Μήνας πολέμου αλλά και πληθωρισμού που είχε η χώρα να συναντήσει εδώ και 28 χρόνια ο Απρίλιος κάτι που σημαίνει ότι η σημερινή ανακοίνωση των στοιχείων εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το πρώτο τετράμηνο –την ίδια ώρα που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα γνωστοποιεί τις επικαιροποιημένες της προβλέψεις για την πορεία της ευρωπαϊκής οικονομίας- αποκτά ξεχωριστό ενδιαφέρον.
Με τα αιτήματα για πρόσθετη στήριξη προκειμένου να καταπολεμηθεί η ακρίβεια να πολλαπλασιάζονται, ο μοναδικός τρόπος να βρει το οικονομικό επιτελείο τον απαιτούμενο δημοσιονομικό χώρο για να στηρίξει, είναι να καταγραφεί υπεραπόδοση στο σκέλος των φορολογικών εσόδων. Ήδη, αύξηση συγκριτικά με τις προβλέψεις του περασμένου Νοεμβρίου έχει προεξοφληθεί και έχει αποτυπωθεί στο αναθεωρημένο σύμφωνο σταθερότητας το οποίο ανεβάζει τον πήχη των φορολογικών εσόδων πάνω από τα 47 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.
Βάσει αυτής της πρόβλεψης άλλωστε εκτιμήθηκε ότι μπορούν να διατεθούν τα 3,2 δισ. ευρώ για την στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων προκειμένου να αντιμετωπίσουν τους υψηλούς λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας. Τώρα όμως που η αμόλυβδη σπάει και το φράγμα των 2,2 ευρώ το λίτρο, τώρα που ο πληθωρισμός των τροφίμων τρέχει με ρυθμό άνω του 11%, χρειάζεται πρόσθετη βοήθεια ειδικά στα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα. Γι’ αυτό και τα βλέμματα στρέφονται στην πορεία των φορολογικών εσόδων συνολικά αλλά και σε κάθε κωδικό ξεχωριστά.
Το υπουργείο Οικονομικών έχει εντοπίσει τρεις πηγές από τις οποίες εκτιμά ότι μπορεί να παραχθούν υπερ-έσοδα παρά την πληθωριστική και ενεργειακή κρίση.
1. Η πρώτη πηγή είναι ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η μείωση της ανεργίας αλλά και η αύξηση των ονομαστικών αποδοχών (σ.σ επίκειται στο τέλος του μήνα η αποτύπωση της αύξησης του κατώτατου μισθού) φέρνουν σαφώς περισσότερα έσοδα μέσω της παρακράτησης καθώς η φορολογική κλίμακα δεν τιμαριθμοποιείται.
2. Η δεύτερη πηγή είναι ο φόρος εισοδήματος νομικών προσώπων. Παρά την μείωση του φορολογικού συντελεστή, οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν εμφανίσει σαφώς αυξημένα έσοδα και φορολογητέα κέρδη μέσα στο 2021 οπότε αναμένεται να βεβαιωθεί και περισσότερος φόρος με τα εκκαθαριστικά.
3. Η τρίτη πηγή είναι ο ΦΠΑ. Είναι ο φόρος που επηρεάζεται πρώτος από την αύξηση των τιμών. Όσο μάλιστα συνεχίζεται η αύξηση των ηλεκτρονικών πληρωμών, τόσο πολλαπλασιάζονται οι πιθανότητες για υπερ-απόδοση καθώς και απόδειξη και υψηλότερη τιμή σημαίνει και περισσότερος φόρος στο ταμείο του κράτους.
Ένας είναι ο φόβος: Η πορεία της κατανάλωσης. Τα βλέμματα του οικονομικού επιτελείου στρέφονται κατ’ αρχήν στον ειδικό φόρο κατανάλωσης ο οποίος ειδικά στα καύσιμα έχει αρχίσει να αποδίδει ολοένα και λιγότερα. Γιατί; Διότι είναι ο φόρος που εξαρτάται αποκλειστικά από τον κατανάλωση και τίποτα άλλο. Αν τα 2,2 ευρώ στην αμόλυβδη και τα 1,9 ευρώ από το πετρέλαιο κίνησης διατηρηθούν επί μακρόν ή αυξηθούν κι άλλο, θα μιλάμε σύντομα για μια σημαντική «μαύρη τρύπα» στον προϋπολογισμό. Το ζήτημα βέβαια είναι το άθροισμα όλων των επιμέρους μεταβλητών. Όπως επίσης, το ζητούμενο είναι πώς θα αντιδράσουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις κατά την εξυπηρέτηση των φορολογικών τους υποχρεώσεων εν μέσω ενεργειακής κρίσης, πολέμου και απόλυτης αβεβαιότητας.
