Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Moody’s υποβάθμισε τις προοπτικές της Ιταλίας σε «αρνητικές» από «σταθερές» λίγες εβδομάδες μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Mario Draghi που τάραξε το πολιτικό σκηνικό της χώρας. Η Moody’s μπορεί να επιβεβαίωσε την αξιολόγηση ‘Baa3’ της χώρας, ωστόσο, σε περίπτωση νέας υποβάθμισης η Ιταλία θα απωλέσει την επενδυτική βαθμίδα, που σημαίνει ότι το χρέος της θα πέσει στην κατηγορία “junk”. H βαθμολογία ‘Baa3’ είναι το τελευταίο σκαλοπάτι.
«Οι κίνδυνοι για το πιστωτικό προφίλ της Ιταλίας άρχισαν να συσσωρεύονται πρόσφατα λόγω των οικονομικών επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και των πολιτικών εξελίξεων στο εσωτερικό, δύο παράγοντες που μπορεί να έχουν συνέπειες στην πιστοληπτική της αξιολόγηση» αναφέρει η Moody’s.
O Draghi που πήρε το παρατσούκλι Super Mario λόγω της ικανότητας του να λύνει προβλήματα είχε συμβάλλει στη βελτίωση της εικόνας της Ιταλίας στις αγορές κατά τη διάρκεια της θητείας του, όπως και στη σκληρή απάντηση της Ευρώπης στη ρωσική εισβολή.
Η κύρια ανησυχία με τις πολιτικές εξελίξεις στην Ιταλία είναι ότι η χώρα με δημόσιο χρέος 2,5 τρισ ευρώ, μεγαλύτερο από το συνολικό χρέος των άλλων τεσσάρων χωρών της λεγόμενης περιφέρειας της ευρωζώνης, είναι πολύ μεγάλη για να διασωθεί με ένα bailout αν τα πράγματα χειροτερεύσουν σημαντικά.
Η Moody's αναφέρθηκε στην άνοδο του κόστους χρηματοδότησης της Ιταλίας, τον κίνδυνο να επιδεινωθούν οι προοπτικές της οικονομίας της από τις προκλήσεις της ενεργειακής κρίσης αλλά και την έλλειψη ανάπτυξης που μπορεί να πιέσει τις δημοσιονομικές της ικανότητες.
Η αντίδραση από το ιταλικό υπουργείο Οικονομικών ήταν να αμφισβητήσει την ανάλυση της Moody’s. «Διατηρούμε την πεποίθηση μας ότι η υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης της Ιταλίας, των πολιτικών αναζωογόνησης των επενδύσεων και της διασφάλισης των ενεργειακών πηγών θα συνεχιστεί μετά τις επερχόμενες εκλογές», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Οι βουλευτικές εκλογές στην Ιταλία είναι προγραμματισμένες για τις 25 Σεπτεμβρίου. Παρά τους μετωπικούς ανέμους, η οικονομία της χώρας αναπτύχθηκε με ρυθμό 1,0% το δεύτερο τρίμηνο σε τριμηνιαία βάση, επίδοση που ξεπέρασε τις εκτιμήσεις των αναλυτών.
Σύμφωνα με τον οίκο Moody’s, η πτώση του κυβερνητικού συνασπισμού που ηγείτο ο Draghi στις 21 Ιουλίου και η κήρυξη πρόωρων εκλογών στις 25 Σεπτεμβρίου αντί για την άνοιξη του 2023 αυξάνουν την πολιτική αβεβαιότητα σε ένα περιβάλλον οικονομικών προκλήσεων.
Η κυβέρνηση Draghi είχε καταφέρει σημαντική πρόοδο στο να πιάσει τους στόχους του σχεδίου ανάκαμψης της Ιταλίας και είχε αιτηθεί δύο δόσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ συνολικών πόρων 42 δισ ευρώ η 2,4% του ΑΕΠ, μετά από δύο που εκταμιεύτηκαν τον Αύγουστο πέρυσι και ανήλθαν στα 25 δισ ευρώ η 1,4% του ΑΕΠ. Ωστόσο, οι πρόωρες εκλογές πιθανότατα θα καθυστερήσουν την επίτευξη ορισμένων στόχων του 2022 που χρειάζονται για να ξεκλειδώσει η πρόσβαση στις επόμενες δόσεις της χρηματοδότησης του NGEU που ανέρχεται στα 19 δισ ευρώ. Υπάρχει επίσης ο κίνδυνος να καθυστερήσει η επίτευξη των στόχων του 2023, επισημαίνει η Moody’s.
«Τμηματικές εκταμιεύσεις στο μέλλον είναι μια πιθανότητα αλλά αν αυτές είναι χαμηλότερες των προσδοκιών θα πιεστούν οι επενδυτικές δαπάνες σε μια περίοδο που ο υψηλός πληθωρισμός και η ενεργειακή κρίση βαραίνουν την καταναλωτική και την επιχειρηματική εμπιστοσύνη αλλά και την οικονομική δραστηριότητα», αναφέρει ο οίκος Moody’s.
H Ιταλία έχει ισχυρά κίνητρα να ικανοποιήσει τους όρους του σχεδίου ανάκαμψης καθώς οι επενδυτικοί πόροι εισρέουν σε αντάλλαγμα για μεταρρυθμίσεις. Επιπρόσθετα, αποτελούν και προϋπόθεση για να έχει πρόσβαση στο νέο εργαλείο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ΤΡΙ που στόχο έχει να συγκρατεί ακραίες αυξήσεις στο κόστος δανεισμού.
«Παρότι τα κίνητρα αυτά είναι ξεκάθαρα, η μελλοντική κυβέρνηση μπορεί να προσπαθήσει να τεστάρει την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της ΕΚΤ για αυστηρή εφαρμογή των όρων αυτών. Δεδομένων των κινήτρων, μια αποτυχία υλοποίησης των δεσμεύσεων για μεταρρυθμίσεις θα είναι ένδειξη αποδυνάμωσης των θεσμών και της αποτελεσματικότητας των μακροοικονομικών πολιτικών», επισημαίνει η Moody’s.
