Τη δική του άποψη για τα μέτρα που συμφώνησε η κυβέρνηση με τους θεσμούς σχετικά με το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού δίνει ο επικεφαλής της ΔΕΗ, Μανώλης Παναγιωτάκης, με συνέντευξή του στην "Καθημερινή" και υποστηρίζει πως οι στόχοι που τίθενται για τη μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ είναι ανέφικτοι, ενώ η πώληση λιγνιτικών μονάδων χωρίς μέτρα στήριξης της λιγνιτικής παραγωγής θέτει σε κίνδυνο όχι μόνο τη ΔΕΗ αλλά την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.
Ο κ. Παναγιωτάκης, που και στο παρελθόν έχει εκφράσει δημόσια τη διαφωνία του με το μέτρο των ΝΟΜΕ (δημοπρασίες ενέργειας) για τη μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ, διατυπώνει πρόταση για την κατασκευή δύο νέων λιγνιτικών μονάδων, μία στο Αμύνταιο ισχύος 300 MW και μία στον Αγ. Δημήτριο ισχύος 450-500 MW από κοινού με ιδιώτες, κατά το πρότυπα της συνεργασίας με την κινεζική CMEC για τη μονάδα Μελίτη ΙΙ. «Η πρότασή μας είναι ριζική, δεν είναι εναλλακτική, δεν είναι plan b» τονίζει ο κ. Παναγιωτάκης, ενώ στην ερώτηση γιατί δεν την κατέθεσε στις διαπραγματεύσεις, απαντά «δεν κάναμε εμείς τις διαπραγματεύσεις». Ο ίδιος αναγνωρίζει το μείζον πρόβλημα ρευστότητας της ΔΕΗ, αλλά δηλώνει αισιόδοξος. «Θα πάρουμε μια ανάσα περίπου 600 εκατ. ευρώ από το τίμημα του ΑΔΜΗΕ και θα ενισχύσουμε τα μέτρα για τη βελτίωση της εισπραξιμότητας» τονίζει, προαναγγέλλοντας την πρόσληψη συμβούλων για να συνδράμουν στην είσπραξη των ανεξόφλητων οφειλών αλλά και στοχευμένες αποκοπές ρεύματος.
– Η συμφωνία με τους πιστωτές έκλεισε με υποχρέωση της ΔΕΗ να διαθέσει σε τρίτους το 40% του λιγνιτικού της δυναμικού.
– Το θέμα της διάθεσης λιγνιτικής παραγωγής κατά τη γνώμη μου δεν κλείνει. Τώρα ανοίγει και με την ευκαιρία αυτή θα τεθεί επί τάπητος το θέμα του ενεργειακού σχεδιασμού για τη χώρα. Δεν μπορείς να μιλάς για ιδιοκτησιακό καθεστώς λιγνιτικών μονάδων, αποστασιοποιημένα από το μείγμα καυσίμου. Πόση λιγνιτική παραγωγή χρειάζεται τα επόμενα χρόνια, τι επενδύσεις. Αν αυτό βγει από το τραπέζι, είναι πολύ επικίνδυνο όχι μόνο για τη ΔΕΗ, αλλά για την οικονομία της χώρας.
Αυτή τη στιγμή η λιγνιτική παραγωγή είναι κάτω από το 30% και με δεδομένο το επίπεδο των ΑΠΕ, εάν δεν γίνουν οι κατάλληλες επενδύσεις, στα μέσα της επόμενης 10ετίας θα περιοριστεί κάτω από το 18%. Με το αισιόδοξο σενάριο συμμετοχής των ΑΠΕ σε ποσοστό 28%, σημαίνει ότι πάνω από 48% το σύστημα θα στηρίζεται σε φυσικό αέριο, που είναι εισαγόμενο καύσιμο.
– Και τι νομίζετε ότι πρέπει να γίνει;
– Η πρότασή μας είναι, εκτός από τη Μελίτη ΙΙ και την υπό κατασκευή Πτολεμαΐδα V, να κατασκευαστούν δύο ακόμη υπερσύγχρονες λιγνιτικές μονάδες, σε συνεργασία με ιδιώτες. Μία στο Αμύνταιο, ισχύος 300 μεγαβάτ και μία στον Αγιο Δημήτριο, 450-500 μεγαβάτ. Εμείς θα εισφέρουμε τα περιουσιακά μας στοιχεία, οι επενδυτές τα κεφάλαια και ανάλογα θα διαμορφωθεί το ποσοστό συμμετοχής του καθενός. Θα είναι επενδύσεις 2 δισ. ευρώ που θα διασφαλίσουν τη συμμετοχή του λιγνίτη στο μείγμα καυσίμου στο 28% στα μέσα της 10ετίας και κάτω από 25% στο τέλος της. Επίσης, θα δώσουν μεγάλη ανάσα στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.
– Ωστόσο, το μνημόνιο προβλέπει ρητά ότι η ΔΕΗ δεν μπορεί να συμμετέχει στα σχήματα που θα διεκδικήσουν μονάδες.
– Πράγματι, έχετε δίκιο, αλλά νομίζω ότι η συζήτηση έγινε χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον ενεργειακό σχεδιασμό. Η συζήτηση αυτή πρέπει να ανοίξει. Εμείς θα το θέσουμε και στο υπουργείο και στην Κομισιόν, γιατί αυτή κυρίως ενδιαφέρεται και θα πρέπει να δει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και τον έλεγχο του ενεργειακού κόστους. Με την πρότασή μας, παύει η ΔΕΗ να είναι κυρίαρχος παίκτης στον λιγνίτη, θα γίνουν επενδύσεις, διασφαλίζεται η ασφάλεια εφοδιασμού και δημιουργούνται οι προϋποθέσεις να μεταβούμε από το ένα εγχώριο καύσιμο, τον λιγνίτη, στο άλλο, τις ΑΠΕ.
– Το μνημόνιο που συμφωνήθηκε, ωστόσο, πριν από λίγες ημέρες προβλέπει άλλα και μάλιστα με σφικτά χρονοδιαγράμματα.
– Προφανώς, ως ΔΕΗ είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε τις δεσμεύσεις της χώρας. Θεωρώ όμως ότι υπάρχον ακόμη περιθώρια. Δεν είναι τίποτα γραμμένο στην πέτρα. Είμαι αισιόδοξος ότι οι θεσμοί και η Κομισιόν θα επανεξετάσουν κάποια πράγματα. Δεν υπάρχει λόγος να μην το κάνουν. Εάν η πρότασή μας δεν υιοθετηθεί, τότε είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμόσουμε τη στρατηγική μας.
– Στις διαπραγματεύσεις με τους θεσμούς, παρουσιάσατε την πρότασή σας;
– Δεν κάναμε εμείς διαπραγματεύσεις...
– Θα υπάρξει νομίζετε επενδυτικό ενδιαφέρον για τις μονάδες που προτείνετε, δεδομένου ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες αποσύρονται από τα στερεά καύσιμα;
– Για να υπάρξει ενδιαφέρον, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα στήριξης του λιγνίτη. Να επιμείνουμε στο αίτημα για δωρεάν δικαιώματα διοξειδίου του άνθρακα και να δούμε και άλλα μέτρα. Είμαστε σε επαφή με επενδυτές και από την Ευρώπη και από την Κίνα.
– Εντός του Μαΐου πρέπει σύμφωνα με το μνημόνιο να υποδείξετε μονάδες προς πώληση. Ποιες θα προτείνετε;
– Δεν έχουμε μπει σε αυτή τη συζήτηση και ούτε θα μπούμε. Θα δώσουμε όλα τα αναγκαία στοιχεία. Θέλω όμως να επισημάνω ότι αν δεν στηριχθεί η λιγνιτική παραγωγή, θα αποτύχουμε. Ή δεν θα έχουμε προσφορές ή θα έχουμε χαμηλές προσφορές για τις μονάδες. Και τότε ενδεχομένως να πάμε σε άλλα μέτρα.
– Εννοείτε υδροηλεκτρικά;
– Δεν ξέρω, δεν λέει κάτι τέτοιο η συμφωνία.
– Υπάρχουν δεσμευτικοί στόχοι μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ στη λιανική αγορά. Πώς θα επιτευχθούν;
– Πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε την αγορά. Δεν μπορεί η ΔΕΗ στο τέλος της ημέρας να μείνει με τους πελάτες υψηλής τάσης, τους πελάτες που χρωστούν, τους ευάλωτους καταναλωτές, το Δημόσιο που δεν πληρώνει. Δεν είναι βιώσιμο αυτό. Θα πρέπει να επιδιώξουμε όλοι οι καταναλωτές να ενταχθούν στην αγορά, γιατί σήμερα πάνω από τους μισούς είναι προσκολλημένοι στη ΔΕΗ.
– Πώς μπορεί να γίνει αυτό;
– Εμείς προτείνουμε οι ευάλωτοι καταναλωτές να παίρνουν κουπόνια από τον κρατικό προϋπολογισμό, ώστε να καταστούν ελκυστικοί πελάτες και για τους άλλους παρόχους. Επίσης, η υψηλή τάση να μη συνυπολογίζεται στα μερίδια.
– Αρκούν αυτά για να επιτευχθούν οι στόχοι;
– Πρέπει να γίνει επαναδιαπραγμάτευση των χρονοδιαγραμμάτων, γιατί δεν είναι εφικτό να μειωθεί το μερίδιο της ΔΕΗ κάτω από το 50% έως το τέλος του 2019. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να φύγουν από μας 4,8 εκατ. πελάτες, όταν οι ανταγωνιστές μας αυτή τη στιγμή έχουν συνολικά μόνο 185.000 πελάτες. Είναι ανέφικτο να φτάσουν στα 4,8 εκατ. σε δύο χρόνια.
Εμείς από την πλευρά μας δημιουργούμε μια εταιρεία προμήθειας με το 7% του πελατολογίου μας απ' όλες τις κατηγορίες καταναλωτών, που θα είναι έτοιμη να διατεθεί προς πώληση σε δύο με τρεις μήνες.
– Θα αντέξει έως τότε η ΔΕΗ, με δεδομένα τα προβλήματα ρευστότητας;
– Είμαι αισιόδοξος. Κατ' αρχάς θα πάρουμε μια ανάσα από το τίμημα για τον ΑΔΜΗΕ, 320 εκατ. από τους Κινέζους και 295 εκατ. ευρώ από το Δημόσιο.
– Αρκεί αυτό;
– Κοιτάξτε, παράλληλα εντείνουμε τις ενέργειές μας για βελτίωση της εισπραξιμότητας των οφειλών. Κι ειναι θετικό που η συμφωνία με τους θεσμούς, συμπεριέλαβε και το θέμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών και της ρευματοκλοπής.
– Τι θα κάνετε;
– Εντός των ημερών θα προκηρύξουμε την πρόσληψη εταιρειών που θα συνδράμουν στη βελτίωση της εισπραξιμότητας. Θα αναλύσουν το πελατολόγιο και με στοχευμένες δράσεις, όπως call centers κ.ά. Αν χρειαστεί θα κάνουμε τιτλοποίηση οφειλών ώστε να διασφαλίσουμε τη ρευστότητα της Επιχείρησης.
– Θα προχωρήσετε πιο επιθετικά σε αποκοπές για όσους δεν πληρώνουν;
– Θα ρίξουμε το βάρος σε οφειλέτες με απλήρωτους λογαριασμούς άνω των 3.000 ευρώ, που χρωστούν συνολικά πάνω από 500 εκατ. Το να πας στις οφειλές των 500 ευρώ είναι πιο δύσκολη υπόθεση. Είναι 1,2 εκατ. καταναλωτές και χρωστούν όλοι μαζί 120 εκατ. ευρώ.
Θα πρέπει όμως να γίνει και πιο αποτελεσματική παρέμβαση εκ μέρους του ΔΕΔΔΗΕ. Δεν μπορεί να φαίνεται κάποιος «κομμένος» και να έχει ρεύμα.
