Του Κωνσταντίνου Μαριόλη
Έχουν περάσει 5,5 χρόνια από τότε που η οδηγία για το bail-in (BBRD) πέρασε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το θέμα της εγγύησης των καταθέσεων παραμένει άλυτο. Η πρόταση του Όλαφ Σολτς τάραξε ελαφρώς τα νερά ωστόσο η ουσία παραμένει ότι η Γερμανία θα αρχίσει να συζητάει την προοπτική της τραπεζικής ένωσης και μαζί ενός κοινού ταμείου για τις καταθέσεις μόνο αν εξαλειφθούν προβλήματα όπως τα «κόκκινα» δάνεια.
Οι Γερμανοί δεν θέλουν να εγγυηθούν ούτε… σεντ καταθέσεων άλλης χώρας της Ευρωζώνης όσο υπάρχουν άλυτα τραπεζικά προβλήματα και αυτός ήταν εξαρχής ο λόγος που μπλόκαραν τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της τραπεζικής ένωσης. Άλλωστε είναι αρκετοί οι σκελετοί στις ντουλάπες των γερμανικών τραπεζών…
Στην πραγματικότητα, αυτό που θέλει η Γερμανία είναι να επιτευχθεί η πλήρης αναδιάρθρωση του ευρωπαϊκού τραπεζικού κλάδου μέσω εξαγορών και συγχωνεύσεων έτσι ώστε να είναι πιο ελεγχόμενη η κατάσταση και να αντιμετωπιστούν οι συνθήκες χαμηλών επιτοκίων και υψηλού λειτουργικού κόστους εν τω μέσω οικονομικής επιβράδυνσης. Η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει στη Γερμανία από τις κρατικές τράπεζες Landesbanken, με τις Helaba και Deka να βρίσκονται ήδη σε συζητήσεις συγχώνευσης μέσω της οποίας θα δημιουργηθεί ένας τραπεζικός γίγαντας με ενεργητικό 260 δισ. ευρώ.
Είναι επίσης νωπές οι μνήμες από την αποτυχημένη απόπειρα συγχώνευσης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων τραπεζών της χώρας Deutsche Bank και Commerzbank, με την πρώτη να έχει χαρακτηριστεί από το ΔΝΤ ως η τράπεζα με τον μεγαλύτερη συστημικό κίνδυνο στον κόσμο λόγω των δεσμών της με τους κορυφαίους χρηματοπιστωτικούς ομίλους του πλανήτη.
Το project της τραπεζικής ένωσης ποτέ δεν έφυγε στην ουσία από τα χαρτιά στα οποία μάλιστα σχεδιάστηκε την εποχή της απόλυτης αβεβαιότητας για το μέλλον της Ευρωζώνης, χωρίς στην ουσία να υπάρχει ξεκάθαρος οδικός χάρτης υλοποίησης.
Τότε η Ελλάδα βρισκόταν συνεχώς με το ένα πόδι εκτός ευρώ και απειλούσε την επιβίωση της ένωσης και η Κύπρος εφάρμοζε «κούρεμα» στις καταθέσεις.
Την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, με άρθρο-παρέμβαση στους FT, έδωσε τη δική του πρόταση για την τραπεζική ολοκλήρωση. Εν ολίγοις ο Όλαφ Σολτς προτείνει να υπάρξει ένα κοινό ταμείο για τις καταθέσεις έως 100 χιλ. ευρώ, το οποίο θα δίνει δάνεια στις χώρες που αντιμετωπίζουν προβλήματα, αφού πρώτα εξαντληθούν οι διαθέσιμοι πόροι του εθνικού ταμείου. Το σημαντικό με την πρόταση του Σολτς δεν είναι τόσο τα τεχνικά σημεία της αλλά ότι αλλάζει η ρητορική των προηγούμενων ετών.
Είχε προηγηθεί τη Δευτέρα η ομιλία της Κριστίν Λαγκάρντ σε εκδήλωση βράβευσης του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε στο Βερολίνο και πολλοί πίστεψαν ότι γίνεται σοβαρή προσπάθεια να έρθει πιο κοντά η γερμανική κυβέρνηση με την ΕΚΤ και να υπάρξει συμβιβασμός στο θέμα της τραπεζικής ένωσης. Αμέσως μετά ωστόσο ο Σόιμπλε έσπευσε να… βάλει τα πράγματα στη θέση τους, καλώντας την Λαγκάρντ να μην ξεπεράσει τα όρια – σε ένα ακόμη καρφί για τον Ντράγκι αλά και προειδοποίηση προς τη διάδοχό του.
Στόχος της Λαγκάρντ είναι να συνεχιστεί η συζήτηση για την εγγύηση των καταθέσεων - που είναι το βασικό αγκάθι στις διαπραγματεύσεις για την τραπεζική ένωση - και να συμφωνηθεί επιτέλους ένας πραγματικός οδικός χάρτης έως το τέλος του έτους. Για να γίνει όμως αυτό, εκτός από τις τεχνικές προετοιμασίες, χρειάζεται και πολιτική βούληση. Η κίνηση του Σολτς, λοιπόν, ήταν ακριβώς αυτό. Μία ένδειξη πολιτικής βούλησης και όχι μία πρόταση με την οποία η Γερμανία συμβιβάζεται με την υπόλοιπη Ευρωζώνη.
Στη Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γνωρίζουν καλά τις γερμανικές θέσεις – και δεν εννοούμε μόνο τις αντιδράσεις του Σόιμπλε όλα αυτά τα χρόνια – καθώς ο Μάριο Ντράγκι προσπάθησε αρκετές φορές να θέσει τις βάσεις για να προχωρήσει η υλοποίηση της εγγύησης των καταθέσεων. Ήδη από το 2015 ο Σόιμπλε τόνιζε σε κάθε ευκαιρία ότι αν υπήρχε ένα κοινό ταμείο εγγύησης των καταθέσεων, οι χώρες με υψηλό ποσοστό «κόκκινων» δανείων όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Πορτογαλία δεν θα έκαναν τα απαραίτητα για να καθαρίσουν τις τράπεζές τους, εγείροντας θέμα ηθικού κινδύνου.
