Το ότι 2020 θα ήταν ένα χαμένο έτος για την οικονομία το γνωρίζαμε από τη στιγμή που τα lockdown προκάλεσαν τη μεγαλύτερη «συγχρονισμένη» παύση οικονομικής δραστηριότητας που έχει σημειωθεί μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, με τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη να βλέπουν το ΑΕΠ τους να συρρικνώνεται και στα τέσσερα τρίμηνα του έτους.
Αυτό που δεν γνωρίζουμε είναι τι θα συμβεί το 2021. Οι τελευταίες αναλύσεις υποδεικνύουν ότι η ανάκαμψη δεν θα είναι… εντυπωσιακή και για τους περισσότερους κλάδους της οικονομίας θα χρειαστεί να περιμένουν έως το 2022 για να επιστρέψουν στα προ πανδημίας επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι η «τρύπα» εξαιτίας της πανδημίας δεν θα κλείσει για τουλάχιστον δύο χρόνια.
Οι προσαρμογές και αναθεωρήσεις των προβλέψεων είναι σχεδόν καθημερινές καθώς ο πλανήτης βιώνει την πιο αβέβαιη περίοδο της σύγχρονης ιστορίας. Βλέπουμε να περνάει ένας μήνας, όπως π.χ. ο Ιούνιος, με σχετική υποχώρηση των κρουσμάτων και ανάταση της οικονομικής δραστηριότητας μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων και οι μεγαλύτεροι επενδυτικοί οίκοι σπεύδουν να αναθεωρήσουν επί τα βελτίω τις εκτιμήσεις τους. Αμέσως μετά έρχεται ένας κακός Αύγουστος για τον τουρισμό και οι προβλέψεις αναθεωρούνται επί τα χείρω, είτε για φέτος είτε για το 2021.
Σε αυτό που συμφωνούν πλέον στην πλειονότητά τους οι αναλυτές είναι ότι την τρομακτική ύφεση του 2020 θα ακολουθήσει μία συγκριτικά μικρότερη ανάκαμψη με αποτέλεσμα οι περισσότεροι τομείς να παραμείνουν εγκλωβισμένοι στη «μαύρη τρύπα» της οικονομίας για τουλάχιστον δύο χρόνια. Σήμερα, όλοι οι τομείς της οικονομικής δραστηριότητας υστερούν πολύ σε σύγκριση με τον περασμένο Ιανουάριο ή Φεβρουάριο, ενώ παρατηρούνται πολύ μεγάλες διαφορές και αποκλίσεις μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωζώνης καθώς κάθε οικονομία έχει τα δικά της πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της βιομηχανικής παραγωγής στη Γερμανία, που παραμένει 10% χαμηλότερη από τα προ πανδημίας επίπεδα, ενώ την ίδια ώρα στην Ισπανία είναι μόλις 3,5% χαμηλότερη, αντανακλώντας τον αυξημένο ρόλο που παίζουν τα κεφαλαιουχικά και ενδιάμεσα αγαθά στη Γερμανία.
Όπως και να’ χει κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια το βάθος της ύφεσης, όλα είναι ρευστά και γι’ αυτό οι αναλυτές τρέχουν τα μοντέλα τους σε μηνιαία βάση. Χθες βράδυ, για παράδειγμα, η Oxford Economics υποβάθμισε εκ νέου τις εκτιμήσεις για το ΑΕΠ του 2021 και η Capital Economics προέβλεψε ότι τα εργοστάσια δεν θα επιστρέψουν στην προ πανδημίας παραγωγή για τουλάχιστον δύο ακόμα χρόνια.
Και επειδή όλα σε αυτή την κρίση εξαρτώνται πρώτα από την εξέλιξη της πανδημίας και μετά από τα μέτρα ενίσχυσης της οικονομίας που εφαρμόζει κάθε χώρα, το κλίμα επιδεινώθηκε περαιτέρω μετά τις δηλώσεις του επικεφαλής της ευρωπαϊκής πτέρυγας του ΠΟΥ. Ο Χανς Κλούγκε σημείωσε πως ο Οκτώβριος και ο Νοέμβριος θα είναι οι δύο πιο δύσκολοι μήνες για την Ευρώπη. Οι πιο δύσκολοι μήνες της πανδημίας μέχρι σήμερα και όχι μέχρι το τέλος της, αφού όπως ο ίδιος τόνισε, το εμβόλιο – όταν αυτό έρθει – δεν θα σημάνει αυτομάτως ότι τελείωσαν τα προβλήματα.
Το μήνυμα της Oxford Economics είναι επίσης ανησυχητικό. Ο οίκος υποβάθμισε την πρόβλεψη για την ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ το 2021, λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη για συνέχιση των μέτρων κατά της εξάπλωσης του κορονοϊού. Στην προηγούμενη εκτίμησή της, η Oxford Economics έβλεπε τη χαλάρωση των μέτρων social distancing στις αρχές του 2021, ποντάροντας στο εμβόλιο. Σήμερα θεωρεί την εκτίμηση αυτή υπεραισιόδοξη και υποβαθμίζει την ανάπτυξη του 2021 στο 5,4% από 5,8%, τονίζοντας ότι υπάρχει κίνδυνος νέας επί τα χείρω αναθεώρησης.
