Του Γιώργου Φιντικάκη
Μορφή νόμου πρόκειται να δώσει η κυβέρνηση στο Μνημόνιο για το Ελληνικό προκειμένου να ξεπεράσει το σκόπελο του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου.
Είναι η βασική εναλλακτική στη φαρέτρα του Μαξίμου, και πρόκειται να ενεργοποιηθεί προκειμένου να παρακαμφθεί τυχόν γνωμοδότηση του ΚΑΣ, που συνεδριάζει την προσεχή Τρίτη, υπέρ της κήρυξης μικρού ή μεγαλύτερου τμήματος του πρώην αεροδρομίου ως αρχαιολογικού χώρου. Ακριβώς επειδή το σενάριο αυτό θεωρείται και ως το πιο πιθανό, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να θωρακίσει το Μνημόνιο, και τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα που προβλέπει για αρχαιολογικές εργασίες, ψηφίζοντάς το ως νόμο στη Βουλή.
Η αλήθεια είναι ότι όλη η φασαρία γύρω από το Ελληνικό γίνεται για τις διορίες. Ο υφιστάμενος αρχαιολογικός νόμος, παρ' ότι θεωρείται από τους γνωρίζοντες πολύ καλός, εντούτοις δεν προβλέπει χρονοδιαγράμματα στις αρχαιολογικές εργασίες. Η απουσία τους όμως μπορεί κάλλιστα να τινάξει ένα έργο στον αέρα.
Αυτός είναι και ο λόγος που τον περασμένο Μάιο, συνήφθη το Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του υπ.Πολιτισμού και της Ελληνικόν Α.Ε., που εν συνεχεία εγκρίθηκε από το ΚΥΣΟΙΠ, προκειμένου να ορισθούν για τις αρχαιολογικές εργασίες συγκεκριμένοι χρόνοι εντός των οποίων αυτές πρέπει να περατώνονται. Διορίες δηλαδή, εντός των οποίων ο επενδυτής οφείλει να ενημερώνεται από την αρχαιολογική υπηρεσία σχετικά με το τι θα συμβεί γύρω από τα αρχαία από τη στιγμή που θα εντοπιστούν, και πως αυτός θα συνεχίσει τις εργασίες του.
Εκεί βρίσκεται και το πρόβλημα με τους αρχαιολόγους, οι οποίοι κατά πάγια τακτική τους δεν θέλουν χρονοδιαγράμματα, αφού υποστηρίζουν ότι δεν προλαβαίνουν τις προθεσμίες ώστε να εκτελέσουν τις εργασίες τους. Εχουν όμως έτσι υπάρξει περιπτώσεις ανασκαφών που κράτησαν ακόμα και τέσσερα χρόνια, με αποτέλεσμα να απαιτείται η έγκριση συμπληρωματικών κονδυλίων από αυτά που καλύπτονταν από τους αρχικούς προϋπολογισμούς των έργων.
Εφόσον οι διορίες που προβλέπει το Μνημόνιο για το έργο αποκτήσουν ισχύ νόμου, τότε η αρχαιολογική υπηρεσία θα πρέπει και να τις τηρήσει, όπως είχε συμβεί με το μετρό της Αθήνας ή τα ολυμπιακά έργα. Οι αρχαιολογικές εργασίες θα υπάγονται σε σφιχτές προθεσμίες, και άρα οι υπηρεσίες θα οφείλουν να τις επισπεύσουν, δίχως να μπορούν να επικαλεστούν ως αιτία καθυστερήσεων την απουσία προσωπικού ή άλλες αιτίες.
Η σκέψη να πάρει το Μνημόνιο τη μορφή νόμου, είχε πέσει στο τραπέζι εδώ και μήνες, και συγκεκριμένα από τον περασμένο Μάιο, όταν και άρχισε να συντάσσεται. Ωστόσο μέχρι και σήμερα, η νομοθετική ρύθμιση παρέμενε στα χαρτιά, καθώς υπήρχε η εκτίμηση ότι θα καταστεί εφικτό να υπερπηδηθούν οι κάθε είδους αντιδράσεις, (Μ. Βλαζάκη, Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, κ.ό.κ.).
Ετσι κι αλλιώς, με ή χχρίς Μνημόνια, εφόσον βρεθούν αρχαία στο χώρο, ανασκαφές θα γίνουν. Και ο αρχαιολογικός νόμος προβλέπει ότι κάθε βήμα του επενδυτή θα συνοδεύεται από αρχαιολόγους, είναι κάτι που δεν μπορεί να το αποφύγει κανείς. Το πρόβλημα έγκειται στο γεγονός ότι δεν ορίζει χρονοδιαγράμματα, κενό που ήρθε να καλύψει το Μνημόνιο, το οποίο και εξετάζεται πολύ σοβαρά να έρθει προς ψήφιση στη Βουλή.
Υπάρχει κι άλλο ένα ζήτημα. Εάν η γνωμοδότηση του ΚΑΣ είναι ότι τμήμα του Ελληνικού πρέπει να κηρυχθεί αρχαιολογικός χώρος, και η υπουργός Πολιτισμού την αγνοήσει, θα πρέπει να αιτιολογήσει πειστικά την απόφασή της. Ακόμη και αν το κάνει - πολλώ δεν μάλλον αν δεν το κάνει- θεωρείται βέβαιη ότι οι αντιδρώντες θα προσφύγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Εφόσον η κυβέρνηση κάνει το Μνημόνιο νόμο, επίσης οι αρχαιολόγοι θα το προσβάλλουν.
Η προσφυγή όμως προκειμένου να συζητηθεί στο ΣτΕ, θα πάρει καιρό, ίσως και πάνω από χρόνο. Προκειμένου λοιπόν να μπλοκάρουν στο μεταξύ τις εργασίες, οι προσφεύγοντες θα ζητήσουν ασφαλιστικά μέτρα. Εφόσον τα χάσουν, οι εργασίες θα συνεχιστούν κανονικά μέχρι και την ημερομηνία εκδίκασης της απόφασης από το ΣτΕ.
Οπως και να έχει, έρχεται μια "κολασμένη" εβδομάδα για το έργο του Ελληνικού. Πρόγευση θα πάρουμε τη Δευτέρα οπότε και αναμένεται να γίνει γνωστή η απόφαση της Επιτροπής Δασικών Αμφισβητήσεων σχετικά με το "δάσος" των 37 στρεμμάτων. Το κύριο όμως μενού σερβίρεται τη Τρίτη με την επαναληπτική συνεδρίαση του ΚΑΣ.
