Το… μακρινό 2026 αναμένεται να επιστρέψει στα προ κρίσεων επίπεδα ΑΕΠ η Γερμανία, με την πανδημία και τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία, να δημιουργούν μία «μαύρη τρύπα» πενταετίας στη λοκομοτίβα της Ευρώπης. Πρόκειται για ένα σενάριο που μέχρι πρότινος θεωρείτο δυσμενές αλλά η τάση των επιτοκίων υποδεικνύει πως είναι πολύ πιθανό να γίνει βασικό.
Μία μαύρη τρύπα που έχει τη δυναμική να «καταπιεί» όλες τις αναπτυξιακές δυνάμεις γύρω της στη Γηραιά Ήπειρο, επηρεάζοντας φυσικά και την Ελλάδα. Οι πιο πρόσφατες εκτιμήσεις των αναλυτών θέλουν τη γερμανική οικονομία των 4 τρισ. ευρώ να παραμένει σε ύφεση από τον Οκτώβριο του 2022 έως τουλάχιστον τον Δεκέμβριο του 2023, κλείνοντας τη φετινή χρονιά με το ΑΕΠ στο -0,7%. Οι ίδιες προβλέψεις αναφέρουν ότι η Γερμανία θα βρεθεί σε οικονομική στασιμότητα στο σύνολο του 2024 (ανάπτυξη 0%), για να αναπτυχθεί εκ νέου κατά μόλις 1,1% το 2025.
Γίνεται αντιληπτό πως με τη Γερμανία σε ύφεση, απειλείται η ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πόσο πιθανό είναι λοιπόν να δούμε τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης και τέταρτη μεγαλύτερη στον κόσμο, να παραπαίει για μια πενταετία, ξεπερνώντας αρνητικές περιόδους του παρελθόντος, όπως τις αρχές της δεκαετίας του 1980 και του 2000;
Τα επιτόκια θα παίξουν καθοριστικό ρόλο αφού όσο μεγαλύτερο είναι το διάστημα που θα παραμείνουν υψηλά, τόσο αυξάνεται η πιθανότητα παρατεταμένης και βαθύτερης ύφεσης σε σύγκριση με το βασικό σενάριο. Αν η γυάλινη σφαίρα των αναλυτών λειτουργούσε όπως η μηχανή αναζήτησης της google, διατηρούσε δηλαδή στατιστικά δεδομένα με τις προβλέψεις που γίνονται καθημερινά, θα βλέπαμε ότι τελευταία η δημοφιλέστερη «αναζήτηση» αφορά στο πότε θα μειωθούν τα επιτόκια. Γιατί πολύ απλά, οι διεθνείς αγορές επιθυμούν διακαώς να επανέλθει το σύστημα στις συνθήκες άπλετης ρευστότητας των περασμένων δέκα ετών.
Ο Φίλιπ Λέιν, ένας από τους κορυφαίους αξιωματούχους της ΕΚΤ, προειδοποίησε χθες τις αγορές να μην προεξοφλούν τη μείωση των επιτοκίων τα επόμενα δύο χρόνια. Τι σημαίνει αυτό; Πως η ήπια ύφεση που όλα δείχνουν ότι θα περάσει η οικονομία της Ευρωζώνης φέτος, μπορεί να έχει ακόμη και διετή διάρκεια, αλλάζοντας τα δεδομένα. Ορισμένοι μάλιστα ζητούν ακόμη πιο επιθετική πολιτική γιατί η ήπια τεχνική ύφεση δεν μοιάζει ικανή να σκοτώσει τη ζήτηση, ούτε να εξασθενήσει επαρκώς την αγορά εργασίας, συντηρώντας έτσι σε υψηλά επίπεδα τις τιμές.
Πριν από τις δηλώσεις του Ιρλανδού, είδε το φως της δημοσιότητας μία ήδη ζοφερή πρόβλεψη για τη γερμανική οικονομία. Σύμφωνα με την Capital Economics, η Γερμανία θα επιστρέψει στα προ πανδημίας επίπεδα ΑΕΠ προς το τέλος του 2025, αρχές 2026. Ο βρετανικός οίκος είναι γενικότερα λίγο πιο απαισιόδοξος από άλλους, όμως η δήλωση του Λέιν δείχνει ότι το σενάριο της Capital Economics έχει βάση. Αν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη, τότε πανδημία και ενεργειακή κρίση θα έχουν προκαλέσει μεγάλη ζημιά, επηρεάζοντας ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία.
Η Γερμανία αναπτυσσόταν με μέσο ετήσιο ρυθμό της τάξης του 1,7% την περίοδο 2015-2019, πριν έρθει η πανδημία να προκαλέσει ύφεση 4,1%. Η ανάκαμψη του 2021 περιορίστηκε στο 2,6% και του 2022 στο 1,9%, κλείνοντας ουσιαστικά το φθινόπωρο της περσινής χρονιάς την «τρύπα» της πανδημίας. Όμως η ύφεση ξεκίνησε στο δ’ τρίμηνο του 2022 και συνεχίζεται. Η πτώση του γερμανικού δείκτη οικονομικού κλίματος Ifo και των δεικτών PMI που έγινε γνωστή την περασμένη Παρασκευή υποδεικνύει ότι το γερμανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε για τρίτο διαδοχικό τρίμηνο την περίοδο Απριλίου-Ιουνίου, κατά περίπου 0,5% και στο ίδιο μοτίβο εκτιμάται ότι θα κυλήσει το υπόλοιπο του 2023, ενδεχομένως και το 2024.
