Του Γιώργου Φιντικάκη
Σε μια στιγμή που το μερίδιο των ιδιωτών ανταγωνιστών της ΔΕΗ παρουσιάζει έντονα αυξητική τάση, απόφαση του υπουργού Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη βάζει φρένο στην αλλαγή προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας για τις περιπτώσεις των καταναλωτών που χρωστούν προς την δημόσια επιχείρηση ρεύματος.
Στην απόφαση, που έρχεται σε μια στιγμή όπου τα φέσια προς τη ΔΕΗ έχουν ξεπεράσει σύμφωνα με τη ΓΕΝΟΠ τα 2,5 δισ. ευρώ, προβλέπεται ότι δεν επιτρέπεται η αλλαγή προμηθευτή σε περίπτωση που δεν έχουν εξοφληθεί ολοσχερώς ή δεν έχουν διακανονιστεί οι εκκρεμείς οφειλές του πελάτη προς την επιχείρηση.
Το τάιμινγκ της απόφασης δεν είναι τυχαίο. Το τελευταίο διάστημα αφενός πληθαίνουν οι καταγγελίες των συνδικαλιστών ότι οι ανεξόφλειτες οφειλές προς τη ΔΕΗ έχουν πάρει ξανά την ανιούσα, αφετέρου αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο οι αποχωρήσεις πελατών σε άλλους πάροχους. Από μερίδιο 7,22% που κατείχαν όλοι μαζί οι ιδώτες πάροχοι τον Μάρτιο, αυτό εκτινάχθηκε στο 8,62% τον Απρίλιο, κατέγραψε δηλαδή μέσα σε ένα μήνα θεαματική άνοδο της τάξης του 1,4%. Είναι σαφές πως αποτελεί πλέον θέμα μηνών οι ανταγωνιστες της ΔΕΗ να "σκαρφαλώσουν" ή και να ξεπεράσουν το 10% της αγοράς.
Σε αυτή τη φάση ανακατατάξεων που βιώνει η αγορά ηλεκτρισμού, η ΔΕΗ προσπαθεί να παίξει επίθεση και άμυνα ταυτόχρονα. Από τη μία προσπαθεί να περιορίσει τη διαρροή πελατών προς τους ιδιώτες (σσ: πιθανώς και με κάποια νέα καμπάνια μειώσεων στα τιμολόγια που λέγεται ότι θα ανακοινώσει τους επόμενους μήνες) όπως και τα φέσια της, μέσω του νέου προγράμματος διακανονισμών που τρέχει. Από την άλλη δηλώνει πρόθυμη να συνεργαστεί με ανταγωνιστές της στη παραγωγή ηλεκτρισμού, προσφέροντάς τους πλειοψηφικά πακέτα σε δικές της μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, επιλέγοντας τη λιγότερη κακή λύση προκειμένου να συμμορφωθεί με την υποχρεωτική μείωση του μεριδίου της. Η άλλη επιλογή είναι να βάλει "πωλητήρια" σε συγκεκριμένες μονάδες, χάνοντας τον έλεγχο σε αυτές κατά 100%.
Τα νέα ωστόσο από τη μάχη της αγοράς στη λιανική δεν είναι ευχάριστα για τη ΔΕΗ. Εντός του πρώτου τετραμήνου του έτους ο ανταγωνισμός διπλασίασε σχεδόν το ποσοστό του, με τη τάση να είναι διαρκώς αυξητική. Ενα μετρήσιμο πελατολόγιο αρχίζει να διαμορφώνεται, και παρά τη κυριαρχία της ΔΕΗ που συνεχίζει να τροφοδοτεί με ρεύμα το 91,38% της αγοράς, η επιχείρηση παίζει προς το παρόν άμυνα, αφού δεν έχει ακόμη προχωρήσει σε μείωση των τιμολογίων στον οικιακό τομέα όπου και δέχεται πλέον μεγάλη επίθεση.
Νέα σελίδα με δημοπρασίες
Το επόμενο μάλιστα διάστημα η αυξητική τάση υπερ των ιδιωτών αναμένεται να σημειώσει νέα άνοδο καθώς θα τεθεί σε εφαρμογή το μέτρο των δημοπρασιών φθηνού ρεύματος από τη ΔΕΗ, όπως προβλέπει το πολυνομοσχέδιο. Ενα μέτρο που απευθύνεται αποκλειστικά στον ιδιωτικό ανταγωνισμό, στον οποίο η ΔΕΗ θα υποχρεούται να πουλά σε τακτά διαστήματα πακέτα λιγνιτικής παραγωγής ρεύματος. Ετσι, οι ιδιώτες θα αποκτήσουν και αυτοί πρόσβαση στο ίδιο φθηνό μείγμα ρεύματος με εκείνο της ΔΕΗ, και θα μπορέσουν να ρίξουν κι άλλο τα τιμολόγιά τους, κάτι που θα τους καταστήσει ακόμη πιο ανταγωνιστικούς.
Σκοπός της θεσμοθέτησης μέτρων όπως οι δημοπρασίες παραγωγής της ΔΕΗ με αποδέκτες τους ανταγωνιστές της είναι να επιτευχθεί η μνημονιακή μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ κατά 20% μέχρι το τέλος του 2017 και κατά 50% ως το τέλος του 2020.
Σύμφωνα με το πολυνομοσχέδιο, η πρώτη δημοπρασία θα διεξαχθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου του 2016, και θα αφορά το 8% του συνολικού όγκου κατανάλωσης στη λιανική αγορά το προηγούμενο έτος (2015). Το 2017 θα δημοπρατηθεί το 12%, το 2018 το 13%, και το 2019 το 13%. Εάν η απομείωση του μεριδίου της ΔΕΗ υπερβαίνει κατά δύο μονάδες το στόχο του αντίστοιχου εξαμήνου, τότε η ΡΑΕ θα μπορεί να προβαίνει σε μείωση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων, όπως εάν αντίστροφα υπολείπεται του στόχου, τότε οι ποσότητες θα αυξάνονται. Δικαίωμα συμμετοχής στις δημοπρασίες έχουν μόνο οι ιδιωτικοί πάροχοι ηλεκτρισμού, όχι οι μεγάλοι βιομηχανικοί πελάτες.
Ανοίγει η κουβέντα για τα τιμολόγια
Είναι σαφές πως η ΔΕΗ έχει πάψει να είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του παιχνιδιού, και ότι η δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού του μέλλοντος δεν θα έχει καμία σχέση με τη σημερινή. Θα είναι μικρότερη σε μέγεθος, με λιγότερους πελάτες, πολύ περισσότερους ανταγωνιστές, αλλά ενδεχομένως και πιο υγιής αν καταφέρει να ελέγξει τα φέσια της και προχωρήσει σε συνεργασίες με ισχυρούς ιδιώτες.
Η αντίστροφη αυτή μέτρηση για τη ΔΕΗ έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Ιούλιο. Πυροκροτητής ήταν το τρίτο Μνημόνιο, η συρρίκνωση όμως της κρατικής επιχείρησης δεν θα προέλθει από μια μεγάλη έκρηξη, αλλά από πολλές μικρές που συμβαίνουν ήδη, και όσο περνάει ο καιρός θα πολλαπλασιάζονται.
Εξ ου και απ'' ότι λέγεται, η ΔΕΗ εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε μια επιθετική μείωση των οικιακών της τιμολογίων, στο διάστημα από τον Ιούνιο και μετά, κίνηση φυσικά που θα ακολουθήσουν και οι ανταγωνιστές της, δίνοντας έτσι σήμα για να ξεκινήσει ένας νέος πόλεμος τιμών στο ρεύμα, προς όφελος φυσικά του τελικού καταναλωτή.
Καταλύτης εξελίξεων θα είναι εκτός απροόπτου η κατάργηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο φυσικό αέριο για βιομηχανική χρήση, όπως προβλέπει το πολυνομοσχέδιο. Η κατάργηση του ΕΦΚ στο φυσικό αέριο μεταφράζεται σε όφελος 70 εκατ. ευρώ για τη ΔΕΗ, γεγονός που σημαίνει ότι της λύνει- τρόπον τινά- τα χέρια για να σχεδιάσει μειώσεις και στα οικιακά τιμολόγια. Το υπουργείο Ενέργειας θεωρεί ότι η ΔΕΗ έχει πλέον τα περιθώρια έστω και για μικρές μειώσεις στο οικιακό ρεύμα, άλλωστε όσο θα χάνει μερίδια τόσο θα πιέζεται να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.
