Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Αφού βρει άμεσα μία βιώσιμη λύση για τη διάσωση της ΔΕΗ, ξεμπλοκάρει μεγάλα επενδυτικά έργα και βάλει μπροστά το σχέδιο μείωσης των φόρων, η νέα κυβέρνηση καλείται να κερδίσει το στοίχημα της επιστροφής των καταθέσεων και να στείλει μήνυμα... ολικής επαναφοράς τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό. Η συγκυρία θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να είναι εξαιρετικά ευνοϊκή καθώς πληροφορίες αναφέρουν ότι το αργότερο έως το τέλος του έτους θα έχει επιτευχθεί η πλήρης άρση των capital controls, βελτιώνοντας σημαντικά την εικόνα του τραπεζικού κλάδου.
Πως όμως θα επιτευχθεί η επιστροφή και που πρέπει να στοχεύσει η κυβέρνηση; Κάποτε στο επίκεντρο της συζήτησης βρίσκονταν τα χρήματα που έχουν τοποθετηθεί σε θυρίδες, σεντούκια και άλλες κρυψώνες, μακριά από το αχόρταγο μάτι των φορολογικών αρχών. Όμως σήμερα καταθέσεις στα στρώματα δεν υπάρχουν ή το συνολικό ποσό που υπάρχει δεν είναι αυτό που θα κάνει τη μεγάλη διαφορά. Άλλωστε οι τράπεζες δεν μπορούν να δελεάσουν τα νοικοκυριά με επιτόκια 5% ή 6% όπως γινόταν πριν από μία δεκαετία που σημαίνει ότι οι όποιες επιστροφές γίνονται για λόγους ασφάλειας, ενώ την ίδια ώρα οι φόροι δεν αφήνουν και πολλά περιθώρια διατήρησης των χρημάτων σε λογαριασμούς ιδιωτών υπό τη μορφή τραπεζικών καταθέσεων.
Και μπορεί το αδηφάγο κράτος και οι τουλάχιστον υπερβολικοί φόροι να εξαΰλωσαν τα χρήματα στα σεντούκια, ωστόσο υπάρχουν καταθέσεις στο εξωτερικό και αυτές είναι που αν επιστρέψουν θα δώσουν τεράστια ώθηση στο σύστημα. Όχι μόνο στις τράπεζες αλλά σε ολόκληρη την οικονομία. Γι' αυτόν ακριβώς το λόγο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κάλεσε από το βήμα της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒ τις ελληνικές επιχειρήσεις να επιστρέψουν καταθέσεις ύψους 10 δισ. ευρώ που βρίσκονται σε τράπεζες εκτός συνόρων.
Είναι προφανές ότι η επιστροφή των 10 δισ. ευρώ δεν θα σώσει τις ελληνικές τράπεζες. Θα σηματοδοτήσει ωστόσο, μαζί με την πλήρη άρση των capital controls, την πραγματική επιστροφή στην κανονικότητα. Θα αποτελέσει επίσης το πλέον ηχηρό μήνυμα προς την επιχειρηματική και επενδυτική κοινότητα και μία... βαρυσήμαντη ψήφο εμπιστοσύνης στις προοπτικές τόσο τους εγχώριου τραπεζικού συστήματος όσο και της οικονομίας στο σύνολό της.
Όπως τόνισε ο αρχηγός της ΝΔ, τα χρήματα αυτά πρέπει να επιστρέψουν στην Ελλάδα για να στηρίξουν το τραπεζικό σύστημα, να τονώσουν τη ρευστότητά του, να τροφοδοτήσουν νέες επενδύσεις. «Και οι Έλληνες επιχειρηματίες καλούνται τώρα να δείξουν στους ξένους επενδυτές ότι πρώτοι απ' όλους αυτοί εμπιστεύονται τη χώρα μας», πρόσθεσε.
Ανώτεροι τραπεζικοί παράγοντες θεωρούν επιβεβλημένη τη «συνδρομή» των ελληνικών επιχειρήσεων, είτε πρόκειται για εμπορικές, ασφαλιστικές ή ναυτιλιακές εταιρείες και επισημαίνουν την ανάγκη στήριξης της πραγματικής οικονομίας και εκτιμούν ότι η πλήρης άρση των κεφαλαιακών περιορισμών θα κριθεί μέσα στους επόμενους μήνες.
Παρά το γεγονός ότι έχουν ήδη γίνει σημαντικά – αν και καθυστερημένα εξαιτίας της αβεβαιότητας – βήματα για την άρση των περιορισμών, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα την απελευθέρωση της ανάληψης μετρητών, το τελικό στάδιο για την πλήρη άρση των capital controls είναι η αποκατάσταση της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων και προς το εξωτερικό. Για να φτάσουμε εκεί θα πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στον τραπεζικό τομέα, όπως αυτή αντανακλάται στην ανοδική τάση των καταθέσεων και στην πρόσβαση των τραπεζών στις αγορές για μακροχρόνια χρηματοδότηση. Παράλληλα, απαιτείται η συνεχής μείωση των NPEs και η βελτίωση των οικονομικών αποτελεσμάτων και της ανταγωνιστικότητας των τραπεζών.
Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την επαρκή πρόσβαση του δημοσίου στις αγορές, τη βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών και τη δέσμευση των αρμόδιων αρχών για τη διασφάλιση της γενικότερης οικονομικής και χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, θα επιτρέψουν να δοθεί το «πράσινο φως» για το τέλος των capital controls μετά από 4 ολόκληρα χρόνια.
