Του Θανάση Παπαδή
Τον πρώτο μήνα διακυβέρνησης της χώρας από τη ΝΔ, οι φορολογούμενοι πλήρωσαν σε μεγάλο βαθμό τις υποχρεώσεις τους. Στο υπουργείο Οικονομικών διαβάζοντας τα στοιχεία διαπιστώνουν ότι εκτός των άλλων, εφόσον οι Έλληνες που μπορούν πειστούν να πληρώσουν ότι τους αναλογεί, τότε οι φόροι μπορούν να μειωθούν ακόμη περισσότερο, αφήνοντας το ίδιο τελικό αποτέλεσμα στο... ταμείο.
Το μεγάλο στοίχημα του υπουργείου Οικονομικών είναι διπλό. Το ένα είναι μακροπρόθεσμο και αφορά το 2021. Σχετίζεται με την μείωση του στόχου για την παραγωγή πρωτογενών πλεονασμάτων σε επίπεδα χαμηλότερα του 3,5% που είναι σήμερα. Κρυφή ελπίδα είναι αυτό να διαμορφωθεί στο 2,5%, αλλά ρεαλιστικό επίπεδο είναι μάλλον το 3% ή το 2,9%.
Το δεύτερο στοίχημα έχει να κάνει με το σήμερα. Στο υπουργείο Οικονομικών έχουν διαπιστώσει ότι υπάρχει χώρος για μείωση ων φόρων και μάλιστα σημαντικός, αρκεί να ισχύσουν δύο βασικές προϋποθέσεις.
Η πρώτη να πειστούν οι Έλληνες να πληρώσουν τους φόρους που τους αναλογούν. Ένα μεγάλο ποσοστό ενώ μπορεί δεν τους πληρώνει. Αξίζει να σημειωθεί ότι για τον ΕΝΦΙΑ που είναι ένας φόρος από τους πλέον επιτυχημένους, από πλευράς αποτελεσματικότητας, έχει εισπραξιμότητα μόλις 75%, δηλαδή για κάθε 100 ευρώ φόρους που πιστοποιούνται πληρώνονται τα 75 ευρώ. Στις άλλες κατηγορίες φόρων τα πράγματα είναι χειρότερα.
Κατά συνέπεια εφόσον υπάρξει σημαντική βελτίωση της εισπραξιμότητας θα μπορέσει να φέρει μεγαλύτερο χώρο για μειώσεις φόρων.
Η δεύτερη βέβαια είναι η πάγια επιδίωξη κάθε υπουργού Οικονομικών να μειωθεί η φοροδιαφυγή.
Τα χθεσινά στοιχεία από την εκτέλεση του προϋπολογισμού δείχνουν ότι μπορεί να επιτευχθούν οι στόχοι, αρκεί η προσπάθεια να είναι συνεχής και επίμονη.
Τα έσοδα από τον ΦΠΑ κινήθηκαν αισθητά πάνω από τον μηνιαίο στόχο παρά τις μειώσεις των συντελεστών, ενώ και από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων παρατηρήθηκε υπεραπόδοση σε έναν μήνα «κομβικό» για τα φορολογικά έσοδα δεδομένου ότι ο Ιούλιος είναι ο μήνας καταβολής της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος της φετινής χρονιάς. Έτσι, το 7μηνο έκλεισε με τα φορολογικά έσοδα να εμφανίζουν σημαντική υπέρβαση έναντι του στόχου ενώ πλέον κινούνται υψηλότερα και σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Αν υπάρξει συνέχεια και τους επόμενους μήνες –ιδιαίτερα κρίσιμοι θεωρούνται ο Σεπτέμβριος και ο Νοέμβριος καθώς είναι οι μήνες κατά τους οποίους οι φορολογούμενοι πληρώνουν και ΕΝΦΙΑ και φόρο εισοδήματος- τότε αναμένεται να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη του οικονομικού επιτελείου ότι και η φετινή χρονιά θα κλείσει με πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 3,5% του ΑΕΠ. Τη σχετική εκτίμηση, έκανε άλλωστε και χθες από τη Βουλή ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αναφέροντας ότι «η εκτέλεση του προϋπολογισμού είναι ικανοποιητική και τα έσοδα μετά τον Ιούνιο ενισχύονται συγκριτικά με τους στόχους».
Η διατήρηση των φορολογικών εσόδων στο… ύψος τους παρά τις μειώσεις φορολογικών συντελεστών αλλά και η αύξηση της εισπραξιμότητας των φόρων, είναι δύο κομβικοί στόχοι του οικονομικού επιτελείου καθώς η επίτευξή τους θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και την έκβαση των διαβουλεύσεων με τους θεσμούς για τον διαθέσιμο δημοσιονομικό χώρο του 2020 από τον οποίο θα εξαρτηθεί και ο τελικός κατάλογος των φορολογικών ελαφρύνσεων της επόμενης χρονιάς. Ακριβώς αυτόν τον στόχο εξυπηρετούν και τα δύο βασικά ευρήματα από την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού στο 7μηνο:
1. Τα έσοδα από τον ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών (σ.σ περιλαμβάνουν το σύνολο των εσόδων από ΦΠΑ πλην του φόρου στα καπνικά προϊόντα αλλά και στα πετρελαιοεδή) ανήλθαν στα 8,965 δις. ευρώ έναντι στόχου 8,303 δις. ευρώ. Πέρυσι, είχαν συγκεντρωθεί 8,256 δις. ευρώ άρα τα έσοδα από τον ΦΠΑ είναι κατά τουλάχιστον 700 εκατ. ευρώ υψηλότερα σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά. Συγκριτικά με τον στόχο για το 7μηνο, υπάρχει υπέρβαση κατά 611 εκατ. ευρώ. Ειδικά δε τον Ιούλιο, τα έσοδα της κατηγορίας ξεπέρασαν τον μηνιαίο στόχο κατά 32 εκατ. ευρώ. Τον Ιούλιο, υποβλήθηκαν οι δηλώσεις ΦΠΑ β' τριμήνου από τις εταιρείες που τηρούν απλογραφικά βιβλία αλλά και οι δηλώσεις για τις συναλλαγές του Ιουνίου από τις εταιρείες με τα διπλογραφικά βιβλία. Σε κάθε περίπτωση, ο Ιούνιος ήταν ο πρώτος μήνας πλήρους εφαρμογής των μειωμένων συντελεστών σε εστίαση, τρόφιμα και ηλεκτρική ενέργεια ενώ οι επιδόσεις αποτυπώθηκαν για πρώτη φορά στα οικονομικά αποτελέσματα του Ιουλίου.
2. Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων απέδωσε 6,163 δις. ευρώ στο 7μηνο ποσό υψηλότερο και έναντι του στόχου (κατά 62 εκατ. ευρώ καθώς ο στόχος ήταν στα 6,101 δις. ευρώ) και έναντι της περυσινής χρονιάς κατά την οποία τα έσοδα από τα φυσικά πρόσωπα ανήλθαν στα 6,026 δις. ευρώ. Ο Ιούλιος κινήθηκε πολύ υψηλότερα από τον μηνιαίο στόχο. Βέβαια, στα συνολικά νούμερα επέδρασε αρνητικά η επίδοση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων. Στη συγκεκριμένη κατηγορία, παρατηρείται υστέρηση 109 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου καθώς εισπράχθηκαν 733 εκατ. ευρώ έναντι 842 εκατ. ευρώ που ήταν ο στόχος και 870 εκατ. ευρώ που είχαν εισπραχθεί πέρυσι. Βέβαια, τα μεγέθη δεν είναι απολύτως συγκρίσιμα καθώς λόγω της παράτασης που δόθηκε στην προθεσμία υποβολής των φορολογικών δηλώσεων «χάθηκε» μια δόση, αυτή του Ιουλίου.
Τα συνολικά έσοδα από φόρους ανήλθαν στα 26,164 δις. ευρώ έναντι στόχου 25,715 δις. ευρώ με το ποσό της υπέρβασης να ανέρχεται στα 450 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο και περίπου στα 120 εκατ. ευρώ σε σχέση με πέρυσι.
