Ποιος είναι ο κίνδυνος που πιστεύετε ότι μπορεί να εκτροχιάσει οικονομία και αγορές το 2021; Αυτή ήταν η ερώτηση που έκανε πρόσφατα η Deutsche Bank σε επενδυτές, σε μία ευρεία έρευνα με πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Το μεγαλύτερο ποσοστό (περίπου 40%) των επενδυτών απάντησε ότι η μεγάλη ανησυχία είναι μήπως κάποια μετάλλαξη του ιού καταφέρει να «ξεφύγει» ή να «ξεγελάσει» τα εμβόλια.
Αν η έρευνα αυτή γινόταν σήμερα, μετά τα γεγονότα στη Μ. Βρετανία με τη μετάλλαξη του ιού που έβαλε σε καραντίνα το νησί με αποτέλεσμα να προκληθεί πανικός παγκοσμίως, δεν θα έκανε εντύπωση. Όμως η ερώτηση τέθηκε στους επενδυτές στις αρχές Δεκεμβρίου. Που σημαίνει ότι η ανησυχία υπήρχε και πλέον είναι λογικό να βλέπουμε κινήσεις φόβου στις αγορές.
Η κατάσταση που επικρατεί στη Μ. Βρετανία έρχεται να χαλάσει το καλό κλίμα που είχε αρχίσει να διαμορφώνεται για το 2021 μετά τις γρήγορες εγκρίσεις των εμβολίων και την έναρξη των εμβολιασμών σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Μετά από ένα πολύ κακό τελευταίο δίμηνο, το 2020 μας αφήνει περίπου όπως μας βρήκε: με αβεβαιότητα και αρκετούς «αγνώστους χ» οι οποίοι καθιστούν δυσεπίλυτη την εξίσωση για το τι μέλλει γενέσθαι.
Το βασικό σενάριο σήμερα είναι ότι θα ακολουθήσει ένα εξίσου περίεργο – αν όχι κακό - τρίμηνο από τον Ιανουάριο έως τον Μάρτιο, κατά το οποίο η οικονομία θα συνεχίσει να βρίσκεται σε ύφεση και οι αγορές θα πρέπει να συνηθίσουν να λειτουργούν σε περιβάλλον αυξημένης μεταβλητότητας. Είναι ενδεικτικό ότι μόλις μέσα σε μία ημέρα – στις συναλλαγές της Δευτέρας 21 Δεκεμβρίου – ο δείκτης μεταβλητότητας (ή φόβου) VIX «ξέσπασε» ανοδικά φτάνοντας έως τις 30 μονάδες, πάνω από τις οποίες θεωρητικά οι αγορές εισέρχονται σε περίοδο υπερβολικής αβεβαιότητας.
Την ίδια ημέρα, ωστόσο, ο δείκτης υποχώρησε στις 24 μονάδες, ήτοι σε πιο… ήρεμα νερά, με αφορμή το μεγάλο δημοσιονομικό πακέτο στήριξης της οικονομίας που συμφωνήθηκε στην Ουάσιγκτον, μετά από μήνες άκαρπων διαπραγματεύσεων.
Κάπως έτσι θα είναι το επόμενο τρίμηνο. Η πρώτη «αναποδιά» κυρίως σε ότι αφορά τη διαδικασία εμβολιασμού θα προκαλεί αβεβαιότητα και το κάθε επιτυχημένο βήμα προς την έξοδο από την κρίση θα προκαλεί ενθουσιασμό.
Δυστυχώς και η ελληνική οικονομία μπαίνει με… το αριστερό στο 2021 καθώς η παύση της οικονομικής δραστηριότητας από τις αρχές Νοεμβρίου επιφέρει νέο μεγάλο χτύπημα σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά ενώ χαμένος θεωρείται και ο τζίρος των Χριστουγέννων. Σε αυτό το περιβάλλον, το 2021 ξεκινάει με… φρένο, αντί με κεκτημένη ταχύτητα που θα διευκόλυνε την ανάκαμψη μετά τους πρώτους μήνες των εμβολιασμών.
Σύμφωνα με αναλυτές, η πραγματική και διατηρήσιμη ανάκαμψη της εμπιστοσύνης στην οικονομία απέχει αρκετούς μήνες καθώς εκτιμάται ότι τα περιοριστικά μέτρα δεν θα αρθούν έως το τρίμηνο Απριλίου- Ιουνίου, όταν θα έχει εμβολιαστεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Επομένως, το καλοκαίρι που είναι πάρα πολύ σημαντικό για οικονομίες όπως η ελληνική, δεν είναι ακόμη σαφές ότι θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μέχρι τότε, δεν αποκλείεται να δούμε νέα lockdown και πιο αυστηρά μέτρα, ιδιαίτερα στην περίπτωση που κάποια μετάλλαξη του ιού εξαπλωθεί στην Ευρώπη.
Όσο για τους υπόλοιπους κινδύνους που απασχολούν τους επενδυτές, σύμφωνα πάντα με την Deutsche Bank, είναι:
-η πιθανότητα να υπάρξουν σοβαρές παρενέργειες από το εμβόλιο (35%)
-η πιθανότητα να αρνηθεί μεγάλο μέρος του πληθυσμού τον εμβολιασμό (33%)
-να σκάσει η φούσκα της τεχνολογίας προκαλώντας κρίση στις παγκόσμιες αγορές (32%)
-να σταματήσουν τα μέτρα στήριξης από κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις (26%)
