Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Όσο περνάει ο καιρός και πλησιάζουμε στην ώρα της κρίσης, τόσο υποβαθμίζονται οι προσδοκίες και οι ελπίδες χάνονται αφού στηρίζονται σε εύκολες υποσχέσεις. Αφενός η συζήτηση για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους και αφετέρου οι διαπραγματεύσεις για τη σχέση της Ελλάδας με τους δανειστές μετά τον Αύγουστο, παίρνουν μία μάλλον γνώριμη τροπή καθώς εξελίσσονται έτσι όπως ακριβώς θέλουν… οι άλλοι.
Οι δηλώσεις του πλέον αρμόδιου - καθώς είναι ο επικεφαλής του Ταμείου που δανείζει την Ελλάδα - Κλάους Ρέγκλινγκ, και η έκθεση της JPMorgan βάζουν ταφόπλακα και στις κρυφές ελπίδες των πιο απαισιόδοξων. Με λίγα λόγια, οι δανειστές έφεραν τον Αλέξη Τσίπρα στο σημείο να δεχθεί τα πάντα και τώρα του δίνουν ως αντάλλαγμα υποσχέσεις για μελλοντικές παρεμβάσεις, διατηρώντας στην ουσία τη θηλιά για τη χώρα.
Αποδεικνύεται έτσι ότι δεν έχουν καμία εμπιστοσύνη στην ελληνική κυβέρνηση και στον δρόμο που θα ακολουθήσει μετά το τέλος του προγράμματος, άσχετα με τις προφορικές δεσμεύσεις του πρωθυπουργού και του υπουργού Οικονομικών. Η ιστορία που ξεκίνησε το 2014 όταν η διαφαινόμενη άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε τους Ευρωπαίους να μην τηρήσουν τις υποσχέσεις τους προς την κυβέρνηση Σαμαρά, λήγει το 2018 με τραγικό τρόπο.
Το «πείραμα» που ξεκινάει τον ερχόμενο Σεπτέμβριο δεν έχει ημερομηνία λήξης και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την επόμενη φάση του, ιδίως όταν το περιβάλλον είναι ακραία ασταθές λόγω της Ιταλίας και των ευρύτερων ανησυχιών. Η JPMorgan από την πλευρά της, χαρακτηρίζει την έξοδο της Ελλάδας από το μνημόνιο «βρώμικη» και τα μέτρα για το χρέος «λίγα».
Σύμφωνα με τον οίκο, η έξοδος θα είναι… κάπως καθαρή, που σημαίνει ότι δεν θα συνοδεύεται από προληπτική γραμμή στήριξης. Όμως θα περιλαμβάνει αυστηρούς όρους για να εξαλειφθεί ο κίνδυνος απόσυρσης των μεταρρυθμίσεων και αλλαγής πλεύσης, θυμίζοντας κανονικό μνημόνιο.
Επιβεβαιώνοντας πλήρως το ρεπορτάζ του Liberal.gr που από τον περασμένο Φεβρουάριο έκανε λόγο για ένα νέο πείραμα που θα έχει τη μορφή μνημονίου αλλά για πολιτικούς λόγους δεν θα λέγεται έτσι. Επίσης, η JPMorgan δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο όλα αυτά να αλλάξουν και η ελληνική κυβέρνηση να αναγκαστεί να ζητήσει στήριξη, αν επιδεινωθεί το κλίμα λόγω Ιταλίας.
Όσο για το χρέος, η αμερικανική τράπεζα κρατάει μικρό καλάθι, χαρακτηρίζοντας τα μέτρα που μπορεί να συμφωνηθούν «λίγα», καθώς δεν καθιστούν το ελληνικό χρέος βιώσιμο τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα. Κάνει, δε, λόγο για την ανάγκη πιο γενναίων μέτρων όπως επέκταση ωριμάνσεων πάνω από 15 έτη και περιόδους χάριτος άνω των 10 ετών.
Το θέμα με τις δεσμεύσεις των Ευρωπαίων για την ελάφρυνση του χρέους αποτελεί μία… πονεμένη ιστορία. Εδώ και σχεδόν τέσσερα χρόνια ακούμε για τη δεδομένη πρόθεση όλων των εμπλεκόμενων μερών να ληφθούν μέτρα που θα ελαφρύνουν το ελληνικό χρέος και θα το καταστήσουν βιώσιμο.
Αυτή είναι η προϋπόθεση, άλλωστε, για να συνεχίσει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να στηρίζει την Ελλάδα και να συμπεριλάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τη χώρα μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης. Γι' αυτό το λόγο το ΔΝΤ ασκεί επί σειρά ετών ισχυρές πιέσεις και ζητάει από την Ευρώπη να «ματώσει» για το ελληνικό ζήτημα.
Οι υποσχέσεις που ξεκίνησαν το 2013 και έκαναν λόγο για ελάφρυνση του δημοσίου χρέους το καλοκαίρι του 2014, είχαν σκοπό να μετριάσουν τον αντίκτυπο των σκληρών μέτρων λιτότητας. Μετά την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, οι υποσχέσεις έδωσαν τη θέση τους σε μία «βουβή» περίοδο εξαιτίας των λεονταρισμών της κυβέρνησης και των απειλών για μη πληρωμή του «παράνομου, απεχθούς και επονείδιστου χρέους».
Από τη στιγμή που ο Αλέξης Τσίπρας αποδείχθηκε... μνημονιακός, άρχισαν και πάλι τα καλά λόγια για οι υποσχέσεις για την εφαρμογή μέτρων που θα κάνουν το χρέος βιώσιμο. Το σύνηθες μότο των δανειστών είναι «κάντε πρώτα εσείς αυτά που πρέπει και μετά όλα θα γίνουν».
Είναι η πολλοστή φορά, λοιπόν, που βρισκόμαστε στην αναμονή μίας απόφασης που θα δώσει «ανάσα» κυρίως στις επόμενες γενιές αλλά και πάλι το πιθανότερο είναι να μείνουμε με τις υποσχέσεις. Όσο για την καθαρά έξοδο, αυτή φαίνεται πως «βρώμισε» πολύ νωρίς…
