Του Βασίλη Γεώργα
Αναπτυξιακός νόμος της καταστροφής για χιλιάδες επενδυτικά σχέδια συνολικής δαπάνης άνω των 10 δισ. ευρώ που βρίσκονται σε κατάσταση εκκρεμότητας και έχουν λαμβάνειν επιχορηγήσεις 5,7 δις. ευρώ, κινδυνεύει να αποδειχθεί σύμφωνα με τις πρώτες ερμηνείες που δίνουν φορείς της αγοράς, το νέο νομοθέτημα της κυβέρνησης για το οριστικό κλείσιμο των δύο προηγούμενων επενδυτικών νόμων του 2004 και του 2011.
Στελέχη επιχειρήσεων και σύμβουλοι επενδύσεων λένε ότι χωρίς ξεκάθαρο πλαίσιο που θα επιτρέπει να κλείσουν γρήγορα τα έργα με περιορισμό του φυσικού αντικειμένου της επένδυσης, πολλές επιχειρήσεις που έχουν ήδη προχωρήσει ακόμη και το ήμισυ των επενδύσεών τους κινδυνεύουν να απενταχθούν από τους προηγούμενους επενδυτικούς νόμους, να επιστρέψουν επιχορηγήσεις και εγγυήσεις εκατομμυρίων για έργα που έχουν ήδη πραγματοποιήσει και να κληθούν να συνεχίσουν τις επενδύσεις τους χωρίς επιχορήγηση.
Η ανησυχία αυτή προκύπτει επειδή σύμφωνα με το νόμο προβλέπεται σε κάθε περίπτωση «ολοκλήρωση της επένδυσης», δηλαδή πλήρης υλοποίηση του 100% του αρχικού σχεδίου, για να δοθεί η δυνατότητα επιχορήγησης. Αυτή τη στιγμή, όμως, η εικόνα που υπάρχει είναι πως η πλειονότητα των επενδύσεων έχει σταματήσει στο 40-60% του αρχικού σχεδίου σε σχέση με τις ανάγκες που υπήρχαν μια δεκαετία πριν.
Από την πλευρά τους στελέχη του υπουργείου Οικονομίας επισημαίνουν στο Liberal ότι στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο προβλέπεται ευκρινώς η δυνατότητα σε επιχειρήσεις να τροποποιήσουν τα αρχικά επενδυτικά τους σχέδια και να περιορίσουν το αντικείμενο της επένδυσής τους, λαμβάνοντας αναλογικά χαμηλότερη επιχορήγηση.
Σημειώνουν επίσης ότι σε πρώτη φάση τα 2,5 από τα 3,6 δισ. ευρώ που έχουν «δεσμευτεί» για τη χρηματοδότηση, θα κατευθυνθούν σε επενδυτικά έργα προηγούμενων αναπτυξιακών. Αν υπάρχει ωστόσο συγκεκριμένη διάταξη, αυτή είναι μάλλον αόριστα διατυπωμένη και εντοπίζεται στο σημείο (άρθρο 85 παράγραφος 13) όπου μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι εφόσον επέρχονται ουσιώδεις μεταβολές του εγκεκριμένου φυσικού αντικειμένου της επένδυσης, το σχέδιο ολοκληρώνεται μετά από έγκριση δικαιολογημένου αιτήματος τροποποίησης που υποβάλει ο φορέας, στη βάση δικαιολογητικών, όρων και προϋποθέσεων που θα καθοριστούν μελλοντικά με απόφαση του υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Όπως επισημαίνει στο Liberal στέλεχος μεγάλης συμβουλευτικής εταιρείας «η πλειονότητα των 6.500 έργων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα βασίζονταν σε προβλέψεις με γνώμονα τα οικονομικά δεδομένα των ετών 2004 έως 2010 και αναπόφευκτα προέβλεπαν διπλασιασμούς παραγωγής και πωλήσεων. Με τα σημερινά δεδομένα είναι αντιληπτό ότι τα έργα αυτά δεν θα μπορέσουν να ολοκληρωθούν σύμφωνα με τις αρχικές προβλέψεις, στόχος και όρους. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει πρόβλεψη για περιορισμό του αντικειμένου, αυτό θα οδηγήσει πιθανότατα σε απένταξη από τους νόμους. Οποιαδήποτε απαίτηση εκ μέρους του κράτους για επιστροφή των επιχορηγήσεων που έχουν δοθεί ως προκαταβολές, καθώς και οι απαιτήσεις των τραπεζών από την κατάπτωση εγγυητικών επιστολών λόγω απένταξης έργων θα επιφέρει καταστροφικές συνέπειες για τις επιχειρήσεις και θα προκαλέσει ντόμινο με αντίκτυπο την βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων».
Με τις ρυθμίσεις που προβλέπονται στον νέο αναπτυξιακό, επιχειρείται ένας οριστικός «διακανονισμός» μέχρι το 2018 για όλα τα εκκρεμή επενδυτικά σχέδια των προηγούμενων αναπτυξιακών νόμων του 2004 και 2011 ως εξής:
- Για όσες επιχειρήσεις του νόμου 3299/2004 έχουν ολοκληρώσει το 50% της επένδυσης μέχρι 31/12/2016, θα τους δοθεί επιπλέον 1,5 έτος περιθώριο να πραγματοποιήσουν το σύνολο των επενδυτικών δαπανών τους.
- Οι επενδυτές που αξιοποίησαν τον επενδυτικό νόμο 3908/2011 και υπήχθησαν το 2012 θα έχουν περιθώριο να ολοκληρώσουν το 50% μέχρι τις 30 Ιουνίου 2017 και εκείνα που υπήχθησαν στον νόμο το 2013 και το 2014 θα έχουν περιθώριο μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2017, με επιπλέον περιθώριο δύο ετών για όσους δεν έχουν αξιοποιήσει το περιθώριο παράτασης.
Στους επενδυτές δίνεται η δυνατότητα να επιλέξουν ανάμεσα στο κίνητρο των φοροαπαλλαγών που ετησίως δεν μπορούν να ξεπερνούν το 20% της επιχορήγησης, ή της αποπληρωμής τους με τη μορφή επιχορήγησης η οποία, όμως θα καταβληθεί σε επτά χρόνια.
Μεταξύ άλλων προβλέπονται σημαντικές διευκολύνσεις για τις επιχειρήσεις που έχουν εγκεκριμένα σχέδια σε προηγούμενους αναπτυξιακούς.
- Π.χ για τη διευκόλυνσή των επιχειρήσεων που θέλουν να απενταχθούν από το νόμο ή να πάρουν πίσω τις εγγυητικές, δίνεται η δυνατότητα σε όσες έλαβαν προκαταβολές με την κατάθεση εγγυητικών αλλά δεν μπόρεσαν να καλύψουν δαπάνες, να επιστρέψουν τις προκαταβολές με χαμηλό επιτόκιο. Η αποδέσμευση της εγγυητικής επιστολής θα πραγματοποιείται εφόσον κατατίθενται τα σχετικά παραστατικά πληρωμής.
- Διαφοροποιήσεις κόστους επί των αρχικών επενδυτικών σχεδίων μέχρι 10% θα γίνονται αυτόματα δεκτές χωρίς προηγούμενο έλεγχο.
- Δίνεται η δυνατότητα μείωσης της ίδιας συμμετοχής στα εγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια καθώς και αλλαγής των όρων κάλυψης της ίδιας συμμετοχής μετά την απόφαση υπαγωγής. Η αίτηση θα μπορεί να απορριφθεί εφόσον η απόκλιση είναι τόσο σημαντική ώστε να κινδυνεύει η βιωσιμότητα της επένδυσης.
