δημόσιο χρέος της χώρας συνεχίζει να είναι διαχειρίσιμο, παρά την αύξηση λόγω της πανδημίας. Παρά την πρόοδο της Ελλάδας, η χώρα δεν βρίσκεται ακόμη εκεί.
* Ο οικονομολόγος Ντάνιελ Γκρος είναι διευθυντής του think tank Centre for European Policy Studies (CEPS)
