Η πτώση της μετοχής της Tesla την Τρίτη που μας πέρασε, μία μέρα μετά την ανακοίνωση της αποδοχής της πρότασης εξαγοράς του Twitter από τον Έλον Μασκ, ήταν αρκετά οδυνηρή για τους μετόχους της και σίγουρα δεν οφειλόταν μόνο στην κακή χρηματιστηριακή ημέρα. Ο φόβος πως η πρωτοπόρα αυτοκινητοβιομηχανία θα χρησιμοποιηθεί από τις κινεζικές αρχές σαν μοχλός πίεσης στον Μασκ και οι προβληματισμοί των επενδυτών για τον τρόπο χρηματοδότησης της εξαγοράς είναι δύο από τους πιο βασικούς λόγους.
Ο όρος «παράπλευρη απώλεια» χρησιμοποιείται ευρύτατα στην εποχή μας. Αυτός ο όρος μας ήρθε στο νου όταν είδαμε την πολύ μεγάλη πτώση της μετοχής της Tesla (TWTR NASDAQ), προχθές Τρίτη (https://www.liberal.gr/news/tesla-se-eleutheri-ptosi-i-metochi-echase-126-dis-dolaria-se-mia-mera/445797). Η μετοχή έχασε λίγο πάνω από το 12% της αξίας της, υποχωρώντας από τα 998 δολάρια του κλεισίματος της Δευτέρας στα 876,42, μειώνοντας (στα χαρτιά βέβαια) κατά 126 δισεκατομμύρια δολάρια τη συνολική χρηματιστηριακή αξία της εταιρείας και κατά περίπου αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια την περιουσία του Έλον Μασκ.
Η προχθεσινή πτώση είναι πολύ μεγάλη για να αποδοθεί μόνο στη μεταβλητότητα της μετοχής και στο γεγονός πως η χρηματιστηριακή συνεδρίαση ήταν … για κλάματα, αφού ο δείκτης Nasdaq υποχώρησε κοντά στο 4%. Δεν είναι δύσκολο να βρούμε τι ευθύνεται για αυτή την έντονη και απότομη υποχώρηση. Προφανώς φταίει η επιτυχημένη προσπάθεια του Έλον Μασκ να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της Twitter (TWTR NYSE), αλλά για ποιους λόγους;
Ο προφανής είναι η – υπαρκτή και λογική – πιθανότητα να παραμελήσει ο Μασκ την βασική του επιχείρηση και να δώσει μεγάλο βάρος στη νέα του απασχόληση, δηλαδή το Twitter. Αυτό όμως δεν είναι και τόσο σωστό τελικά, αφού ο Μασκ ήδη μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα σε διάφορες απαιτητικές ασχολίες, διοικώντας ταυτόχρονα την Tesla, την εταιρεία πυραύλων SpaceX, την Neurolink που ασχολείται με τα μυστικά του ανθρώπινου εγκεφάλου και την Boring Company που θέλει να φτιάξει αυτοκινητόδρομους στο υπέδαφος.
Επίσης, περνάει πάρα πολύ χρόνο στο Twitter, πραγματοποιώντας χιλιάδες αναρτήσεις για διάφορα θέματα, και στον κόσμο των κρυπτονομισμάτων. Δεν πιστεύουμε λοιπόν πως αυτό φόβισε τους επενδυτές. Κάτι άλλο πρέπει να είναι. Με βάση αυτά που ακούμε και διαβάζουμε, δύο είναι τα σημεία που εκτιμούμε πως προβλημάτισαν την αγορά.
Θα ξεκινήσουμε από το πρώτο ζήτημα, το οποίο είναι επιχειρηματικού και γεωπολιτικού χαρακτήρα. Η Tesla έχει ένα μεγάλο εργοστάσιο στην Σαγκάη της Κίνας, το δεύτερο της εταιρείας, το οποίο αποδίδει πολύ καλά. Η Κίνα είναι αυτή την περίοδο η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για την Tesla, συνεισφέροντας περίπου το 25% των συνολικών πωλήσεων της επιχείρησης (με βάση τα στοιχεία πωλήσεων του πρώτου τριμήνου του 2022). Πέρα όμως από τις πωλήσεις εντός Κίνας, το εργοστάσιο παράγει και αυτοκίνητα που εξάγονται σε διάφορες άλλες χώρες. Συνολικά, το κινεζικό εργοστάσιο παράγει περίπου τα μισά αυτοκίνητα της εταιρείας.
Προφανώς, με την έναρξη της λειτουργίας του εργοστασίου της Γερμανίας και του δεύτερου αμερικανικού, στο Τέξας, το εργοστάσιο της Σαγκάης θα παράγει αρκετά μικρότερο ποσοστό των συνολικών οχημάτων της εταιρείας. Θα παραμείνει όμως πολύ σημαντικό για την Tesla. Δεν πρέπει να παραβλέψουμε επίσης το γεγονός πως πολλοί προμηθευτές της αυτοκινητοβιομηχανίας έχουν την έδρα τους στην Κίνα, όπως π.χ. η CATL που προμηθεύει με μπαταρίες το εργοστάσιο της Σαγκάης.
Όλα αυτά τα λέμε για να δείξουμε πως αν για κάποιο λόγο η κινεζική κυβέρνηση και γενικότερα οι κινεζικές αρχές πάψουν ξαφνικά να «αγαπούν» την εταιρεία, η ζημιά θα μπορούσε να είναι πολύ σημαντική. Για ποιόν λόγο θα μπορούσε άραγε να γίνει αυτό; Αυτό θα μπορούσε να γίνει στην περίπτωση που η ηγεσία της χώρας ζητήσει από την νέα ιδιοκτησία, δηλαδή τον Έλον Μασκ, να επέμβει στη λειτουργία του Twitter.
Θα μπορούσε ας πούμε να του ζητήσει την εκ νέου ενεργοποίηση χιλιάδων λογαριασμών που ανήκουν σε πρόσωπα φιλικά προσκείμενα στις απόψεις της κινεζικής κυβέρνησης, ή ακόμα και όργανά της. Αυτοί οι λογαριασμοί έχουν σιγήσει καθώς η διοίκηση της Twitter εκτίμησε πως ήταν απλά προπαγανδιστικοί. Θα μπορούσε επίσης να ζητήσει από την Twitter να δεχθεί και πάλι διαφημιστικές καταχωρήσεις από κρατικούς κινεζικούς φορείς. Πηγαίνοντας ακόμα πιο πέρα, θα μπορούσε να ζητήσει από τη διοίκηση να «φιμώσει» λογαριασμούς χρηστών που εκφράζονται αρνητικά για την Κίνα και την ηγεσία της.
Μέχρι τώρα, η διοίκηση της Twitter συστηματικά απέρριπτε όλα αυτού του τύπου τα αιτήματα των κινεζικών αρχών, και για λόγους αρχής και, απλούστατα, γιατί μπορούσε να το κάνει αφού τα έσοδά της από την Κίνα ήταν εντελώς ανύπαρκτα. Αυτό όμως δεν ισχύει για την Tesla, όπως είδαμε παραπάνω.
Εφόσον λοιπόν ο ίδιος άνθρωπος θα ελέγχει και θα διοικεί και τις δύο επιχειρήσεις, η κινεζική πλευρά θα μπορούσε να ασκήσει πίεση πάνω του με συγκεκαλυμμένες απειλές κατά της Tesla στην περίπτωση που ο Μασκ δεν θα είναι «συνεργάσιμος» όσον αφορά σε θέματα σχετικά με την Twitter, ή ακόμα και να προχωρήσει σε ενέργειες που θα βλάψουν την αυτοκινητοβιομηχανία. Η αλήθεια είναι πως η κινεζική ηγεσία διέψευσε ήδη κατηγορηματικά τα σχετικά σενάρια που εμφανίστηκαν στον διεθνή Τύπο, μέσω απάντησης του εκπροσώπου του υπουργείου εξωτερικών σε ερώτηση δημοσιογράφων. Προφανώς, θα ήταν πολύ απίθανο να τα επιβεβαιώσει, ακόμα και αν αληθεύουν.
Αν πάντως υπάρχει βάση σε αυτούς τους φόβους, καλό είναι να θυμόμαστε πως η κινεζική ηγεσία κυριολεκτικά συνέτριψε τον Τζακ Μα, τον ιδρυτή της Alibaba, όταν έκρινε πως «είχε έρθει η ώρα».
Το δεύτερο ζήτημα που ανησύχησε τους επενδυτές και τους οδήγησε σε ρευστοποιήσεις μετοχών της Tesla είναι πολύ πιο πεζό. Πολλοί επενδυτές φοβούνται πως ο επιχειρηματίας θα χρειαστεί να πουλήσει πολλές μετοχές της Tesla προκειμένου να βρει τα 21 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά που έχει υποσχεθεί στο χρηματοδοτικό σχήμα που θα του δανείσει τα υπόλοιπα 25 περίπου δις, ασκώντας μεγάλη πίεση στην τιμή της. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Reuters, στο τέλος του 2021 είχε στην κατοχή του 173 εκατομμύρια μετοχές, εκ των οποίων τα 88 εκατομμύρια είναι ήδη δεσμευμένα ως εγγύηση για τραπεζικά δάνεια που έχει λάβει.
Η συμφωνία για την χρηματοδότηση προβλέπει πως θα πρέπει να δεσμεύσει μετοχές αξίας τουλάχιστον 62,5 δις δολαρίων προκειμένου να λάβει δάνειο τύπου margin, ύψους 12,5 δις δολαρίων. Με την τιμή της μετοχής γύρω στα 900 δολάρια (μετά την πτώση της Τρίτης) αυτό αντιστοιχεί σε περίπου 70 εκατομμύρια μετοχές. Αυτό σημαίνει πως περισσεύουν μόνο 15 εκατομμύρια μετοχές (173-88-70=15) που μπορεί να χρησιμοποιήσει για να βρει τα 21 δις σε μετρητά. Προφανώς, τα 15 εκατομμύρια μετοχές δεν φτάνουν, τουλάχιστον με την τιμή της μετοχής στα 900 δολάρια.
Αυτό δεν ακούγεται καλό, διότι σημαίνει πως ο Μασκ θα πουλήσει όλες τις ελεύθερες βαρών μετοχές Tesla που έχει στην κατοχή του, όλες οι υπόλοιπες θα είναι δεσμευμένες υπέρ των δανειστών του, και πάλι δεν θα μπορεί να μαζέψει τα 21 δις. Ακόμα όμως και να βρει τα 21 με άλλον τρόπο, μία πιθανή περαιτέρω πτώση της μετοχής θα δημιουργήσει μία δύσκολη κατάσταση καθώς οι τράπεζες λογικά θα απαιτήσουν περαιτέρω εγγυήσεις και ο Μασκ δεν θα έχει άλλες μετοχές της Tesla για να τις εισφέρει.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, μερικές φορές μπορεί να απαιτηθεί η αναγκαστική ρευστοποίηση μετοχών και αυτό είναι πιθανότατα το σενάριο που φοβούνται κάποιοι επενδυτές. Δεν πρέπει όμως να ανησυχούν τόσο πολύ. Πάλι από το Reuters, πληροφορούμαστε πως ο Έλον Μασκ έχει την δυνατότητα να αποκτήσει περίπου άλλα 80 εκατομμύρια μετοχές, σε πολύ χαμηλές τιμές, σαν αμοιβή του από την επιχείρηση, αφού όλοι οι στόχοι που είχαν τεθεί στο παρελθόν έχουν ήδη υπερκαλυφθεί (Εννοούμε στόχους για τις οικονομικές επιδόσεις της Tesla και την τιμή της μετοχής της).
Λογικά λοιπόν οι μέτοχοι δεν έχουν πολλά να φοβηθούν, τουλάχιστον όσο η μετοχή της αυτοκινητοβιομηχανίας βρίσκεται στα τωρινά επίπεδα ή λίγο χαμηλότερα. Αν πέσει πολύ πιο κάτω, πιθανώς λόγω κακής πορείας του χρηματιστηρίου, τότε τα πράγματα ούτως ή άλλως θα είναι δυσάρεστα γι’ αυτούς. Κάτι τέτοιο όμως θα μπορούσε να σταθεί αφορμή να ναυαγήσει η εξαγορά του Twitter, αφού ο Μασκ μάλλον δεν θα μπορεί να μαζέψει τα απαραίτητα χρήματα.
Αν όμως η εξαγορά της Twitter ναυαγήσει, οι μέτοχοι της Tesla μάλλον θα ανακουφισθούν και θα σταματήσουν να βλέπουν εφιάλτες με τον πρόεδρο Xi Jinping να παίρνει στο τηλέφωνο τον Έλον Μασκ ή τους τραπεζίτες της Morgan Stanley να αναγκάζονται να ρευστοποιήσουν εκατομμύρια μετοχές της Tesla. Δεν ξέρουμε φυσικά πως θα εξελιχθούν τα πράγματα, είναι όμως γεγονός πως οι μέτοχοι της Tesla έχουν αποκτήσει νέους πονοκεφάλους, πράγμα που μάλλον δεν περίμεναν να γίνει την στιγμή που η εταιρεία τους άρχισε πλέον να επιτυγχάνει αξιόλογη κερδοφορία.
