Του Γιώργου Φιντικάκη
Ένα στοίχημα από την επιτυχία του οποίου μπορεί να εισρεύσουν πολλές εκατοντάδες εκατ. ευρώ στα ταμεία της ΔΕΗ συνιστά η μερική ιδιωτικοποίηση των δικτύων, συνολικού μήκους 238.000 χιλιομέτρων του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ), από την οποία φαίνεται ότι ξεκινά ο στρατηγικός σχεδιασμός της κυβέρνησης για την αναδιάρθρωση της επιχείρησης.
Το ερώτημα βέβαια είναι πόσο γρήγορα μπορεί να τρέξει όλο αυτό, όταν η ΔΕΗ καίγεται για ρευστότητα, καθώς επίσης αν θα έχει επιτυχία, δηλαδή αν θα βρεθεί ο σοβαρός ξένος επενδυτής που θα ρίξει χρήματα για την αναβάθμιση του δικτύου, και τις επενδύσεις που σχεδιάζει ο ΔΕΔΔΗΕ, ο οποίος αυτή την στιγμή, αποτελεί μαζί με τις υδροηλεκτρικές μονάδες, τα πιο σημαντικά περιουσιακά της στοιχεία.
Η θυγατρική της ΔΕΗ που διαχειρίζεται το πανελλαδικό δίκτυο χαμηλής και μέσης τάσης, αποτελεί αναμφίβολα φιλέτο, καθώς έχει μια σταθερή απόδοση άνω του 6%. Κι αυτό καθώς οι ταρίφες, δηλαδή το έσοδο που εισπράττει από όσους χρησιμοποιούν τα δίκτυα, δεν εξαρτάται από διακυμάνσεις, παρά είναι εγγυημένο και ρυθμιζόμενο από την ΡΑΕ, επομένως ευνοεί την προσέλκυση επενδυτών και την ταχεία πώληση, όπως συνέβη με τον ΑΔΜΗΕ.
Σύμφωνα με παλαιότερες μελέτες, η αναπόσβεστη λογιστική αξία των παγίων του ΔΕΔΔΗΕ, είναι πολλαπλάσια εκείνης του ΑΔΜΗΕ, και υπολογίζεται σε περίπου 3 δισ ευρώ, με τα δάνεια που αντιστοιχούν στην εταιρεία να εκτιμώνται σε περίπου 800 εκατ ευρώ. Εφόσον επιλεγεί η λύση της εισόδου στρατηγικού επενδυτή για το μειοψηφικό πακέτο, μιλάμε για μια λογιστική αξία της τάξης του 1,5 δισ ευρώ.
Το εγχείρημα βέβαια θα έχει αρκετές τεχνικές και άλλες δυσκολίες, καταρχήν γιατί η κυριότητα του δικτύου δεν ανήκει στον ΔΕΔΔΗΕ, παρά στη ΔΕΗ. Ο πρώτος δεν έχει παρά την διαχείρισή του, δεδομένου ότι ουδέποτε συνέβη ιδιοκτησιακός διαχωρισμός, όπως στην περίπτωση του ΑΔΜΗΕ. Τούτο σημαίνει ότι πριν συμβεί το οτιδήποτε, θα πρέπει να μεταφερθεί στον ΔΕΔΔΗΕ η κυριότητα του δικτύου. Το έτερο ερώτημα είναι πως θα γίνει η αποκρατικοποίηση, τι ποσοστό θα διατεθεί, αν μαζί με αυτό θα δοθούν και δικαιώματα μάνατζμεντ, και ποια θα είναι η τελική σχέση με τη ΔΕΗ. Κατά πόσο δηλαδή θα επιλεγεί ένα σύνθετο μοντέλο σαν εκείνο του ΑΔΜΗΕ, όπου πουλήθηκε σε στρατηγικό επενδυτή ένα μειοψηφικό πακέτο, και το 51% μεταβιβάστηκε στο Δημόσιο ή κατά πόσο το πλειοψηφικό πακέτο του ΔΕΔΔΗΕ θα παραμείνει στη ΔΕΗ.
Έτερο θέμα που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση αν επιχειρήσει την μερική πώληση του ΔΕΔΔΗΕ, ακόμη και αν συναντήσει μια γενικότερη πολιτική και συνδικαλιστική συναίνεση, αφορά στο γεγονός ότι τα όποια περιουσιακά στοιχεία της ΔΕΗ αποτελούν εγγυήσεις για τις τράπεζες και τα δάνεια που της έχουν χορηγήσει. Το 2017, οι τράπεζες είχαν προβάλει σημαντικές απαιτήσεις προκειμένου να συναινέσουν στην πώληση του ΑΔΜΗΕ, και να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν τη ΔΕΗ, καθώς η απώλειά του απομείωσε την περιουσιακή της βάσης. Και όλα αυτά συνέβησαν σε μια περίοδο που η οικονομική κατάσταση της επιχείρησης ήταν πολύ καλύτερη από τη σημερινή.
Επίσης επειδή ο κύριος όγκος των πωλήσεων του ΔΕΔΔΗΕ διενεργείται με τη ΔΕΗ, που είναι και ο μοναδικός της μέτοχός, η εξάρτηση από αυτήν είναι σημαντική και, όπως επισημαίνεται στην έκθεση που συνοδεύει τα οικονομικά αποτελέσματα της χρήσης 2018 του ΔΕΔΔΗΕ, «λόγω της τρέχουσας οικονομικής συγκυρίας και των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πελατών της ΔΕΗ, τα προβλήματα ρευστότητας της ΔΕΗ έχουν επίπτωση και στην εταιρεία».
Τα αναπάντητα ερωτήματα είναι πολλά, δείχνουν ότι δεν υπάρχουν «μαγικές λύσεις» για την σωτηρία της ΔΕΗ, και μπορεί σε κάποια από αυτά να δώσει απαντήσεις κατά τις σημερινές του προγραμματικές δηλώσεις στη Βουλή ο υπ. Ενέργειας Κ. Χατζηδάκης.
Η πλήρης εξυγίανση, ωστόσο, της ΔΕΗ δεν πρόκειται να επιτευχθεί παρά αν δεν αποκόψει τον ομφάλιο λώρο με το κράτος και αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την είσοδο στρατηγικού επενδυτή, η οποία προϋποθέτει εξυγίανση, σημαίνει ότι θα συμβεί χρονικά μετά την πάροδο τουλάχιστον διετίας, και συνεπάγεται ανάληψη του πολιτικού κόστους που απαιτούν οι δράσεις για να προσελκύσει η εταιρεία επενδυτικό ενδιαφέρον.
Τέτοια δράση έχει για παράδειγμα να κάνει με το ευρύτερο συμμάζεμα του μισθολογικού κόστους της εταιρείας, που κυμαίνεται στα 790,5 εκατ. ευρώ, δηλαδή 47.200 ευρώ ανά άτομο, ποσό εξαιρετικά υψηλό για μια εταιρεία στην συγκεκριμένη κατάσταση. Έτερη δράση, που σχετίζεται με τις διαθέσεις των δανειστών, αφορά την επαναδιαπραγμάτευση με τις Βρυξέλλες της κακής συμφωνίας του 2015, σχετικά με την υποχρέωση της ΔΕΗ να απολέσει το 50% του μεριδίου αγοράς της έως το 2020, θέμα στο οποίο θα αναφερθεί σήμερα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στόχος είναι να καταργηθεί το εργαλείο που επελέγη από την προηγούμενη κυβέρνηση γι' αυτόν ακριβώς τον σκοπό, δηλαδή οι δημοπρασίες υποχρεωτικής πώλησης ποσοτήτων ενέργειας από τη ΔΕΗ στους ιδιώτες ανταγωνιστές της, σε τιμές κάτω του κόστους.
Άμεσα πάντως θα δρομολογηθούν κινήσεις για ενίσχυση της ρευστότητας της επιχείρησης, όπου εφόσον αποκλείονται οι αυξήσεις στα τιμολόγια, απομένουν ενέργειες, όπως η αυστηροποίηση στο θεσμικό πλαίσιο για τους στρατηγικούς κακοπληρωτές: Το είπε στην ομιλία του ο Κυρ. Μητσοτάκης, ενώ η προ ημερών δήλωση του Κ. Χατζηδάκη, «τα 800 εκατ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τη ΔΕΗ τα οφείλουν 60.000 άνθρωποι που δεν είναι φτωχοί, αλλά πλούσιοι», μόνο τυχαία δεν ήταν, τόσο ως προς την προσέγγιση όσο και ως προς τον αριθμό.
Στην ίδια λογική, ενίσχυσης της ρευστότητας, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, εντάσσεται η επιχειρούμενη τιτλοποίηση ληξιπρόθεσμων οφειλών, που όταν ολοκληρωθεί το φθινόπωρο η επιχείρηση φιλοδοξεί να εισπράξει γύρω στα 400 εκατ. ευρώ, καθώς και η επιστροφή στη ΔΕΗ παλαιών οφειλών ύψους 200 εκατ. για την ηλεκτροδότηση των νησιών και των ευπαθών ομάδων (ΥΚΩ).
