Μετά από σχεδόν ένα χρόνο, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο εμφανίζεται αισιόδοξο για τις προοπτικές της παγκόσμιας οικονομίας, ωστόσο μία ματιά στους έξι κινδύνους που επισημαίνονται στην έκθεση για το παγκόσμιο outlook, αρκεί για να γίνει αντιληπτό ότι τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο, αφού οι εστίες αβεβαιότητας είναι σημαντικές. Επίσης, το Ταμείο δεν μας έχει συνηθίσει σε επιτυχημένες προβλέψεις, ωστόσο τις περισσότερες φορές εμφανίζεται απαισιόδοξο.
Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις, η παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,9% το 2023, που είναι χαμηλότερος από το 3,4% του 2022 αλλά αυξημένος σε σύγκριση με την πρόβλεψη του περασμένου Οκτωβρίου που έκανε λόγο για ανάπτυξη 2,7% φέτος. Ο βασικός λόγος για την επί τα βελτίω αναθεώρηση των προβλέψεων είναι η ταχεία επανεκκίνηση της Κίνας, ενώ χθες τα προκαταρκτικά στοιχεία για το ΑΕΠ της Ευρωζώνης στο δ’ τρίμηνο ήρθαν να επιβεβαιώσουν το θετικό κλίμα, καθώς έδειξαν ότι η Ευρώπη απέφυγε την ύφεση.
Το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα επιβραδύνει στο 0,7% το 2023 για να ανακάμψει με ρυθμό ανάπτυξης 1,6% το 2024, με τη Γερμανία να σημειώνει τη χειρότερη επίδοση (0,1%). Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναπτυχθούν με ρυθμό 1,4%, ενώ η Μ. Βρετανία θα δει το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται κατά 0,6% στο σύνολο του έτους. Για την Κίνα, προβλέπεται ανάπτυξη 5,2% το 2023, μετά το 3% του 2022, αλλά η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου εκτός από παράγοντας ώθησης της ανάπτυξης μπορεί να αποδειχθεί και βαρίδι. Να πούμε εδώ ότι οι περισσότεροι επενδυτικοί οίκοι αμφισβητούν την πρόβλεψη του ΔΝΤ για την Κίνα και αναμένουν χαμηλότερη ανάπτυξη.
Οι 6 κίνδυνοι για την ανάπτυξη, σύμφωνα με το ΔΝΤ:
Κίνα: Το ΔΝΤ προειδοποιεί για τον κίνδυνο ενός ντόμινο στάσης πληρωμών από κατασκευαστικές εταιρείες εξαιτίας της κρίσης που βιώνει η αγορά real estate, μία εξέλιξη που θα έπληττε τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Σημειώνει, παράλληλα, ότι ο κίνδυνος της πανδημίας – και των επιπτώσεών της στην οικονομία - δεν έχει εξαλειφθεί γιατί το επίπεδο ανοσίας του πληθυσμού είναι χαμηλό και δεν υπάρχουν επαρκείς υγειονομικές δομές σε περιοχές εκτός των μεγάλων πόλεων. Οι επιπτώσεις για τον υπόλοιπο κόσμο θα γίνουν αισθητές μέσω της μείωσης της ζήτησης και νέων προβλημάτων στις εφοδιαστικές αλυσίδες.
Πόλεμος στην Ουκρανία: Από τους κορυφαίους παράγοντες ανησυχίας, κυρίως για την Ευρώπη και τις φτωχότερες χώρες, είναι η πιθανή κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία, με το ΔΝΤ να προειδοποιεί για κοινωνικές αναταραχές. Μπορεί η Ευρώπη να γλίτωσε τα χειρότερα φέτος και οι τιμές του φυσικού αερίου να υποχώρησαν, ωστόσο θα είναι δύσκολο να γεμίσει ξανά τις αποθήκες της για τον επόμενο χειμώνα, αν αυξηθεί σημαντικά η ζήτηση για LNG από την Κίνα, οι ροές από τη Ρωσία παραμείνουν στα σημερινά επίπεδα και οι καιρικές συνθήκες δεν είναι το ίδιο ήπιες με φέτος. Επίσης, υπάρχει ο κίνδυνος αύξησης των τιμών στα τρόφιμα αν δεν συνεχιστεί η πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας, γεγονός που θα δυσκολέψει πολύ τις φτωχότερες χώρες οι οποίες δεν μπορούν να στηρίξουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Κρίση χρέους: Συναγερμός από το ΔΝΤ για τα χρέη των φτωχότερων κρατών. Το 15% των χωρών αυτών αντιμετωπίζει ήδη τη χρεοκοπία και ένα επιπλέον 45% κινδυνεύει με χρεοκοπία, όταν το 25% των αναδυόμενων χωρών αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο. Μπορεί από τον Οκτώβριο να έχουν υποχωρήσει ελαφρώς τα spreads λόγω της χαλάρωσης των χρηματοδοτικών συνθηκών, ωστόσο ο συνδυασμός συγκέντρωσης χρεών από την πανδημία, χαμηλότερης ανάπτυξης και υψηλότερου κόστους δανεισμού, αυξάνει την ευπάθεια των οικονομιών αυτών, ιδίως όσων έχουν σημαντικές βραχυπρόθεσμες χρηματοδοτικές ανάγκες σε δολάρια.
Πληθωρισμός: Το… θηρίο δεν έχει ακόμη ηττηθεί. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι πληθωριστικές πιέσεις ενδέχεται να επιστρέψουν., είτε μέσω της ταχύτερης ανάπτυξης των μισθών, είτε μέσω των υψηλότερων των προσδοκιών τιμών σε φυσικό αέριο, πετρέλαιο και τρόφιμα, εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία και της κινεζικής ανάκαμψης. Μέχρι και νέα σύσφιξη της νομισματικής πολιτικής θα μπορούσε να απαιτηθεί, επισημαίνει το Ταμείο.
Γεωπολιτικός κατακερματισμός: Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι διεθνείς κυρώσεις που έχουν σκοπό να πιέσουν τη Ρωσία να τερματίσει τις εχθροπραξίες, χωρίζουν την παγκόσμια οικονομία σε μπλοκ και ενισχύουν τις υφιστάμενες γεωπολιτικές εντάσεις, όπως η εμπορική διαμάχη ΗΠΑ-Κίνας.
Repricing στις αγορές: Η πρόωρη χαλάρωση των χρηματοδοτικών συνθηκών ως απάντηση στα ενθαρρυντικά στοιχεία για τον πληθωρισμό μπορεί να περιπλέξει τα μέτρα που εφαρμόζονται κατά του πληθωρισμού και να απαιτηθεί επιπλέον νομισματική σύσφιξη. Για τον ίδιο λόγο, αν τα στοιχεία για τον πληθωρισμό είναι χειρότερα των προσδοκιών μπορεί να πυροδοτήσουν απότομο repricing των assets και αυξήσουν τη μεταβλητότητα στις αγορές.
