Του Γιώργου Φιντικάκη
Σε "παρηγορητή" της αριστερής ψυχής της κυβέρνησης αλλά και σε επιβραδυντή για το γεμάτο δυσλειτουργίες έργο της, μοιάζει να εξελίσσεται το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ την ίδια στιγμή και ενόψει του ανασχηματισμού αρχίζουν να εκδηλώνονται μια σειρά από μικρά αντάρτικα.
Στη σκιά των φόρων, των περικοπών και των ιδιωτικοποιήσεων που εδώ και δεκατέσσερις μήνες μετά το Μνημόνιο ΙΙΙ, ψηφίζουν οι βουλευτές και υπουργοί του, το Συνέδριο καλείται, μαζί με τα "λόγια της παρηγοριάς", να βάλει και οριστικά τέλος στην αυταπάτη, δίχως ωστόσο να υπάρχουν και πολλές ενδείξεις για κάτι τέτοιο.
Αν και κάποιοι ελπίζουν ότι το Συνέδριο θα φέρει τα γεννητούρια ενός ευρύτατου ανασχηματισμού, για τον οποίο ο Πρωθυπουργός δέχεται καθημερινά εισηγήσεις, εντούτοις οι ρεαλιστές εκτιμούν ότι θα επικρατήσουν και πάλι οι ισορροπισμοί.
Σε αυτό το ύπουλο πολιτικό τάιμινγκ, πολλά πλέον πράγματα πάνε πίσω, από την ταχεία ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων της 1ης αξιολόγησης που περπατά με ρυθμό χελώνας, έως ευαίσθητες πολιτικά αποφάσεις σαν το διορισμό του μάνατζερ του νέου υπερ Ταμείου για τη δημόσια περιουσία που παραπέμπονται για μετά το Συνέδριο, και τον ανασχηματισμό.
Στην κυβέρνηση δείχνουν να νοιάζονται περισσότερο να εξολοθρεύσουν αυτό που αντιλαμβάνονται ως “σύστημα” πριν το δηλητήριο του Μνημονίου προκαλέσει ανήκεστο βλάβη στο ΣΥΡΙΖΑ, παρά για μια ουσιαστική αναπτυξιακή πολιτική, που δίχως νέα πρόσωπα να την υπηρετήσουν, μοιάζει ακατόρθωτη.
Το μήνυμα μοιάζει να έχει περάσει σε στελέχη, βουλευτές και υπουργούς. Αρκετοί εξ αυτών δείχνουν να τους απασχολεί πλέον περισσότερο να διαμορφώσουν το δικό τους πολιτικό στίγμα ή και να διαφοροποιηθούν από τη συμφωνία με τους δανειστές, παρά για οτιδήποτε άλλο.
Τι είπαν και τι δεν είπαν πέντε υπουργοί
Χαρακτηριστικά ήταν τα όσα διαμείφθησαν την εβδομάδα που πέρασε στη Βουλή κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για τα προαπαιτούμενα και τις ΔΕΚΟ. Ο φόβος βουλευτών και υπουργών του ΣΥΡΙΖΑ ότι τα συμπτώματα της βαθμιαίας δηλητηρίασής τους με όλο και περισσότερο Μνημόνιο τους αποξενώνουν ολοένα και πιο πολύ από την κοινωνία, ήταν πασιφανής.
Αναγνώρισε για παράδειγμα με ειλικρίνεια ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος στη Βουλή ότι "δεν αποκλείεται η προοπτική ιδιωτικοποίησης κάποιων ΔΕΚΟ", εννοώντας τη μερική αποκρατικοποίηση. Αμέσως μετά όμως, και ακριβώς επειδή αντιλήφθηκε ότι θα προκληθούν αντιδράσεις, διαμήνυσε πως όσο παραμένει στη θέση του δεν πρόκειται να ιδιωτικοποιηθούν η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ. Ελα όμως που πριν από δύο εβδομάδες στη ΔΕΘ ο Πρωθυπουργός υιοθέτησε την πώληση μειοψηφικού πακέτου στα νερά μέσω ΤΑΙΠΕΔ.
Το αυτό συνέβη και με τον υπουργό Υποδομών Χρήστο Σπίρτζη. Σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους εργαζόμενους των ΔΕΚΟ που εντάσσονται στο υπερ-Ταμείο, επικαλέστηκε τον Ιησού Χριστό, λέγοντας ότι μόνο εκείνος θα αγόραζε ΔΕΚΟ με χρέη, ωστόσο η φράση του ερμηνεύεται και ανάποδα. Για κάποιες ΔΕΚΟ που υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον, ο κ. Σπίρτζης λέει ότι "το κακό" (σσ: η ιδιωτικοποίηση) δεν θα γίνει τώρα, αλλά αργότερα, μετά την αναδιάρθρωση και υπό καλύτερες συνθήκες, γεγονός που τον διευκολύνει πολιτικά, αφού κάποιος άλλος θα χρεωθεί την πώληση.
Είναι ασφαλώς ουτοπία να περιμένει κανείς από τους υπουργούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ να βγουν στο Σύνταγμα και να πανηγυρίσουν για το νέο υπερ-Ταμείο. Είναι όμως διαφορετικό, από τη μια να υπογράφεις ένα μέτρο και από την άλλη, όπως είπε ο υπ. Πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς για το Ελληνικό προ δύο εβδομάδων στη Βουλή, να μιλάς για "υποχρεωτικούς συμβιβασμούς στο δρόμο προς το σοσιαλισμό”.
Από την άλλη, στη περίπτωση του υπουργού Ενέργειας Πάνου Σκουρλέτη, το στοίχημα που προωθεί εδώ και καιρό είναι η πρόταση να εξαιρεθούν από το ΤΑΙΠΕΔ oι τρεις ενεργειακές επιχειρήσεις (ΔΕΗ 17%, ΔΕΠΑ 65%, ΕΛΠΕ 35%). Ενα πολιτικό χαρτί που ο Σκουρλέτης θα παίξει ως εκεί που αντέχει, ενόψει Συνεδρίου και νέου Ταμείου.
Οσο για τον "πράσινο" αναπληρωτή υπουργό Περιβάλλοντος Γιάννη Τσιρώνη, οι αντιστάσεις του κάμφθηκαν μετά την προσθήκη στο νόμο της απόφασης του ΣτΕ ότι δεν μπορεί να πωληθεί πλειοψηφικό ποσοστό των ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ. Ενδιαφέρον όμως θα έχει τη στάση θα τηρήσει, ακόμη και αν έχει φύγει από την κυβέρνηση, και έχει επιστρέψει στα έδρανα του βουλευτή, όταν το ΤΑΙΠΕΔ βγάλει προς πώληση το 23% της ΕΥΑΘ ή αντίστοιχα το 11% της ΕΥΔΑΠ.
Τολμηρές εισηγήσεις
Δύσκολο ομολογουμένως θέμα για τον ΣΥΡΙΖΑ το νέο Ταμείο. Οποιος παρακολουθήσε τη συζήτηση στη Βουλή την περασμένη εβδομάδα θα διαπίστωσε ότι τα επιχείρημα ακόμη και όσων υποστήριξαν το πρωτόγνωρο αυτό για τα ελληνικά δεδομένα εγχείρημα, ήταν διάτρητα, ουδείς για παράδειγμα απ' όσους τοποθετήθηκαν δεν ομόλογησε δημόσια πως ο νόμος επιτρέπει κάθε πιθανή μέθοδο αξιοποίησης στη νέα “Εταιρεία Συμμετοχών και Περιουσίας”, ακόμη και την πώληση (δηλαδή την ιδιωτικοποίηση).
Κάπου εδώ λοιπόν έρχεται πάλι να κουμπώσει η κουβέντα για τον ανασχηματισμό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε λένε κάποιοι από τους λιγοστούς "εκσυγχρονιστές" του ΣΥΡΙΖΑ, ότι τον Ιούλιο του 2015, η κυβέρνηση έλαβε μια κορυφαία πολιτική απόφαση, να συστήσει το νέο Ταμείο. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να φέρει έσοδα 50 δισ. ευρώ σε διάστημα τριάντα ετών. "Αρα η κυβέρνηση καλείται να υπηρετήσει αυτή την πολιτική απόφαση, και παρ' ότι κατανοούμε όποιον δεν μπορεί να το κάνει, εντούτοις θα πρέπει να παραμερίσει", λένε οι συνομιλητές μας.
Τι εισηγούνται και τι φοβούνται
Αν και η άποψη αυτη δεν έχει ευρεία απήχηση μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, εντούτοις πληθαίνουν οι εισηγήσεις στον Πρωθυπουργό να χρησιμοποιήσει το Συνέδριο για να ξεκαθαρίσει με τις παλιές αδυναμίες στο κόμμα, και να εμπλέξει στη διακυβέρνηση πρόσωπα ικανά που μπορεί να βρίσκονται σε δεύτερο πλάνο ή και εκτός κόμματος.
Ουδείς ωστόσο ρισκάρει να προβλέψει πως θα κινηθεί ο Α.Τσίπρας, πόσω μάλλον όταν πολύ περισσότερες από τις προηγούμενες, είναι οι φωνές που μιλούν για επιλεκτικό ανασχηματισμό, με ανακύκλωση σε άλλες κυβερνητικές θέσεις κορυφαίων υπουργών, αποχώρηση μόνο των δευτεροκλασσάτων στελεχών, και αντικατάστασή τους με πρόσωπα που θα προκύψουν από τη διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ προς ΔΗΜΑΡ, κ.ο.κ.
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο, οι πιο ρεαλιστές δεν περιμένουν σπουδαία πράγματα από τον ανασχηματισμό. Φοβούνται μη τυχόν επαναληφθεί το λάθος του Α.Τσίπρα μετά τις εκλογές του Σεπτεμβρίου 2015, επικρατήσουν ξανά οι εσωκομματικές ισορροπίες, αντί για νέα πρόσωπα, που θα προσδώσουν μεγαλύτερη ομοιογένεια, και περισσότερο συντονισμό.
Φοβούνται ότι η κυβέρνηση θα συνεχίσει να καταπιάνεται με παθογένειες από το παρελθόν, αναπαράγοντας τις, και παραμένοντας καθηλωμένη σε μια στιγμή που απαιτούνται μεγάλες αλλαγές και γρήγορα, ειδικά επειδή η χώρα κινείται εντός του ασφυκτικού πλαισίου του μνημονίου.
Επισημαίνουν δε, οι συνομιλητές μας, πως εκτός από "παρηγορητική" διάσταση για το σκληρό μνημόνιο που εφαρμόζει η κυβέρνηση, θα ήταν ενδιαφέρον να συζητηθεί στο Συνέδριο και το πως πολιτεύτηκε τον τελευταίο ενάμισι χρόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και τις κοινωνικές επιπτώσεις που αυτό προκάλεσε.
