Του Προκόπη Χατζηνικολάου
Ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο λήψης νέων μέτρων το 2017, καθώς και οι οικονομολόγοι του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής εκτιμούν ότι δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι των εσόδων, εξαιτίας της υπερφορολόγησης, η οποία, με τη σειρά της, ναρκοθετεί την επίτευξη υψηλών ρυθμών ανάπτυξης.
Η αλυσίδα των αναλυτών και των διεθνών οργανισμών που αμφισβητούν ανοιχτά πλέον τη δυνατότητα να λειτουργήσει η Οικονομία με το σημερινό μείγμα πολιτικής μεγαλώνει καθημερινά και έτσι γίνεται όλο και πιο φαρδύς ο δρόμος για πρόσθετες μειώσεις στις συντάξεις, «ανακατανομές» φορολογικών βαρών και περικοπές στο Δημόσιο, πιθανόν εντός του 2017, προκειμένου να «βγει το πρόγραμμα».
«Φοροκεντρικό» το μείγμα πολιτικής...
Το γραφείο προϋπολογισμού της Βουλής έρχεται ουσιαστικά να επιβεβαιώσει αυτά που ήδη διαπιστώνει η αγορά, αλλά αρνούνται μέχρι σήμερα να δουν η κυβέρνηση και οι δανειστές της χώρας, που υιοθετούν υπερφιλόδοξους στόχους για την επόμενη χρονιά.
Ο «φοροκεντρικός» χαρακτήρας του προσχεδίου, όπως αναφέρουν, διαπιστώνεται ανάγλυφα στην αναλογία των παρεμβάσεων σε έσοδα και δαπάνες όπως προβλέπονται στο προσχέδιο του προϋπολογισμού.
...με το 96,6% να προέρχεται από την επιβολή νέων φόρων
Από τις παρεμβάσεις ύψους 2,59 δισ. ευρώ για το 2017 μόλις το 3,04% (78,8 εκατ. ευρώ) προέρχεται από την εξοικονόμηση δαπανών και το υπόλοιπο 96,6% (2,51 δισ. ευρώ) από την αύξηση των εσόδων δηλαδή την επιβολή νέων φόρων!
Επισημαίνεται επίσης ότι ο λόγος των έμμεσων προς άμεσους φόρους, ενώ μειωνόταν συνεχώς μετά το 2009 (1,53), το 2015 αυξήθηκε σημαντικά (σε 1,20 από 1,15 το 2015) και το 2016 και 2017 εκτιμάται ότι επίσης θα αυξηθεί σημαντικά φτάνοντας στο 1,24 και 1,29, αντίστοιχα.
Το ποσοστό των επιβαρύνσεων είναι συντριπτικό για την πραγματική οικονομία και οι οικονομολόγοι του γραφείου κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου σημειώνοντας ότι η υπερφορολόγηση θα εξακολουθεί να λειτουργεί ιδιαιτέρως στρεβλωτικά στο οικονομικό περιβάλλον, αποτελώντας εμπόδιο στην επίτευξη θετικών ρυθμών ανάπτυξης. Κατά την εκτίμησή τους, «τελικά θα οδηγήσει σε μείωση των εσόδων από άμεσους και έμμεσους φόρους, τόσο σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, όσο και με τους στόχους που έχουν τεθεί στα πλαίσια των συγκεκριμένων παρεμβάσεων».
Στο πλαίσιο αυτό, προτείνουν «ανακατανομή φορολογικών βαρών» με εκλογίκευση των φορολογικών απαλλαγών και αποτελεσματική περιστολή της φοροδιαφυγής μέσα από ριζική αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος.
Προϋπολογισμός ύφεσης
Ουσιαστικά το ΓΠΒ με την έκθεση καταπέλτη κάνει λόγο για έναν προϋπολογισμό ο οποίος έχει βραχυπρόθεσμα έντονα υφεσιακό χαρακτήρα, τη στιγμή μάλιστα που προβλέπει ανάπτυξη 2,7%, ενώ ταυτόχρονα χαρακτηρίζεται από έντονη «φοροκεντρική λιτότητα».
Τυχόν εκτροχιασμός του προϋπολογισμού μοιραία θα οδηγήσει είτε σε ενεργοποίηση του «κόφτη δαπανών», είτε στη λήψη πρόσθετων μέτρων, όπως εκτιμούν οι περισσότεροι αναλυτές.
Σε παρόμοιο μήκος κύματος με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, που έχει θέσει θέμα περαιτέρω παρεμβάσεων στις συντάξεις μέσα από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής επισημαίνει τις αμφιβολίες του για τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος. Όπως λέει χαρακτηριστικά παρά τις πρόσφατες αλλαγές που έγιναν, ελάχιστα θα μειωθούν οι επιχορηγήσεις στα ασφαλιστικά ταμεία ως ποσοστό του ΑΕΠ τα επόμενα χρόνια και, γενικά, η δαπάνη για συντάξεις είναι πολύ υψηλότερη από τον μέσον όρο του ΟΟΣΑ!
Κατάργηση δημόσιων φορέων
Πέραν του συνταξιοδοτικού, θίγει ευθέως και το θέμα της μείωσης των δημοσίων δαπανών, προτείνοντας, μεταξύ άλλων, την κατάργηση περιττών φορέων του Δημοσίου και ανακατανομή των δαπανών στο πλαίσιο μιας συνολικής επανεξέτασης της σύνθεσής τους.
Μάλιστα, το Γραφείο υποστηρίζει πως το ίδιο το προσχέδιο του προϋπολογισμού «αποδομεί εν μέρει» επιχειρήματά του. Στο προσχέδιο αναφέρεται ότι η επιστροφή στην ανάκαμψη θα στηριχθεί κυρίως στη «συνεπή εφαρμογή του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με τη σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και την πρόοδο στους τομείς της διευθέτησης μη εξυπηρετούμενων δανείων και δομικών αλλαγών». Ωστόσο, το ΓΠΒ επισημαίνει ότι το εν λόγω επιχείρημα αποδομείται από την πρόβλεψη για πολύ λιγότερα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις και την καθυστέρηση στη λύση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων και την προώθηση των «δομικών αλλαγών».
Επίσης, ασκεί κριτική και για τις καθυστερήσεις στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων, αλλά και στην ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών. «Αυτό το επαναλαμβανόμενο έργο παρατεταμένης διαπραγμάτευσης και συμφωνίας την τελευταία στιγμή οφείλεται μεν σε πραγματικές διαφορές απόψεων και φιλοσοφίας τόσο με τους εταίρους, όσο και στο εσωτερικό του κυβερνητικού μηχανισμού, αλλά απειλεί κάθε φορά να εξουδετερώσει τις θετικές επιπτώσεις της συμφωνίας που επιτυγχάνεται τελικά», όπως επισημαίνουν οι οικονομολόγοι του ΓΠΒ.
Την έκθεση επί του προσχεδίου του προϋπολογισμού μπορείτε να τη δείτε εδώ.
Διαβάστε ακόμη:
- Έκθεση-κόλαφος από το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής
