Του Προκόπη Χατζηνικολόυ
Πρωτογενές πλεόνασμα μαμούθ; ή μία μαμούθ κρίση στην ελληνική οικονομία τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις; Και οι δύο καταστάσεις αντικατοπτρίζουν την ελληνική πραγματικότητα.
Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε και δημιούργησε ένα εντυπωσιακό πρωτογενές πλεόνασμα που σε όρους μνημονίου ανέρχεται στο 4,19% του ΑΕΠ. Πως το κατάφερε αυτό; Με τον εντελώς λανθασμένο τρόπο. Χωρίς σε καμία περίπτωση να λάβει υπόψη της τα όσα συμβαίνουν στην πραγματική οικονομία. Χωρίς δομικές μεταρρυθμίσεις, και το πιθανότερο, σχεδόν το μισό πλεόνασμα προέρχεται από μέτρα τα οποία δεν έχουν επαναλαμβανόμενο χαρακτήρα. Δηλαδή, δεν θα έχουν αποτέλεσμα δυστυχώς το 2017.
Σε κάθε περίπτωση πάντως το πλεόνασμα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από τους ευρωπαίους. Ακολουθήθηκαν τα συμφωνημένα και ο τρόπος υπολογισμού έγινε ακριβώς με όσα προβλέπει η Eurostat και το πρόγραμμα που ακολουθεί η ελληνική κυβέρνηση. Χρησιμοποιήθηκε δηλαδή η ενδεδειγμένη μεθοδολογία.
Οι μόνοι που μπορούν να διαμαρτύρονται για τον τρόπο που επιτεύχθηκε το πλεόνασμα είναι οι πολίτες αυτής της χώρας και οι επιχειρήσεις. Καθώς το μείγμα των μέτρων, το οποίο αποφασίσθηκε από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και όχι από την τρόικα, προέβλεπε φόρους και… φόρους.
Όπως προαναφέρθηκε δεν υπήρχαν δομικές μεταρρυθμίσεις. Δεν καταγράφηκε ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Αντίθετα οι δείκτες συνεχίζουν να είναι αρνητικοί και να βυθίζουν την ελληνική οικονομία.
Πως φτάσαμε όμως στο πλεόνασμα;
1. Από τους φόρους ύψους 6,3 δις. ευρώ το 2016 και τις μειώσεις συντάξεων
2. Από τις κατασχέσεις κινητών και ακινήτων. Το 2016 λήφθηκαν 1.6 εκατ. μέτρα αναγκαστικής κατάσχεσης. Περισσότεροι από 850.000 πολίτες έχουν υποστεί κατασχέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς, ενοικίων (έχουν δεσμευθεί από το ελληνικό δημόσιο) και ακινήτων.
3. Από την αύξηση κατά 33% των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Με αυτόν τον τρόπο εμφανίσθηκε μαύρο χρήμα στην επίσημη οικονομία. Συνολικά μέσω πλαστικού χρήματος διακινήθηκαν το 2016 17 δις. ευρώ
4. Από την καθυστέρηση αποπληρωμής των προμηθευτών του δημοσίου. Το ελληνικό δημόσιο χρωστά περισσότερα από 5 δισ. ευρώ σε επιχειρήσεις. Μάλιστα υπάρχουν περιπτώσεις που το ελληνικό δημόσιο επιστρέφει τα χρέη του μετά από 4,5 χρόνια (αφορά επιστροφές φόρων κυρίως ΦΠΑ).
Το ερώτημα είναι εάν η κυβέρνηση μπορεί να επαναλάβει αυτά τα υψηλά πλεονάσματα; Με την ίδια οικονομική πολιτική φαντάζει εξαιρετικά δύσκολο. Και αυτό διότι οι φόροι που έχουν επιβληθεί όχι μόνο στο προηγούμενο έτος αλλά και φέτος λειτουργούν πολλαπλασιαστικά στα βάρη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων. Την πρώτη φορά μπορεί να έχεις να πληρώσεις, την δεύτερη φορά όμως θα πρέπει εάν δεν θέλεις να γίνεις οφειλέτης του δημοσίου να εκποιήσεις κάτι από την περιουσία σου. Διότι η περιουσία αυτή, είτε είναι επιχείρηση, είτε κάποιο ακίνητο, δεν παράγει όσα απαιτούνται για να πληρωθούν αυτοί οι δυσβάσταχτοι φόροι. Είναι ενδεικτικό ότι από το 2010 μέχρι και σήμερα οι ιδιοκτήτες ακινήτων έχουν χάσει εισοδήματα 2,8 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό μειωνόταν σταδιακά από το 2010 μέχρι σήμερα. Και όπως φαίνεται θα είναι μειωμένο και φέτος. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να αλλάξει το μείγμα της οικονομικής πολιτικής, των μέτρων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν την οικονομία σε ανάπτυξη και να επιτευχθούν αντίστοιχα πλεονάσματα. Διαφορετικά, ένα τέταρτο μνημόνιο θα λύσει, προσωρινά, τα προβλήματα.
