Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Αν πέρσι στους διαδρόμους του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, στο Νταβός της Ελβετίας, κυριαρχούσαν οι συζητήσεις γύρω από την τότε φημολογούμενη απορρόφηση της γερμανικής Commerzbank από την γαλλική BNP Paribas, φέτος οι φωνές που καλούν τον Μάριο Ντράγκι και τους Ευρωπαίους πολιτικούς να αναλάβουν τις απαιτούμενες πρωτοβουλίες έτσι ώστε να πραγματοποιηθούν μεγάλες διασυνοριακές τραπεζικές συγχωνεύσεις πριν είναι αργά, είναι πολύ ισχυρότερες.
Ποιος θα κάνει την αρχή; Όλα δείχνουν ότι ο κύκλος των συγχωνεύσεων θα ξεκινήσει από τη Γερμανία, όπου η Άνγκελα Μέρκελ προσπαθεί να σώσει τη Deutsche Bank από τον γκρεμό που την οδηγούν τα διαδοχικά σκάνδαλα και τα οικονομικά προβλήματα και παράλληλα να κρατήσει μακριά τα ξένα «αρπακτικά». Όμως η συγχώνευση με την Commerzbank δεν έχει ακόμη προχωρήσει, η UBS το... παίζει δύσκολη καθώς ο Άξελ Βέμπερ γνωρίζει καλά τα γερμανικά τραπεζικά «λημέρια» και η BNP Paribas μάλλον περιμένει στη γωνία.
Και επειδή οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν διάγουν τις καλύτερες των ημερών τους, ο πρόεδρος του Κρατικού Ταμείου Επενδύσεων του Κατάρ, σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραμάν Αλ Τάνι, έσπευσε να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, δηλώνοντας εμμέσως πλην σαφώς από το Νταβός, το ενδιαφέρον του για την Deutsche Bank.
Η επιθυμία της Μέρκελ για γάμο μεταξύ των δύο γερμανικών τραπεζών είναι δεδομένη ωστόσο στη Φρανκφούρτη έχουν άλλη άποψη αφού ο Ντράγκι εκτιμά ότι πρέπει να υπάρξουν πανευρωπαϊκοί και όχι εθνικοί πρωταθλητές. Τα μεγάλα τραπεζικά deals που πίστευαν στην ΕΚΤ ότι θα είχαν λάβει χώρα μέσα στο 2018 «χάθηκαν» μέσα στη γενικότερη νευρικότητα που επικράτησε στις αγορές, όμως τα περιθώρια στενεύουν.
Ο επικεφαλής της Deutsche Bank, Κρίστινα Σούινγκ, βρέθηκε στο Νταβός και αφού παρουσίασε την «προίκα» της τράπεζας και δεσμεύτηκε να επαναφέρει την υπερηφάνεια για τους μετόχους και τους εργαζομένους της, δεν παρέλειψε να τονίσει ότι μεγάλοι εταιρικοί πελάτες «παγώνουν» επενδύσεις λόγω του εμπορικού πολέμου. Απέφυγε, ωστόσο, να μιλήσει για τα σκάνδαλα…
Στο Νταβός, όμως βρέθηκαν και οι επικεφαλής των ελβετικών τραπεζών, UBS και Credit Suisse και οι δηλώσεις τους προκάλεσαν ιδιαίτερη εντύπωση. Με την άνεση που τους δίνει το γεγονός ότι ηγούνται ενός τραπεζικού κλάδου με πολύ διαφορετικά χαρακτηριστικά από την υπόλοιπη Ευρώπη, οι Άξελ Βέμπερ και Τιτζάν Τιάμ, στάθηκαν στην ανάγκη συγκέντρωσης των ευρωπαϊκών τραπεζών. Μάλιστα, ο Βέμπερ είπε ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες πρέπει να κάνουν «reset», εκτός από τη δική του...
Ο πρόεδρος της UBS και του Διεθνούς Χρηματοπιστωτικού Ινστιτούτου, και πρώην πρόεδρος της Bundesbank, τόνισε ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες είναι πάρα πολλές και μικρές σε σύγκριση με τους παγκόσμιους κολοσσούς από τις ΗΠΑ και την Κίνα. Ταυτόχρονα, ωστόσο, εξαίρεσε την UBS από την διαδικασία συγχωνεύσεων, υποστηρίζοντας ότι μία συγχώνευση «επιβαρύνει» για χρόνια τον οργανισμό και η UBS αυτή τη στιγμή είναι σε πολύ καλή κατάσταση, άρα δεν τη χρειάζεται. Βέβαια, όταν ρωτήθηκε για την Deutsche Bank, δεν παρέλειψε να αναφερθεί στη μεγαλύτερη «αρετή» της, ήτοι στην ηγετική της θέση στη Γερμανία που την κάνει ελκυστική.
Η UBS αναμφίβολα θα μπορούσε να σηκώσει το βάρος της Deutsche Bank καθώς είναι σχεδόν 3 φορές μεγαλύτερη. Το θέμα είναι αν μπορεί να… σηκώσει και τις «αμαρτίες» της. Ποιες άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν το εκτόπισμα να απορροφήσουν το τοτέμ της γερμανικής οικονομίας; Στην τρέχουσα συγκυρία, δεν είναι πολλές και αυτό γιατί οι περισσότερες τράπεζες στην Ευρώπη έχουν τα δικά τους προβλήματα. Οι ιταλικές αναπόφευκτα βγαίνουν εκτός κούρσας και οι βρετανικές (όπως η HSBC) έχουν τον… βραχνά του Brexit. Η ισπανική Santander θα μπορούσε να δείξει ενδιαφέρον όμως αυτή τη στιγμή ασχολείται με την αναζήτηση νέου διευθύνοντος συμβούλου από τη στιγμή που δεν προχώρησε η περίπτωση του Ιταλού Αντρέα Ορτσέλ.
Μένει να δούμε αν θα επιτρέψει η γερμανική κυβέρνηση την σύμπραξη με ξένη τράπεζα ή ξένο επενδυτή (βλ. Κατάρ), αν θα επιλεγεί η «ντροπιαστική» λύση της απορρόφησης από μεγαλύτερο όμιλο ή η πιο αναίμακτη της σύμπλευσης με την Commerzbank.
Μέχρι στιγμής, ο ευρωπαϊκός τραπεζικός κλάδος είναι εγκλωβισμένος σε ένα φαύλο κύκλο. Οι διασυνοριακές συγχωνεύσεις και εξαγορές σκοντάφτουν στο ότι δεν υπάρχει τραπεζική ένωση, ενώ η ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης δεν προχωρά γιατί οι τράπεζες είναι πολλές και με προβλήματα. Στο μεταξύ, εν τω μέσω περιορισμένης οικονομικής δραστηριότητας και δυσμενών προοπτικών, οι τράπεζες είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο, άρα ο κλάδος θα πρέπει να αλλάξει πριν υπάρξει ντόμινο «ατυχημάτων». Πλέον θεωρείται βέβαιο ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν τις αμερικανικές και τις κινεζικές και γι'' αυτό το λόγο θα πρέπει να δημιουργηθούν πανευρωπαϊκοί πρωταθλητές.
