Του Γιώργου Φιντικάκη
Καθρέφτης της δυσπραγίας που βιώνει η πραγματική οικονομία είναι η βουτιά… 8% που δείχνουν για τις πωλήσεις καυσίμων τον Μάιο τα πρώτα ανεπίσημα στοιχεία των εταιρειών εμπορίας πετρελαιοειδών.
Σε μια στιγμή που μετά το απογοητευτικό πρώτο τρίμηνο για το ΑΕΠ, τη βαθύτερη του αναμενόμενου ύφεση και ενώ οι ενδείξεις δείχνουν ότι ο κατήφορος συνεχίστηκε και το δεύτερο, η αγορά καυσίμων, ένας από τους πιο κομβικούς δείκτες της πραγματικής οικονομίας, στέλνει τα δικά της ανησυχητικά μηνύματα.
Διαψεύδοντας τις όποιες προσδοκίες για ενίσχυση της ζήτησης από τη παρατεταμένη διατήρηση των τιμών σε χαμηλά σχετικά επίπεδα (σ.σ.: η βενζίνη πωλείται 10% κάτω από πέρυσι), τον τελευταίο λόγο έχουν η παρατεταμένη ύφεση και το μπαράζ των φόρων.
Σε δεινή θέση εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά περιορίζουν τις μετακινήσεις τους αλλά και μειώνουν τις αγορές τους σε βασικά αγαθά, κάτι που αντανακλάται και στη μείωση του όγκου πωλήσεων στο ντίζελ κίνησης. Έτσι εξηγείται το γεγονός ότι 8% κάτω από τον Μάιο του 2015 δεν είναι μόνο η κατανάλωση βενζινών, αλλά και εκείνη του ντίζελ, λόγω ακριβώς των χαμηλότερων παραγγελιών από επιχειρήσεις και βιομηχανίες που με τη σειρά τους προσαρμόζουν τη παραγωγή τους στα επίπεδα της ζήτησης.
Είναι η πρώτη μάλιστα φορά τα δύο τελευταία χρόνια που καταγράφεται μείωση στη κατανάλωση ντίζελ κίνησης και μάλιστα σε επίπεδα κοντά στο 10%, αφού το -8% μεταφράζεται σε δεκάδες χιλιάδες λιγότερους τόνους από τον ίδιο μήνα του 2015.
Μήνας κλειδί ο Ιούνιος
Σε μια συγκυρία σαν αυτήν, και ενώ πολλοί προβλέπουν ότι από το φθινόπωρο οι διεθνείς τιμές του αργού θα αυξηθούν πάνω από τα σημερινά επίπεδα των 48-50 δολαρίων, οι νέες αυξήσεις φόρων που έρχονται στα καύσιμα από τον Οκτώβριο (πετρέλαιο θέρμανσης) και από το 2017 (σε βενζίνες, ντίζελ κίνησης) δεν είναι καλός σύμμαχος για το καταναλωτή, ούτε φυσικά για τα έσοδα.
Ήδη στο πρώτο τετράμηνο του 2016 η μείωση της απόδοσης στον ΦΠΑ και του ΕΦΚ των πετρελαιοειδών, του καπνού, και των ενεργειακών προϊόντων προσέγγιζε τα 330 εκατ. ευρώ, λόγω της μειωμένης κατανάλωσης και των χαμηλότερων διεθνών τιμών. Εξ ου και οι αποφάσεις να αυξηθούν οι Ειδικοί Φόροι στα καύσιμα με στόχο την άντληση επιπρόσθετων εσόδων 530 εκατ. ευρώ.
Μήνας - κλειδί για την από εδώ και πέρα πορεία της κατανάλωσης στα καύσιμα θεωρείται ο Ιούνιος. Αν το κλείσιμο της αξιολόγησης δεν αντιστρέψει την πτωτική τάση, αλλά το τσουνάμι των φόρων επιβαρύνει περαιτέρω την καταναλωτική ψυχολογία, τότε τα στελέχη της αγοράς φοβούνται ότι έτσι θα κυλήσει και η υπόλοιπη χρονιά, φέρνοντας για τα έσοδα τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Τι ισχύει σήμερα σε επίπεδο φορολογίας
Στη βενζίνη η Ελλάδα κάνει εδώ και καιρό πρωταθλητισμό πανευρωπαϊκά, που σημαίνει ότι από τον Ιανουάριο του 2017 και μετά η απόσταση της χώρας από τον δεύτερο θα διευρυνθεί κι άλλο. Έτσι:
- Σήμερα οι φόροι αναλογούν στο 69,8% της τελικής τιμής της βενζίνης, η οποία, μετά και την αύξηση του ΦΠΑ (από 23% σε 24%), έχει διαμορφωθεί περίπου σε 1,426 ευρώ. Στο ποσό αυτό, τα 99,5 λεπτά είναι φόροι. Με τη νέα αύξηση του ΕΦΚ από τον Ιανουάριο 2017 και μετά, η τιμή της βενζίνης εκτιμάται ότι θα επιβαρυνθεί κατά 5 - 6 λεπτά. Επομένως, με την παραδοχή ότι δεν θα μεταβληθεί η διεθνής τιμή, υπολογίζεται ότι η αμόλυβδη θα πωλείται προς 1,486 ευρώ. Από το ποσό αυτό, το 71% θα αναλογεί σε φόρους, και μόλις το 29% σε καθαρή αξία προϊόντος.
- Τα ίδια και χειρότερα θα ισχύσουν με το ντίζελ κίνησης, αφού οι φόροι, από το 54% σήμερα της τελικής τιμής, θα εκτιναχθούν στο 58% ή και υψηλότερα. Σήμερα η μέση τιμή ντίζελ κίνησης διαμορφώνεται σε 1,09 ευρώ, με την καθαρή αξία του προϊόντος να ισοδυναμεί μόλις με το 45,8%. Η αύξηση του ΕΦΚ από τον προσεχή Ιανουάριο αναμένεται να επιβαρύνει τη τελική τιμή κατά 11 - 12 λεπτά το λίτρο. Πάντα με την παραδοχή ότι οι διεθνείς τιμές θα παραμείνουν ως έχουν, τον Ιανουάριο το ντίζελ κίνησης θα πωλείται προς 1,20 ευρώ. Υπό αυτές τις συνθήκες, η καθαρή αξία του προϊόντος θα μειωθεί στα 41,6% και οι φόροι θα εκτιναχθούν στα 58,4%.
