Αποφάσεις για την επόμενη ημέρα και τις περαιτέρω κινήσεις τους στο μέτωπο της αντιμετώπισης της πανδημίας αναμένεται να λάβουν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αυτή την εβδομάδα, με την πρώτη να συνεδριάζει σήμερα και τη δεύτερη την Πέμπτη. Fed και EKT, έχουν διοχετεύσει τεράστιες ποσότητες ρευστότητας στο σύστημα τις τελευταίες εβδομάδες, σε μια προσπάθεια να διασφαλίσουν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Η Fed μέσα σε λιγότερο από δύο μήνες έχει ρίξει στην αγορά περισσότερα απ’ όσα τύπωσε κατά την παγκόσμια κρίση του 2008-09, ενώ η ΕΚΤ δεν αποκλείεται να τριπλασιάσει το QE Πανδημίας μέσα στο 2020. Ειδικότερα, η Fed «φούσκωσε» τον ισολογισμό της κατά 2,2 τρισ. δολάρια από τις αρχές Μαρτίου έως την περασμένη Τετάρτη, ενώ αναλυτές εκτιμούν ότι στο δυσμενές σενάριο η ΕΚΤ θα επεκτείνει το έκτακτο QE από τα 750 δισ. ευρώ στο επίπεδο των 2 τρισ. ευρώ.
Ο ισολογισμός της Fed αντιστοιχεί περίπου στο 30% του αμερικανικού ΑΕΠ και αναμένεται να διογκωθεί ακόμη περισσότερο από τη στιγμή που ο Τζερόμ Πάουελ έχει δεσμευτεί για απεριόριστες αγορές κρατικών και εταιρικών ομολόγων – ακόμη και junk. Ο ισολογισμός της ΕΚΤ έχει ξεπεράσει τα 5 τρις. ευρώ για πρώτη φορά στην ιστορία και συνεχίζει ανοδικά. Στην παρούσα φάση, ωστόσο, το πιθανότερο είναι οι δύο πιο σημαντικές κεντρικές τράπεζες του πλανήτη να τηρήσουν στάση αναμονής που σημαίνει ότι δεν θα ανακοινώσουν κάποιο νέο μέτρο.
Παρ’ όλα αυτά, οι διεργασίες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι τέτοιες που προμηνύουν ιστορικές αλλαγές στον τρόπο που κινούνται οι κεντρικές τράπεζες αλλά και αλλαγή πλεύσης σε ό,τι αφορά την αποστολή τους. Η Κριστίν Λααγκάρντ, άλλωστε, έχει από τα τέλη του 2019 αποφασίσει τη συνολική αξιολόγηση όλων των λειτουργιών της ΕΚΤ με στόχο να θέσει τις βάσεις για την προσαρμογή της στα νέα δεδομένα. Τότε η Λαγκάρντ δεν ήξερε τι… θα ξημέρωνε για την παγκόσμια οικονομία λόγω του κορονοϊού, αλλά τώρα οι αλλαγές αναμένεται να επιταχυνθούν με τη Γαλλίδα να καλείται να πάρει αποφάσεις για το που θα εστιάσει η ΕΚΤ τα επόμενα χρόνια.
Μέχρι στιγμής εκφράζονται τα εξής ερωτήματα: Μήπως ο πληθωρισμός δεν είναι πλέον ο πιο ενδεδειγμένος στόχος, από τη στιγμή μάλιστα που έχει αποδειχθεί ότι δεν μπορεί να τον πετύχει; Μήπως θα πρέπει να εστιάσει σε άλλα ζητήματα όπως αυτό της ανεργίας το οποίο αναμένεται να κυριαρχήσει λόγω της πανδημίας και της βαθιάς ύφεσης; Η Fed, πάντως, δίνει παραδοσιακά μεγάλη σημασία στην απασχόληση και δεν στέκεται μόνο στις πληθωριστικές τάσεις. Ακόμη όμως και για την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, η πανδημία και οι οικονομικές της συνέπειες είναι η πιο μεγάλη δοκιμασία και ενδέχεται να αλλάξει σημαντικά τον τρόπο λειτουργίας της. Και αυτό γιατί ακόμη και όταν περάσει η επιδημία, η Fed θα λειτουργεί για κάποια χρόνια σε «crisis mode».
Αυτή θα είναι η νέα αποστολή των κεντρικών τραπεζών. Να διαμορφώσουν τις συνθήκες έτσι ώστε να αποφευχθεί μια νέα οικονομική κρίση - κάτι που θεωρητικά πάντοτε προσπαθούσαν - αλλά και να θωρακιστούν οι οικονομίες απέναντι σε εξωγενείς κινδύνους όπως ο κορονοϊός. Να έχουν δηλαδή περισσότερα εργαλεία και ταχύτερα αντανακλαστικά.
Όσο για τις αποφάσεις της ΕΚΤ την ερχόμενη Πέμπτη, θα είναι έκπληξη αν η Λαγκάρντ προχωρήσει σε κάποια σημαντική ανακοίνωση καθώς η απόφαση αυτή τη στιγμή είναι να τηρηθεί στάση αναμονής ενόψει της άρσης των lockdown και των νέων οικονομικών στοιχείων των επόμενων εβδομάδων για να αξιολογηθεί το μέγεθος της καταστροφής. Κατά συνέπεια, οι αποφάσεις για την επέκταση του QE και τα υπόλοιπα μέτρα αναμένεται να ληφθούν στη συνεδρίαση του Ιουνίου.
